Proverbs 26
1 As snow in summer, and as rain in harvest, so honour beseemeth not a fool.
Jak śnieg w lecie i jak deszcz we żniwa, tak głupiemu nie przystoi chwała.
2 As the sparrow for flitting about, as the swallow for flying, so a curse undeserved shall not come.
Jak ptak się tuła [i] jak jaskółka lata, tak nie przyjdzie niezasłużone przekleństwo.
3 A whip for the horse, a bridle for the ass, and a rod for the back of fools.
Bicz na konia, wędzidło na osła, a kij na grzbiet głupiego.
4 Answer not a fool according to his folly, lest thou also be like unto him.
Nie odpowiadaj głupiemu według jego głupoty, abyś i ty nie był do niego podobny.
5 Answer a fool according to his folly, lest he be wise in his own eyes.
Odpowiedz głupiemu według jego głupoty, aby nie był mądry we własnych oczach.
6 He that sendeth a message by the hand of a fool cutteth off [his own] feet, [and] drinketh damage.
Kto powierza głupiemu posłannictwo, odcina sobie nogi i pije na własną szkodę.
7 The legs of the lame hang loose; so is a proverb in the mouth of fools.
[Jak] nierówne są nogi chromego, tak przysłowie w ustach głupich.
8 As a bag of gems in a stoneheap, so is he that giveth honour to a fool.
Jaki jest ten, kto przywiązuje kamień do procy, taki ten, kto oddaje cześć głupiemu.
9 [As] a thorn goeth up into the hand of a drunkard, so is a proverb in the mouth of fools.
Jak cierń wbija się w rękę pijaka, tak przysłowie w ustach głupców.
10 A master roughly worketh every one: he both hireth the fool and hireth passers-by.
Wielki [Bóg] stworzył wszystko i odpłaca głupiemu, odpłaca również przestępcom.
11 As a dog turneth back to its vomit, [so] a fool repeateth his folly.
[Jak] pies powraca do swoich wymiocin, tak głupi powtarza swoją głupotę.
12 Hast thou seen a man wise in his own eyes? There is more hope of a fool than of him.
Widzisz człowieka, co mądry w swoich oczach? Więcej nadziei dla głupca niż dla niego.
13 The sluggard saith, There is a fierce lion in the way; a lion is in the midst of the streets!
Leniwy mówi: Lew na drodze, lew na ulicach.
14 [As] the door turneth upon its hinges, so the sluggard upon his bed.
Jak drzwi się obracają na swoich zawiasach, tak leniwy na swoim łóżku.
15 The sluggard burieth his hand in the dish: it wearieth him to bring it again to his mouth.
Leniwy kryje rękę pod pachę, a ciężko mu ją podnosić do ust.
16 A sluggard is wiser in his own eyes than seven [men] that answer discreetly.
Leniwy uważa się za mądrzejszego niż siedmiu odpowiadających rozsądnie.
17 He that passing by vexeth himself with strife belonging not to him, is [like] one that taketh a dog by the ears.
Kto przechodzi i wtrąca się w cudzy spór, jest jak ten, który łapie psa za uszy.
18 As a madman who casteth firebrands, arrows, and death,
Jak szalony wypuszcza iskry, strzały i śmierć;
19 so is a man that deceiveth his neighbour, and saith, Am I not in sport?
Taki jest każdy, kto zwodzi swego bliźniego i mówi: Czy nie żartowałem?
20 Where no wood is, the fire goeth out; and where there is no talebearer, the contention ceaseth.
Gdy nie ma drew, ogień gaśnie; tak gdy nie ma plotkarza, ustaje spór.
21 [As] coals for hot coals, and wood for fire, so is a contentious man to inflame strife.
Jak węgiel dla żaru i drwa do ognia, tak kłótliwy człowiek do wzniecenia sporu.
22 The words of a talebearer are as dainty morsels, and they go down into the innermost parts of the belly.
Słowa plotkarzy są [jak] rany; przenikają do głębi wnętrzności.
23 Ardent lips, and a wicked heart, are [as] an earthen vessel overlaid with silver dross.
Palące wargi i złe serce [są jak] gliniana skorupa pokryta żużlem srebrnym.
24 He that hateth dissembleth with his lips, but he layeth up deceit within him:
Ten, kto nienawidzi, udaje wargami, lecz w sercu knuje podstęp.
25 when his voice is gracious, believe him not, for there are seven abominations in his heart.
Gdy mówi miłym głosem, nie wierz mu, bo siedem obrzydliwości ma w swoim sercu.
26 Though [his] hatred is covered by dissimulation, his wickedness shall be made manifest in the congregation.
Nienawiść [człowieka] bywa pokryta podstępem, [ale] jego niegodziwość będzie odkryta na zgromadzeniu.
27 Whoso diggeth a pit shall fall therein; and he that rolleth a stone, it shall return upon him.
Kto kopie dół, wpadnie w niego; kto kamień toczy, na niego się on obróci.
28 A lying tongue hateth those that are injured by it, and a flattering mouth worketh ruin.
Kłamliwy język nienawidzi [tych, których] uciska, a usta pochlebcze prowadzą do zguby.
