1 Corinthians 14
1 Make love your most important objective! But also do your best to gain spiritual gifts, especially the ability to speak God's message.
Himoa ang gugma ingon nga maoy imong kalab-uton, ug sa dakung kasibut tinguhaa ang mga hiyas nga espirituhanon, ug ilabina gayud aron unta magahimo ikaw ug profesiya.
2 Those who speak in a tongue are not talking to people, but to God, because nobody can understand them as they speak mysteries in the Spirit.
Kay ang nagapanultig mga dila, nagasulti dili ngadto sa mga tawo kondili ngadto sa Dios, kay wala may makasabut kaniya, bisan tuod siya nagapanultig mga tinago diha sa Espiritu.
3 However, the words of those who speak for God build people up—they provide encouragement and comfort.
Apan ang nagahimog profesiya, nagasulti ngadto sa mga tawo aron paglig-on ug pagdasig ug paglipay kanila.
4 Those that speak in a tongue only build themselves up, but those who speak God's message build up the church. I would like it if you all spoke in tongues, but I'd prefer if you could speak God's message.
Ang nagapanultig mga dila nagpalig-on sa iyang kaugalingon lamang, apan ang nagahimog profesiya nagapalig-on sa iglesia.
5 Those who speak for God are more important than those who speak in tongues, unless they interpret what's been said, so that the church can be built up.
Buot ko nga kamong tanan magasultig mga dila, apan labaw pa niini nga unta kamo managhimog profesiya. Ang nagahimog profesiya labi pang daku kay kaniya nga nagapanultig mga dila gawas kon adunay magahubad sa kahulogan niini, aron ang iglesia mapalig-on.
6 Brothers and sisters, if I come to you speaking in tongues, what benefit would I be to you unless I bring you some revelation, or knowledge, or prophetic message, or teaching?
Karon, mga igsoon, kon moanha ako kaninyo nga magasultig mga dila, unsa may inyong makuha kanako gawas kon dad-an ko kamog pinadayag o kahibalo o profesiya o pagtulon-an?
7 Even when it comes to something non-living such as musical instruments like a flute or a harp: if they don't produce clear notes, how will you know what tune is being played?
Bisan pa gani ang mga tulonggon nga walay kinabuhi, ingon sa plawta o alpa kon kini dili mohatag sa tin-aw nga paningog, unsaon man pag-ila sa sonata nga ilang ginatokar?
8 Similarly, if the trumpet doesn't give a clear sound, who will get ready for battle?
Ug kon ang tingog sa trompeta dili tin-aw kinsa may maandam aron sa pagdasdas sa panggubatan?
9 It's the same situation for you—unless you speak using words that are easy to understand, who will know what you're saying? What you say will be lost on the wind.
Maingon niana, kon kamo magasultig mga dila nga dili masabtan, unsaon man sa mga tawo sa pagkahibalo kon unsay inyong ginasulti? Igo lang kamo nga magasulti ngadto sa hangin!
10 There are surely many languages in this world, and there is meaning in every one of them.
Sa pagkatinuod adunay daghan ug nagkalainlaing mga pinulongan dinhi sa kalibutan, ug walay usa niini nga walay kahulogan;
11 If I don't understand the language, those who speak make no sense to me, and I make no sense to them.
apan kon ako dili makasabut sa kahulogan sa pinulongan, nan, alang sa tawo nga nagasulti sa maong pinulongan ako maoy usa ka tagalaing yuta, ug alang usab kanako siya tagalaing yuta man.
12 It's the same for you—if you are keen to have spiritual gifts, try to have many of those that will build up the church.
Maingon usab kaninyo; kay kamo maikagon man gayud nga makabaton sa mga hiyas sa Espiritu, paningkamoti nga mahanas kamo niini alang sa pagpatubo sa iglesia.
13 Anyone who speaks in a tongue should pray that they're able to translate what they say.
Busa, ang nagasultig mga dila kinahanglan mangamuyo nga unta makabaton siya sa gahum sa paghubad sa kahulogan niini.
