امثال 23

۱ 1 چون با حاکم به غذا خوردن نشینی، درآنچه پیش روی تو است تامل نما.

Когда сядешь вкушать пищу с властелином, то тщательно наблюдай, что перед тобою,

۲ 2 و اگر مرد اکول هستی کارد بر گلوی خودبگذار.

и поставь преграду в гортани твоей, если ты алчен.

۳ 3 به خوراکهای لطیف او حریص مباش، زیراکه غذای فریبنده است.

Не прельщайся лакомыми яствами его; это - обманчивая пища.

۴ 4 برای دولتمند شدن خود را زحمت مرسان واز عقل خود باز ایست.

Не заботься о том, чтобы нажить богатство; оставь такие мысли твои.

۵ 5 آیا چشمان خود را بر آن خواهی دوخت که نیست می‌باشد؟ زیرا که دولت البته برای خودبالها می‌سازد، و مثل عقاب در آسمان می‌پرد.

Устремишь глаза твои на него, и - его уже нет; потому что оно сделает себе крылья и, как орел, улетит к небу.

۶ 6 نان مرد تنگ نظر را مخور، و به جهت خوراکهای لطیف او حریص مباش.

Не вкушай пищи у человека завистливого и не прельщайся лакомыми яствами его;

۷ 7 زیرا چنانکه در دل خود فکر می‌کند خود اوهمچنان است. تو را می‌گوید: بخور و بنوش، امادلش با تو نیست.

потому что, каковы мысли в душе его, таков и он; “Ешь и пей”, говорит он тебе, а сердце его не с тобою.

۸ 8 لقمه‌ای را که خورده‌ای قی خواهی کرد، وسخنان شیرین خود را بر باد خواهی داد.

Кусок, который ты съел, изблюешь, и добрые слова твои ты потратишь напрасно.

۹ 9 به گوش احمق سخن مگو، زیرا حکمت کلامت را خوار خواهد شمرد.

В уши глупого не говори, потому что он презрит разумные слова твои.

۱۰ 10 حد قدیم را منتقل مساز، و به مزرعه یتیمان داخل مشو،

Не передвигай межи давней и на поля сирот не заходи,

۱۱ 11 زیرا که ولی ایشان زورآور است، و با تو دردعوی ایشان مقاومت خواهد کرد.

потому что Защитник их силен; Он вступится в дело их с тобою.

۱۲ 12 دل خود را به ادب مایل گردان، و گوش خود را به کلام معرفت.

Приложи сердце твое к учению и уши твои - к умным словам.

۱۳ 13 از طفل خود تادیب را باز مدار که اگر او رابا چوب بزنی نخواهد مرد،

Не оставляй юноши без наказания: если накажешь его розгою, он не умрет;

۱۴ 14 پس او را با چوب بزن، و جان او را از هاویه نجات خواهی داد. (Sheol h7585)

ты накажешь его розгою и спасешь душу его от преисподней. (Sheol h7585)

۱۵ 15 ‌ای پسر من اگر دل تو حکیم باشد، دل من (بلی دل ) من شادمان خواهد شد.

Сын мой! если сердце твое будет мудро, то порадуется и мое сердце;

۱۶ 16 و گرده هایم وجد خواهد نمود، هنگامی که لبهای تو به راستی متکلم شود.

и внутренности мои будут радоваться, когда уста твои будут говорить правое.

۱۷ 17 دل تو به جهت گناهکاران غیور نباشد، امابه جهت ترس خداوند تمامی روز غیور باش،

Да не завидует сердце твое грешникам, но да пребудет оно во все дни в страхе Господнем;

۱۸ 18 زیرا که البته آخرت هست، و امید تومنقطع نخواهد شد.

потому что есть будущность, и надежда твоя не потеряна.

۱۹ 19 پس تو‌ای پسرم بشنو و حکیم باش، و دل خود را در طریق مستقیم گردان.

Слушай, сын мой, и будь мудр, и направляй сердце твое на прямой путь.

۲۰ 20 از زمره میگساران مباش، و از آنانی که بدنهای خود را تلف می‌کنند.

Не будь между упивающимися вином, между пресыщающимися мясом:

۲۱ 21 زیرا که میگسار و مسرف، فقیر می‌شود وصاحب خواب به خرقه‌ها ملبس خواهد شد.

потому что пьяница и пресыщающийся обеднеют, и сонливость оденет в рубище.

۲۲ 22 پدر خویش را که تو را تولید نمود گوش گیر، و مادر خود را چون پیر شود خوار مشمار.

Слушайся отца твоего: он родил тебя; и не пренебрегай матери твоей, когда она и состарится.

۲۳ 23 راستی را بخر و آن را مفروش، و حکمت وادب و فهم را.

Купи истину и не продавай мудрости и учения и разума.

۲۴ 24 پدر فرزند عادل به غایت شادمان می‌شود، و والد پسر حکیم از او مسرور خواهد گشت.

Торжествует отец праведника, и родивший мудрого радуется о нем.

۲۵ 25 پدرت و مادرت شادمان خواهند شد، ووالده تو مسرور خواهد گردید.

Да веселится отец твой и да торжествует мать твоя, родившая тебя.

۲۶ 26 ‌ای پسرم دل خود را به من بده، و چشمان تو به راههای من شاد باشد،

Сын мой! отдай сердце твое мне, и глаза твои да наблюдают пути мои,

۲۷ 27 چونکه زن زانیه حفره‌ای عمیق است، و زن بیگانه چاه تنگ.

потому что блудница - глубокая пропасть, и чужая жена - тесный колодезь;

۲۸ 28 او نیز مثل راهزن در کمین می‌باشد، وخیانتکاران را در میان مردم می‌افزاید.

она, как разбойник, сидит в засаде и умножает между людьми законопреступников.

۲۹ 29 وای از آن کیست و شقاوت از آن که ونزاعها از آن کدام و زاری از آن کیست وجراحت های بی‌سبب از آن که و سرخی چشمان از آن کدام؟

У кого вой? у кого стон? у кого ссоры? у кого горе? у кого раны без причины? у кого багровые глаза?

۳۰ 30 آنانی را است که شرب مدام می‌نمایند، و برای چشیدن شراب ممزوج داخل می‌شوند.

У тех, которые долго сидят за вином, которые приходят отыскивать вина приправленного.

۳۱ 31 به شراب نگاه مکن وقتی که سرخ‌فام است، حینی که حبابهای خود را در جام ظاهر می‌سازد، و به ملایمت فرو می‌رود.

Не смотри на вино, как оно краснеет, как оно искрится в чаше, как оно ухаживается ровно:

۳۲ 32 اما در آخر مثل مار خواهد گزید، و مانندافعی نیش خواهد زد.

впоследствии, как змей, оно укусит, и ужалит, как аспид;

۳۳ 33 چشمان تو چیزهای غریب را خواهد دید، و دل تو به چیزهای کج تنطق خواهد نمود،

глаза твои будут смотреть на чужих жен, и сердце твое заговорит развратное,

۳۴ 34 و مثل کسی‌که در میان دریا می‌خوابدخواهی شد، یا مانند کسی‌که بر سر دکل کشتی می‌خسبد،

и ты будешь, как спящий среди моря и как спящий на верху мачты.

۳۵ 35 و خواهی گفت: مرا زدند لیکن درد رااحساس نکردم، مرا زجر نمودند لیکن نفهمیدم. پس کی بیدار خواهم شد؟ همچنین معاودت می‌کنم و بار دیگر آن را می‌طلبم.

И скажешь: “Били меня, мне не было больно; толкали меня, я не чувствовал. Когда проснусь, опять буду искать того же”.