Markos 14
1 Cen bada Bazcoaren eta ogui altchagarri gabecoen bestá bi egunen buruän: eta Sacrificadore principalac eta Scribác çabiltzan bilha nolatan hura fineciaz hatzamanic hil leçaqueten.
過兩天是逾越節，又是除酵節，祭司長和文士想法子怎麼用詭計捉拿耶穌，殺他。
2 Eta cioiten, Ez bestán, populuan tumultoric eztençát.
只是說：「當節的日子不可，恐怕百姓生亂。」
3 Eta Iesus Bethanian Simon sorhayoaren etchean cela eta mahainean iarriric cegoela, ethor cedin emaztebat aspic garbizco vnguentu precio handitaco boeitabat çuela: eta hautsiric boeitá, huts ceçan haren buru gainera.
耶穌在伯大尼長大痲瘋的西門家裏坐席的時候，有一個女人拿着一玉瓶至貴的真哪噠香膏來，打破玉瓶，把膏澆在耶穌的頭上。
4 Eta ciraden batzu berac baithan gaitzi çayenic, eta erraiten çutenic, Certaco vnguentu goastatze haur eguin içan da?
有幾個人心中很不喜悅，說：「何用這樣枉費香膏呢？
5 Ecen haur hirur-ehun dinero baino guehiagotan saldu ahal çaten, eta eman paubrey. Eta baçadassaten haren contra.
這香膏可以賣三十多兩銀子賙濟窮人。」他們就向那女人生氣。
6 Baina Iesusec dio, Vtzaçue hori, cergatic faschatzen duçue? obra ombat enegana eguin du.
耶穌說：「由她吧！為甚麼難為她呢？她在我身上做的是一件美事。
7 Ecen paubreac bethiere vkanen dituçue çuequin, eta noiz-ere nahi vkanen baituçue, hæy vngui ahal daidieçue: baina ni eznauçue bethi vkanen.
因為常有窮人和你們同在，要向他們行善隨時都可以；只是你們不常有我。
8 Hunec ahal duena eguin du: auançatu da ene gorputzaren vnctatzera ene ohorztecotzat.
她所做的，是盡她所能的；她是為我安葬的事把香膏預先澆在我身上。
9 Eguiaz erraiten drauçuet, non-ere predicaturen baita Euangelio haur mundu gucian, hunec eguin duena-ere contaturen da hunen memoriotan.
我實在告訴你們，普天之下，無論在甚麼地方傳這福音，也要述說這女人所做的，以為記念。」
10 Orduan Iudas Iscariot hamabietaric bat ethor cedin Sacrificadore principaletara, hura liura liecençat.
十二門徒之中，有一個加略人猶大去見祭司長，要把耶穌交給他們。
11 Eta hec hori ençunic aleguera citecen, eta prometta cieçoten diru emaitera: eta bilha çabilan nolatán hura dembora moldezcoz tradi leçaqueen.
他們聽見就歡喜，又應許給他銀子；他就尋思如何得便把耶穌交給他們。
12 Eta altchagarri gabeco oguién lehen egunean, Bazcoa sacrificatu behar çutenean, erran cieçoten bere discipuluéc, Non nahi duc ioanic appain deçagun ian deçánçat Bazcoa?
除酵節的第一天，就是宰逾越羊羔的那一天，門徒對耶穌說：「你吃逾越節的筵席要我們往哪裏去預備呢？」
13 Orduan igor citzan bere discipuluetaric biga, eta erran ciecén, Çoazte hirira, non bathuren baitzaiçue guiçombat, pegar-bat vr daramala: çarrcitzate hari.
耶穌就打發兩個門徒，對他們說：「你們進城去，必有人拿着一瓶水迎面而來，你們就跟着他。
14 Eta nora-ere sarthuren baita, erroçue aitafamiliari: Magistruac cioc, Non da neure discipuluequin Bazcoa ianen dudan ostatua?
他進哪家去，你們就對那家的主人說：『夫子說：客房在哪裏？我與門徒好在那裏吃逾越節的筵席。』
15 Eta harc eracutsiren drauçue gambera handibat paratua eta appaindua: han appain ieçaguçue.
他必指給你們擺設整齊的一間大樓，你們就在那裏為我們預備。」
16 Parti citecen bada haren discipuluac, eta ethor citecen hirira: eta eriden ceçaten erran cerauen beçala, eta appain ceçaten Bazcoa.
門徒出去，進了城，所遇見的正如耶穌所說的。他們就預備了逾越節的筵席。
17 Eta arrastu cenean, ethor cedin hamabiequin.
到了晚上，耶穌和十二個門徒都來了。
18 Eta hec mahainean iarriric ceudela, eta alha ciradela, dio Iesusec, Eguiaz erraiten drauçuet, çuetaric batec tradituren nau, ceinec iaten baitu enequin.