14 For if I pray out loud in a tongue, my spirit is praying, but it does nothing for my understanding!
Kay kon ako magaampo pinaagi sa sinultihag dila, ang akong espiritu nagaampo man tuod, apan ang akong pamuot wala magapulos alang sa uban.
15 So then, what should I do? I will pray “in the Spirit,” but I will pray with my mind too. I will sing “in the Spirit,” but I will sing with my mind too.
Unsa man diay ang akong pagabuhaton? Ako magaampo nga ubanan sa akong espiritu ug ubanan usab sa akong pamuot. Ako magaawit nga ubanan sa akong espiritu ug magaawit ako nga ubanan usab sa akong pamuot.
16 For if you only pray “in the Spirit,” how can ordinary people that don't have understanding say “Amen” after your prayer of thanks, since they haven't a clue what you said?
Kay kon dili man, bisan pa kon magapasalamat ikaw nga ubanan sa imong espiritu, unsaon man sa tawo nga wala niining mga hiyasa sa pagpakaingon ug "Amen" sa imong pagpasalamat nga dili man siya makasabut sa imong ginalitok?
17 You might have said a great prayer of thanks, but the other hasn't been helped!
Maayo kaha ang imong pagpasalamat, apan ang lain nga tawo wala mapalig-on.
18 I thank God that I can speak in tongues more than all of you.
Nagapasalamat ako sa Dios nga ako makamaong mosultig mga dila, labaw pa gani kaninyong tanan;
19 But in church I would rather speak five understandable words to teach others than ten thousand words in a tongue nobody understands.
ngani, sa sulod sa iglesia palabihon ko nga magasulti ako ug lima ka mga pulong nga inubanan sa akong pamuot aron katudloan ko usab ang uban, kay sa paglitok ug napulo ka libo ka mga pulong pinaagi sa pagsultig mga dila.
20 Brothers and sisters, don't think like children. Be as innocent as babies in regard to evil, but be grown up in your understanding.
Mga igsoon, ayaw na kamo pagpakabata sa inyong pamuot; hinoon, sa dautan magpakabata kamo, apan sa panimuot magpakahamtong na kamo.
21 As Scripture records, “‘I will speak to my people through other languages and the lips of foreigners, but even then they won't listen to me,’ says the Lord.”
Sa kasugoan kini nahisulat, "Pinaagi sa mga tawong lain ug mga dila, ug pinaagi sa mga ngabil sa mga langyaw ako magasulti ngadto niining mga tawhana, apan bisan pa niini dili gihapon sila magapatalinghug kanako, nagaingon ang Ginoo."
22 Speaking in tongues is a sign, not to believers, but those who don't believe. Speaking God's prophetic message is the opposite: it is not for those who don't believe, but for believers.
Sa ingon niana, ang pagsultig mga dila ilhanan diay dili alang sa mga magtotoo, kondili sa mga dili magtotoo, samtang ang paghimog profesiya ilhanan dili alang sa mga dili magtotoo, kondili alang sa mga magtotoo.
23 If the whole church is meeting together and you are all speaking in tongues, and some people come in who don't understand, or people who don't believe, won't they say that you are insane?
Busa, kon ang tibuok nga iglesia magakatigum ug ang tanan magaiyahay pagsultig mga dila, ug unya mosulod ang mga walay alamag kon ang mga dili magtotoo, dili ba ang ilang isulti mao nga kamo nangaboang?
24 But if everyone is speaking God's message, and someone comes in who isn't a believer, or someone who doesn't understand, they will be convinced and called to account by everyone's words.
Apan kon ang tagsatagsa magahimog profesiya, ug unya mosulod ang usa ka tawo nga dili magtotoo o Walayp alamag, kini siya pagahukman sa tanan, siya pagasudyaan sa tanan,
25 Their secrets throughts will be revealed, so they will fall to their knees and worship God, affirming that God is truly among you.
igabutyag ang mga tinagoan sa iyang kasingkasing; ug busa, sa magahapa siya, iyang simbahon ang Dios ug iyang igapahayag nga ang Dios tinuod gayud nga anaa kaninyo.
