Proverbes 23
1 Si tu t'assieds pour dîner à la table d'un prince, fais bien attention à ce qui te sera présenté
Kiam vi sidiĝos, por manĝi kun reganto, Rigardu bone, kio estas antaŭ vi;
2 puis étends la main, sachant qu'il convient qu'on te serve de tels mets; toutefois, même si tu as grand appétit,
Kaj vi metu tranĉilon al via gorĝo, Se vi estas avidulo.
3 ne convoite point leur repas; car c'est là une vie factice.
Ne deziru liajn bongustajn manĝojn; Ĉar ĝi estas trompa pano.
4 Si tu es pauvre, n'aspire pas à la richesse; repousse-la même en pensée.
Ne penu riĉiĝi; Forlasu vian pripensadon.
5 Si tu fixes ton regard sur elle, tu la vois disparaître; car elle a, comme l'aigle, des ailes prêtes à s'envoler, et retourne à la maison de son premier maître.
Ĉu vi direktos viajn okulojn al ĝi? ĝi jam ne ekzistos; Ĉar riĉeco faras al si flugilojn kiel aglo, kaj forflugas al la ĉielo.
6 Ne dîne pas avec un homme envieux; ne désire rien de sa table;
Ne manĝu panon de malbondeziranto, Kaj ne deziru liajn bongustajn manĝojn.
7 car il mange et il boit comme on avalerait un cheveu. Ne l'introduis pas chez toi, et ne mange pas un morceau avec lui;
Ĉar kiaj estas la pensoj en lia animo, tia li ankaŭ estas: Manĝu kaj trinku, li diros al vi, Sed lia koro ne estas kun vi.
8 car il le vomirait et souillerait tes meilleures paroles.
La pecon, kiun vi manĝis, vi elvomos; Kaj vane vi perdis viajn agrablajn vortojn.
9 Ne dis rien à l'insensé, de peur que peut-être il ne tourne en dérision tes sages discours.
En la orelojn de malsaĝulo ne parolu; Ĉar li malŝatos la saĝecon de viaj vortoj.
10 Ne dépasse pas les bornes anciennes, et n'entre pas dans le champ de l'orphelin;
Ne forŝovu la antikvajn limojn, Kaj sur la kampon de orfoj ne iru.
11 car il est fort celui que le Seigneur rachète; et, si tu es en procès avec lui, Dieu plaidera sa cause.
Ĉar ilia Liberiganto estas forta; Li defendos ilian aferon kontraŭ vi.
12 Livre ton cœur à la discipline, et prépare ton oreille aux paroles de la doctrine.
Elmetu vian koron al instruo Kaj viajn orelojn al paroloj de prudento.
13 Ne cesse de corriger un enfant; car si tu le frappes de verges, il n'en mourra pas.
Ne malvolu puni knabon: Se vi batos lin per kano, li ne mortos.
Vi batos lin per kano, Kaj lian animon vi savos de Ŝeol. (Sheol h7585)
15 Mon fils, si ton cœur est sage, tu réjouiras aussi mon cœur;
Mia filo, se via koro estos saĝa, Tiam ĝojos ankaŭ mia koro.
16 et si tes lèvres sont droites, elles converseront avec mes lèvres.
Kaj mia internaĵo ĝojos, Kiam viaj lipoj parolos ĝustaĵon.
17 Que ton cœur ne porte point envie aux pécheurs; mais sois toujours dans la crainte de Dieu.
Via koro sin tiru ne al pekuloj, Sed al timo antaŭ la Eternulo ĉiutage.
18 Car si tu observes ces choses, tu auras des descendants, et ton espérance ne sera pas trompée.
Ĉar ekzistas estonteco, Kaj via espero ne perdiĝos.
19 Écoute, mon fils, et sois sage; et maintiens droites les pensées de ton cœur.
Aŭskultu vi, mia filo, kaj estu saĝa, Kaj direktu vian koron al la ĝusta vojo.