他們坐席正吃的時候，耶穌說：「我實在告訴你們，你們中間有一個與我同吃的人要賣我了。」
19 Eta hec has citecen tristetzen: eta hari erraiten bata bercearen ondoan, Ni naiz? eta berceac, Ni naiz?
他們就憂愁起來，一個一個地問他說：「是我嗎？」
20 Eta harc ihardesten çuela erran ciecén, Hamabietaric batec, enequin platean trempatzen duenec tradituren nau.
耶穌對他們說：「是十二個門徒中同我蘸手在盤子裏的那個人。
21 Segur guiçonaren Semea badoa, harçaz scribatu den beçala: baina maledictione guiçon haren gainean, ceinez guiçonaren Semea tradituren baita: on çuqueen guiçon harc baldin iayo ezpaliz.
人子必要去世，正如經上指着他所寫的；但賣人子的人有禍了！那人不生在世上倒好。」
22 Eta hec alha ciradela, har ceçan Iesusec oguia eta gratiác rendaturic hauts ceçan: eta eman cieçén, eta dio, Har eçaçue, ian eçaçue: haur da ene gorputza.
他們吃的時候，耶穌拿起餅來，祝了福，就擘開，遞給他們，說：「你們拿着吃，這是我的身體」；
23 Eta copá hartu çuenean, gratiác rendaturic, eman ciecén: eta edan ceçaten hartaric guciéc.
又拿起杯來，祝謝了，遞給他們；他們都喝了。
24 Eta dioste, Haur da ene odol Testamentu berricoa, anhitzengatic issurten dena.
耶穌說：「這是我立約的血，為多人流出來的。
25 Eguiaz diotsuet, ecen eztudala edanen hemendic harat aihenaren fructutic, hura berriric Iaincoaren resumán edanen dudan egunerano.
我實在告訴你們，我不再喝這葡萄汁，直到我在上帝的國裏喝新的那日子。」
26 Eta canticoa erranic ioan citecen Oliuatzetaco mendirát.
他們唱了詩，就出來，往橄欖山去。
27 Orduan dioste Iesusec, Guciac scandalizaturen çarete nitan gau hunetan: ecen scribatua da, Ioren dut artzaina, eta barreyaturen dirade ardiac.
耶穌對他們說：「你們都要跌倒了，因為經上記着說： 我要擊打牧人， 羊就分散了。
28 Baina resuscita nadinean aitzinduren natzaiçue Galileara.
但我復活以後，要在你們以先往加利利去。」
29 Eta Pierrisec erran cieçón, Baldin guciac scandaliza baditez-ere, ni ez ordea.
彼得說：「眾人雖然跌倒，我總不能。」
30 Orduan diotsa Iesusec, Eguiaz erraiten drauat ecen egun, gau hunetan biguetan oillarrac io deçan baino lehen, hiruretan vkaturen nauála.
耶穌對他說：「我實在告訴你，就在今天夜裏，雞叫兩遍以先，你要三次不認我。」
31 Baina harc vnguiz haguitzago erraiten çuen, Baldin hirequin hil behar banu-ere, ezaut vkaturen. Eta halaber guciec-ere erraiten çutén.
彼得卻極力地說：「我就是必須和你同死，也總不能不認你。」眾門徒都是這樣說。
32 Guero ethorten dirade Gethsemane deitzen den leku batetara: eta dioste bere discipuluey, Iar çaitezte hemen, othoitz daididano.
他們來到一個地方，名叫客西馬尼。耶穌對門徒說：「你們坐在這裏，等我禱告。」
33 Eta hartzen ditu Pierris eta Iacques eta Ioannes berequin, eta has cedin icitzen, eta guciz keichatzen.
於是帶着彼得、雅各、約翰同去，就驚恐起來，極其難過，
34 Eta dioste, Alde gucietaric triste da ene arimá heriorano: çaudete hemen, eta veilla eçaçue.
對他們說：「我心裏甚是憂傷，幾乎要死；你們在這裏等候，警醒。」
35 Eta aitzinachiago ioanic, bere buruä lurrera egotz ceçan, eta othoitz eguin ceçan, baldin possible baliz iragan ledin harenganic oren hura:
他就稍往前走，俯伏在地，禱告說：「倘若可行，便叫那時候過去。」
36 Eta erran ceçan, Abba, Aitá, gauça guçiac possible dituc hire: transporta eçac eneganic copa haur: badaric-ere ez nic nahi dudana, baina hic nahi duana.