26 So then, brothers and sisters, what should you do? When you meet together, different people will sing, or teach, or share a special message, or speak in a tongue, or give an interpretation. But everything should be done to build up and encourage the church.
Unya unsa man, mga igsoon? Inigtigum ninyo, ang matag-usa andam na nga may alawiton, may pagtulon-an, may pinadayag, may igasultig dila, o hubad sa kahulogan niini. Ipahimo ang tanan alang sa pagpalig-on.
27 If anyone wants to speak in a tongue, make it just two, or three at the most, taking turns, and someone should interpret what is said.
Kon adunay mosultig mga dila, duha ra kanila ang tugoti niini, o tolo ang labing daghan ug nga magaulos sila sa pagsulti; ug kinahanglan adunay usa nga magahubad sa kahulogan.
28 If there's no one there to interpret, those who speak in tongues should keep quiet in church and only speak to themselves, and God.
Apan kon wala may makahimo sa paghubad sa kahulogan, pahiluma na lang ang matag-usa kanila sulod sa iglesia ug unya na siya pasultihag dila ngadto sa iyang kaugalingon ug sa Dios.
29 Similarly, have two or three of those who give God's prophetic message speak, and let everyone else think about what was said.
Ug sa mga profeta, pasultiha ang duha kon tulo kanila, ug ang uban maoy pahukma sa igasulti.
30 However, if a special revelation comes to someone who is sitting down, then the first speaker should give way to them.
Kon aduna may pinadayag nga itumong ngadto sa usa nga nagalingkod, pahiluma ang nahauna.
31 You can all speak for God, one at a time, so that everyone can learn and be encouraged.
Kay kamong tanan makahimo sa paghimog profesiya nga magaulos, aron ang tanan matudloan ug ang tanan madasig;
32 It is for those who speak for God to control their prophetic inspiration,
ug ang mga profeta makamaong mopugong sa ilang kaugalingong mga espiritu.
33 for God is not a God of disorder but of peace and quiet. This is the way it should be in all the churches of God's people.
Kay ang Dios dili Dios sa kasamok, kondili sa kahusay.
34 “Women should stay quiet in the churches—they shouldn't speak. They should respect their situation, as the laws states.
ang mga babaye kinahanglan magpakahilum sulod sa mga iglesia. Kay wala itugot kanila ang pagsulti, hinonoa kinahanglan magpaubos sila sumala sa ginaingon sa kasugoan.
35 If they want to learn they can do so at home, asking their husbands. It is not proper for women to speak in church.”
Kon aduna may buot nila pakisayran, adto na sila sa ilang balay mangutana sa ilang mga bana. Kay makauulaw sa babaye ang pagsulti sulod sa iglesia.
36 What? Did the word of God begin with you? Are you the only ones it came to?
Unsa? Diha ba kaninyo magsugod ang pulong sa Dios, o kamo ra ba gayud ang mga naabut niini?
37 Anyone who thinks they are a prophet, or that they have some spiritual gift, should be aware that what I'm writing to you is a command of the Lord.
Kon adunay maghunahuna nga siya profeta, o may hiyas nga espirituhanon, kinahanglan magaila siya nga kining akong gisulat kaninyo maoy usa ka sugo gikan sa Ginoo.
38 Those who ignore this will themselves be ignored.
Kon aduna may wala masayud niini, nan, pasagdi siya nga magawalay kasayuran.
39 So my brothers and sisters, make it your aim to speak for God. Don't prohibit speaking in tongues.
Busa, mga igsoon ko, tinguhaa ninyo sa dakung kasibut ang paghimog profesiya, ug ayaw ninyo pag-idili ang pagsultig mga dila;
40 Just make sure everything done is done properly and in an orderly manner.
apan mao lamang nga kinahanglan ang tanang mga butang pagahimoon sa paagi nga maligdong ug mahusay.
