< Proverbiorum 24 >

1 Ne æmuleris viros malos, nec desideres esse cum eis:
Не ревнуй злым людям и не желай быть с ними,
2 quia rapinas meditatur mens eorum, et fraudes labia eorum loquuntur.
потому что о насилии помышляет сердце их, и о злом говорят уста их.
3 Sapientia ædificabitur domus, et prudentia roborabitur.
Мудростью устрояется дом и разумом утверждается,
4 In doctrina replebuntur cellaria, universa substantia pretiosa et pulcherrima.
и с уменьем внутренности его наполняются всяким драгоценным и прекрасным имуществом.
5 Vir sapiens, fortis est: et vir doctus, robustus et validus.
Человек мудрый силен, и человек разумный укрепляет силу свою.
6 Quia cum dispositione initur bellum: et erit salus ubi multa consilia sunt.
Поэтому с обдуманностью веди войну твою, и успех будет при множестве совещаний.
7 Excelsa stulto sapientia, in porta non aperiet os suum.
Для глупого слишком высока мудрость; у ворот не откроет он уст своих.
8 Qui cogitat mala facere, stultus vocabitur.
Кто замышляет сделать зло, того называют злоумышленником.
9 Cogitatio stulti peccatum est: et abominatio hominum detractor.
Помысл глупости - грех, и кощунник - мерзость для людей.
10 Si desperaveris lassus in die angustiæ: imminuetur fortitudo tua.
Если ты в день бедствия оказался слабым, то бедна сила твоя.
11 Erue eos, qui ducuntur ad mortem: et qui trahuntur ad interitum liberare ne cesses.
Спасай взятых на смерть, и неужели откажешься от обреченных на убиение?
12 Si dixeris: Vires non suppetunt: qui inspector est cordis, ipse intelligit, et servatorem animæ tuæ nihil fallit, reddetque homini iuxta opera sua.
Скажешь ли: “Вот, мы не знали этого”? А Испытующий сердца разве не знает? Наблюдающий над душою твоею знает это, и воздаст человеку по делам его.
13 Comede, fili mi, mel, quia bonum est, et favum dulcissimum gutturi tuo:
Ешь, сын мой, мед, потому что он приятен, и сот, который сладок для гортани твоей:
14 Sic et doctrina sapientiæ animæ tuæ: quam cum inveneris, habebis in novissimis spem, et spes tua non peribit.
таково и познание мудрости для души твоей. Если ты нашел ее, то есть будущность, и надежда твоя не потеряна.
15 Ne insidieris, et quæras impietatem in domo iusti, neque vastes requiem eius.
Не злоумышляй, нечестивый, против жилища праведника, не опустошай места покоя его,
16 Septies enim cadet iustus, et resurget: impii autem corruent in malum.
ибо семь раз упадет праведник, и встанет; а нечестивые впадут в погибель.
17 Cum ceciderit inimicus tuus, ne gaudeas, et in ruina eius ne exultet cor tuum:
Не радуйся, когда упадет враг твой, и да не веселится сердце твое, когда он споткнется.
18 ne forte videat Dominus, et displiceat ei, et auferat ab eo iram suam.
Иначе, увидит Господь, и неугодно будет это в очах Его, и Он отвратит от него гнев Свой.
19 Ne contendas cum pessimis, nec æmuleris impios:
Не негодуй на злодеев и не завидуй нечестивым,
20 quoniam non habent futurorum spem mali, et lucerna impiorum extinguetur.
потому что злой не имеет будущности, - светильник нечестивых угаснет.
21 Time Dominum, fili mi, et regem: et cum detractoribus non commiscearis:
Бойся, сын мой, Господа и царя; с мятежниками не сообщайся,
22 quoniam repente consurget perditio eorum: et ruinam utriusque quis novit?
потому что внезапно придет погибель от них, и беду от них обоих кто предузнает?
23 Hæc quoque sapientibus: Cognoscere personam in iudicio non est bonum.
Сказано также мудрыми: иметь лицеприятие на суде - нехорошо.
24 Qui dicunt impio: Iustus es: maledicent eis populi, et detestabuntur eos tribus.
Кто говорит виновному: “Ты прав”, того будут проклинать народы, того будут ненавидеть племена;
25 Qui arguunt eum, laudabuntur: et super ipsos veniet benedictio.
а обличающие будут любимы, и на них придет благословение.
26 Labia deosculabitur, qui recta verba respondet.
В уста целует, кто отвечает словами верными.
27 Præpara foris opus tuum, et diligenter exerce agrum tuum: ut postea ædifices domum tuam.
Соверши дела твои вне дома, окончи их на поле твоем, и потом устрояй и дом твой.
28 Ne sis testis frustra contra proximum tuum: nec lactes quemquam labiis tuis.
Не будь лжесвидетелем на ближнего твоего: к чему тебе обманывать устами твоими?
29 Ne dicas: Quomodo fecit mihi, sic faciam ei: reddam unicuique secundum opus suum.
Не говори: “Как он поступил со мною, так и я поступлю с ним, воздам человеку по делам его”.
30 Per agrum hominis pigri transivi, et per vineam viri stulti:
Проходил я мимо поля человека ленивого и мимо виноградника человека скудоумного:
31 et ecce totum repleverant urticæ, et operuerant superficiem eius spinæ, et maceria lapidum destructa erat.
и вот, все это заросло терном, поверхность его покрылась крапивою, и каменная ограда его обрушилась.
32 Quod cum vidissem, posui in corde meo, et exemplo didici disciplinam.
И посмотрел я, и обратил сердце мое, и посмотрел и получил урок:
33 Parum, inquam, dormies, modicum dormitabis, pauxillum manus conseres, ut quiescas:
“немного поспишь, немного подремлешь, немного, сложив руки, полежишь, -
34 et veniet tibi quasi cursor egestas, et mendicitas quasi vir armatus.
и придет, как прохожий, бедность твоя, и нужда твоя - как человек вооруженный”.

< Proverbiorum 24 >