他說：「阿爸！父啊！在你凡事都能；求你將這杯撤去。然而，不要從我的意思，只要從你的意思。」
37 Guero ethor cedin, eta eriden citzan lo ceunçala: eta diotsa Pierrisi, Simón lo atza? orembat ecin veillatu duc?
耶穌回來，見他們睡着了，就對彼得說：「西門，你睡覺嗎？不能警醒片時嗎？
38 Veilla eçaçue, eta othoitz eguiçue, sar etzaitezten tentationetan: spiritua prompto da, baina haraguia flacu.
總要警醒禱告，免得入了迷惑。你們心靈固然願意，肉體卻軟弱了。」
39 Eta berriz ioanic othoitz eguin ceçan, eta propos bera erran ceçan.
耶穌又去禱告，說的話還是與先前一樣，
40 Guero itzuliric eriden citzan berriz lo ceunçala: ecen hayén beguiac cargatuac ciraden, eta etzaquiten cer ihardets ceçaqueoten.
又來見他們睡着了，因為他們的眼睛甚是困倦；他們也不知道怎麼回答。
41 Eta ethor cedin herén aldian, eta dioste, Lo eguiçue gaurguero, eta reposa çaitezte: asco da, ethorri da orena: huná, liuratzen da guiçonaren Semea gaichtoén escuetara.
第三次來，對他們說：「現在你們仍然睡覺安歇吧！夠了，時候到了。看哪，人子被賣在罪人手裏了。
42 Iaiqui çaitezte, goacen: huná, ni traditzen nauena hurbildu da.
起來！我們走吧。看哪，那賣我的人近了！ 」
43 Eta bertan, hura oraino minço cela, ethor cedin Iudas, baitzén hamabietaric bat, eta harequin gendetze handia ezpatequin eta vhequin, Sacrificadore principalén, eta Scribén, eta Ancianoén partez.
說話之間，忽然那十二個門徒裏的猶大來了，並有許多人帶着刀棒，從祭司長和文士並長老那裏與他同來。
44 Eta eman cerauen, hura traditzen çuenac elkarren artean seignale, cioela, Nori-ere pot eguinen baitraucat, hura da, hari çatchetzate, eta eramaçue segurqui.
賣耶穌的人曾給他們一個暗號，說：「我與誰親嘴，誰就是他。你們把他拿住，牢牢靠靠地帶去。」
45 Eta ethorri cenean, bertan harengana hurbilduric diotsá, Magistruá, Magistruá, eta pot eguin cieçón.
猶大來了，隨即到耶穌跟前，說：「拉比」，便與他親嘴。
46 Orduan hec eçar citzaten bere escuac haren gainean, eta hatzaman ceçaten.
他們就下手拿住他。
47 Eta han ciradenetaric cembeitec, ezpatá idoquiric io ceçan Sacrificadore principalaren cerbitzaria, eta edequi cieçón beharria.
旁邊站着的人，有一個拔出刀來，將大祭司的僕人砍了一刀，削掉了他一個耳朵。
48 Eta ihardesten çuela Iesusec erran ciecén, Gaichtaguin baten ondoan beçala ilki çarete ezpatequin eta vhequin ene hatzamaitera?
耶穌對他們說：「你們帶着刀棒出來拿我，如同拿強盜嗎？
49 Egun oroz çuen artean nincén templean iracasten ari nincela, eta ez nauçue hartu. Baina behar da compli ditecen Scripturác.
我天天教訓人，同你們在殿裏，你們並沒有拿我。但這事成就，為要應驗經上的話。」
50 Orduan hura vtziric haren discipulu guciéc ihes ceguitén.
門徒都離開他，逃走了。
51 Eta guiçón gaztebat iarreiqui içan çayón gorputz billuciaren gainean inguru mihisse batez estaliric, eta hatzaman ceçaten hura guiçon gazte batzuc.
有一個少年人，赤身披着一塊麻布，跟隨耶穌，眾人就捉拿他。
52 Baina hura, vtziric mihissea, billuzgorriric itzur cequién.
他卻丟了麻布，赤身逃走了。
53 Orduan eraman ceçaten Iesus Sacrificadore subiranoagana: eta bil citecen harequin. Sacrificadore principal guciac, eta Ancianoac, eta Scribác.
他們把耶穌帶到大祭司那裏，又有眾祭司長和長老並文士都來和大祭司一同聚集。
54 Eta Pierris vrrundanic iarreiqui cequión Sacrificadore subiranoaren sala barnerano: eta cegoen iarriric cerbitzariequin, berotzen cela su bazterrean.
彼得遠遠地跟着耶穌，一直進入大祭司的院裏，和差役一同坐在火光裏烤火。
55 Eta Sacrificadore principalac, eta consistorio gucia Iesusen contra testimoniage bilha çabiltzan, hura hil eraci leçatençát: eta etzutén erideiten.