20 Ne sois pas buveur de vin; évite les longs banquets et la profusion des viandes.
Ne estu inter la drinkantoj de vino, Inter tiuj, kiuj manĝas tro da viando;
21 Car l'ivrogne et le débauché mendieront; le paresseux sera revêtu de haillons en lambeaux.
Ĉar drinkemulo kaj manĝegemulo malriĉiĝos, Kaj dormemulo havos sur si ĉifonaĵojn.
22 Écoute, mon fils, le père qui t'a engendré, et ne méprise pas ta mère parce qu'elle a vieilli.
Aŭskultu vian patron, kiu vin naskigis, Kaj ne malŝatu vian patrinon, kiam ŝi maljuniĝos.
Veron aĉetu, kaj ne vendu saĝon Kaj instruon kaj prudenton.
24 Un père juste élève bien ses enfants, et la sagesse d'un fils réjouit son âme.
Grandan ĝojon havas patro de virtulo, Kaj naskinto de saĝulo ĝojos pro li.
25 Que ton père et ta mère se réjouissent en toi, et que celle qui t'a enfanté soit heureuse.
Via patro kaj via patrino ĝojos, Kaj via naskintino triumfos.
26 Mon fils, donne-moi ton cœur; que tes yeux gardent mes voies.
Donu, mia filo, vian koron al mi, Kaj al viaj okuloj plaĉu miaj vojoj.
27 La maison étrangère est comme un tonneau percé; il est étroit le puits de l'étranger.
Ĉar malĉastulino estas profunda foso, Kaj fremda edzino estas malvasta puto.
28 Celui qui les recherche périra bientôt, et tout pécheur sera détruit.
Ŝi embuskas kiel rabisto, Kaj kolektas ĉirkaŭ si perfidulojn.
29 Pour qui les gémissements? Pour qui le trouble? Pour qui les contestations? Pour qui les ennuis et les entretiens frivoles? Pour qui les repentirs inutiles? Pour qui les yeux livides?
Ĉe kiu estas ploro? ĉe kiu estas ĝemoj? ĉe kiu estas malpaco? Ĉe kiu estas plendoj? ĉe kiu estas senkaŭzaj batoj? Ĉe kiu estas malklaraj okuloj?
30 N'est-ce pas pour ceux qui passent leur temps dans l'ivresse et qui hantent les lieux où l'on boit?
Ĉe tiuj, kiuj sidas malfrue ĉe vino, Ĉe tiuj, kiuj venas, por gustumi aroman trinkaĵon.
31 Ne vous enivrez pas; mais faites votre société des hommes justes, et fréquentez-les publiquement. Car si vos yeux s'arrêtent sur les fioles et les coupes, plus tard vous marcherez plus nu qu'un pilon à mortier.
Ne rigardu la vinon, kiel ruĝa ĝi estas, Kiel ĝi brilas en la pokalo, kiel glate ĝi eniras:
32 L'homme ivre finit par s'étendre comme si un serpent l'avait mordu; le venin se répand sur lui comme de la dent d'un reptile.
En la fino ĝi mordas kiel serpento Kaj pikas kiel vipuro.
33 Si tes yeux regardent une femme étrangère, la langue aussitôt divaguera,
Viaj okuloj vidos fremdaĵojn, Kaj via koro parolos malĝustaĵojn.
34 et tu seras gisant comme au sein de la mer, et comme un pilote au milieu de l'orage.
Kaj vi estos kiel dormanto meze de la maro, Kaj kiel dormanto sur la supro de masto.
35 Et tu diras: On m'a frappé, et je n'en ai pas souffert; on s'est joué de moi, et je ne m'en suis pas douté; quand viendra l'aurore, pour m'en aller encore chercher des hommes avec qui je puisse me retrouver?
Ili batis min, sed ĝi min ne doloris; Ili frapis min, sed mi ne sentis; Kiam mi vekiĝos, mi denove tion serĉos.
