Provérbios 6
1 Filho meu, se ficaste fiador por teu próximo, [se] deste tua garantia ao estranho;
Mia filo! se vi garantiis por via proksimulo Kaj donis vian manon por aliulo,
2 [Se] tu foste capturado pelas palavras de tua [própria] boca, e te prendeste pelas palavras de tua boca,
Tiam vi enretiĝis per la vortoj de via buŝo, Kaptiĝis per la vortoj de via buŝo.
3 Então faze isto agora, meu filho, e livra-te, pois caíste nas mãos de teu próximo; vai, humilha-te, e insiste exaustivamente ao teu próximo.
Tiam, mia filo, agu tiel kaj saviĝu, Ĉar vi falis en la mano de via proksimulo: Iru, vigliĝu, kaj petegu vian proksimulon;
4 Não dês sono aos teus olhos, nem cochilo às tuas pálpebras.
Ne lasu viajn okulojn dormi Kaj viajn palpebrojn dormeti;
5 Livra-te, como a corça do caçador, como o pássaro do caçador de aves.
Savu vin, kiel gazelo, el la mano, Kaj kiel birdo el la mano de la birdokaptisto.
6 Vai até a formiga, preguiçoso; olha para os caminhos dela, e sê sábio.
Iru al la formiko, vi maldiligentulo; Rigardu ĝian agadon, kaj saĝiĝu.
7 Ela, [mesmo] não tendo chefe, nem fiscal, nem dominador,
Kvankam ĝi ne havas estron, Nek kontrolanton, nek reganton,
8 Prepara seu alimento no verão, na ceifa ajunta seu mantimento.
Ĝi pretigas en la somero sian panon, Ĝi kolektas dum la rikolto sian manĝon.
9 Ó preguiçoso, até quando estarás deitado? Quando te levantarás de teu sono?
Ĝis kiam, maldiligentulo, vi kuŝos? Kiam vi leviĝos de via dormo?
10 Um pouco de sono, um pouco de cochilo; um pouco de descanso com as mãos cruzadas;
Iom da dormo, iom da dormeto, Iom da kunmeto de la manoj por kuŝado;
11 Assim a pobreza virá sobre ti como um assaltante; a necessidade [chegará] a ti como um homem armado.
Kaj venos via malriĉeco kiel rabisto, Kaj via senhaveco kiel viro armita.
12 O homem mal, o homem injusto, anda com uma boca perversa.
Homo sentaŭga, homo malbonfarema, Iras kun buŝo malica,
13 Ele acena com os olhos, fala com seus pés, aponta com seus dedos.
Donas signojn per la okuloj, aludas per siaj piedoj, Komprenigas per siaj fingroj;
14 Perversidades há em seu coração; todo o tempo ele trama o mal; anda semeando brigas.
Perverseco estas en lia koro, li intencas malbonon; En ĉiu tempo li semas malpacon.
15 Por isso sua perdição virá repentinamente; subitamente ele será quebrado, e não haverá cura.
Tial subite venos lia pereo; Li estos rompita subite, kaj neniu lin sanigos.
16 Estas seis coisas o SENHOR odeia; e sete sua alma abomina:
Jen estas ses aferoj, kiujn la Eternulo malamas, Kaj sep, kiujn Li abomenegas.
17 Olhos arrogantes, língua mentirosa, e mãos que derramam sangue inocente;
Arogantaj okuloj, mensogema lango, Kaj manoj, kiuj verŝas senkulpan sangon,
18 O coração que trama planos malignos, pés que se apressam a correr para o mal;
Koro, kiu preparas malbonfarajn intencojn, Piedoj, kiuj rapidas kuri al malbono,
19 A falsa testemunha, que sopra mentiras; e o que semeia brigas entre irmãos.
Falsa atestanto, kiu elspiras mensogojn; Kaj tiu, kiu semas malpacon inter fratoj.
20 Filho meu, guarda o mandamento de teu pai; e não abandones a lei de tua mãe.
Konservu, mia filo, la ordonon de via patro, Kaj ne forĵetu la instruon de via patrino.
21 Amarra-os continuamente em teu coração; e pendura-os ao teu pescoço.
Ligu ilin por ĉiam al via koro, Volvu ilin sur vian kolon.
22 Quando caminhares, [isto] te guiará; quando deitares, [isto] te guardará; quando acordares, [isto] falará contigo.
Kiam vi iros, ili gvidos vin; Kiam vi kuŝiĝos, ili vin gardos; Kaj kiam vi vekiĝos, ili parolos kun vi.
23 Porque o mandamento é uma lâmpada, e a lei é luz; e as repreensões para correção são o caminho da vida;
Ĉar moralordono estas lumingo, kaj instruo estas lumo, Kaj edifaj predikoj estas vojo de vivo,
24 Para te protegerem da mulher má, das lisonjas da língua da estranha.
Por gardi vin kontraŭ malbona virino, Kontraŭ glata lango de fremdulino.
25 Não cobices a formosura dela em teu coração; nem te prenda em seus olhos.
Ne deziregu en via koro ŝian belecon, Kaj ne kaptiĝu per ŝiaj palpebroj.
26 Porque pela mulher prostituta [chega-se a pedir] um pedaço de pão; e a mulher de [outro] homem anda à caça de uma alma preciosa.
Ĉar la kosto de publikulino estas nur unu pano; Sed fremda edzino forkaptas la grandvaloran animon.
27 Por acaso pode alguém botar fogo em seu peito, sem que suas roupas se queimem?
Ĉu iu povas teni fajron en sia sino tiel, Ke liaj vestoj ne brulu?
28 [Ou] alguém pode andar sobre as brasas, sem seus pés se arderem?
Ĉu iu povas marŝi sur ardantaj karboj, Ne bruligante siajn piedojn?
29 Assim [será] aquele que se deitar com a mulher de seu próximo; não será considerado inocente todo aquele que a tocar.
Tiel ankaŭ estas kun tiu, kiu venas al la edzino de sia proksimulo; Neniu, kiu ŝin ektuŝas, restas sen puno.
30 Não se despreza ao ladrão, quando furta para saciar sua alma, tendo fome;
Oni ne faras grandan honton al ŝtelanto, Se li ŝtelas por sin satigi, kiam li malsatas;
31 Mas, [se for] achado, ele pagará sete vezes mais; ele terá que dar todos os bens de sua casa.
Kaj kiam oni lin kaptas, li pagas sepoble; La tutan havon de sia domo li fordonas.
32 [Porém] aquele que adultera com mulher [alheia] tem falta de entendimento; quem faz [isso] destrói sua [própria] alma.
Sed kiu adultas kun virino, tiu estas sensaĝa; Tiu, kiu faras tion, pereigas sian animon;
33 Ele encontrará castigo e desgraça; e sua desonra nunca será apagada.
Batojn kaj malhonoron li ricevas, Kaj lia honto ne elviŝiĝas;
34 Porque ciúmes [são] a fúria do marido, e ele de maneira nenhuma terá misericórdia no dia da vingança.
Ĉar furiozas la ĵaluzo de la edzo; Kaj li ne indulgas en la tempo de la venĝo.
35 Ele não aceitará nenhum pagamento pela culpa; nem consentirá, ainda que aumentes os presentes.
Li rigardas nenian kompenson, Kaj li ne akceptas, se vi volas eĉ multe donaci.