祭司長和全公會尋找見證控告耶穌，要治死他，卻尋不着。
56 Ecen anhitzec falsuqui testificatzen çutén haren contra: baina etziraden conforme hayén testimoniageac.
因為有好些人作假見證告他，只是他們的見證各不相合。
57 Orduan batzuc iaiquiric falsuqui testifica ceçaten haren contra, cioitela,
又有幾個人站起來作假見證告他，說：
58 Guc ençun dugu hori erraiten, Nic deseguinen dut temple escuz eguin haur, eta hirur egunez berce escuz eguin eztembat edificaturen dut.
「我們聽見他說：『我要拆毀這人手所造的殿，三日內就另造一座不是人手所造的。』」
59 Baina hala-ere hayén testimoniagea etzén conforme.
他們就是這麼作見證，也是各不相合。
60 Orduan Sacrificadore subiranoac artera iaiquiric interroga ceçan Iesus, cioela, Eztuc deus ihardesten? cer da hauc hire contra testificatzen dutena?
大祭司起來站在中間，問耶穌說：「你甚麼都不回答嗎？這些人作見證告你的是甚麼呢？」
61 Baina hura ichilic cegoen, eta etzeçan deus ihardets. Berriz Sacrificadore subiranoac interroga ceçan hura, eta erran cieçón, Hi aiz Christ Iainco Benedicatuaren Semea?
耶穌卻不言語，一句也不回答。大祭司又問他說：「你是那當稱頌者的兒子基督不是？」
62 Eta Iesusec erran cieçón, Ni nauc, eta ikussiren duçue guiçonaren Semea iarriric dagoela Iaincoaren botherearen escunean, eta ethorten dela ceruco hodeyetan.
耶穌說：「我是。你們必看見人子坐在那權能者的右邊，駕着天上的雲降臨。」
63 Orduan Sacrificadore subiranoac bere arropác erdiraturic erran ceçan, Cer guehiago testimonio behar dugu?
大祭司就撕開衣服，說：「我們何必再用見證人呢？
64 Ençun duçue blasphemioa: cer irudi çaiçue? Eta hec guciéc haren contra iugea ceçaten, hil mereci cuela.
你們已經聽見他這僭妄的話了。你們的意見如何？」他們都定他該死的罪。
65 Eta has citecen batzu haren contra thu eguiten: eta haren beguithartearen estaltzen, eta haren buffetatzen: eta hari erraiten, Prophetiza eçac. Eta officieréc cihor vkaldi emaiten ceraucaten.
就有人吐唾沫在他臉上，又蒙着他的臉，用拳頭打他，對他說：「你說預言吧！」差役接過他來，用手掌打他。
66 Eta Pierris behereco salán cegoela, ethor cedin Sacrificadore subiranoaren nescatoetaric bat:
彼得在下邊院子裏；來了大祭司的一個使女，
67 Eta ikussi çuenean Pierris berotzen cegoela, hari beguira iarriric erran ceçan, Eta hi Iesus Nazarenorequin incén.
見彼得烤火，就看着他，說：「你素來也是同拿撒勒人耶穌一夥的。」
68 Baina harc vka ceçan, cioela, Eztinát eçagutzen, ez etzeaquinat hic cer dionán. Eta ilki cedin corralerat, eta oillarrac io ceçan.
彼得卻不承認，說：「我不知道，也不明白你說的是甚麼。」於是出來，到了前院， 雞就叫了。
69 Eta nescatoa berriz hura ikussiric, has cedin han ciradeney erraiten, Haur hetaric da.
那使女看見他，又對旁邊站着的人說：「這也是他們一黨的。」
70 Baina harc berriz vka ceçan. Eta appurbaten buruän berriz han ciradenéc erran cieçoten Pierrisi, Eguiazqui hetaric aiz, ecen Galileano aiz, eta hire lengoageac irudi dic.
彼得又不承認。過了不多的時候，旁邊站着的人又對彼得說：「你真是他們一黨的！因為你是加利利人。」
71 Orduan hura has cedin maradicatzen eta arnegatzen, cioela, Eztut eçagutzen çuec dioçuen guiçon hori.
彼得就發咒起誓地說：「我不認得你們說的這個人。」
72 Eta berriz oillarrac io ceçan: eta orhoit cedin Pierris Iesusec erran ceraucan hitzaz, Oillarrac biguetan io deçan baino lehen, hiruretan vkaturen nauc. Eta camporat ilkiric nigar eguin ceçan.
立時雞叫了第二遍。彼得想起耶穌對他所說的話：「雞叫兩遍以先，你要三次不認我。」思想起來，就哭了。
