< Proverbi 30 >

1 Parole di Agur, figliuolo di Jaké. Sentenze pronunziate da quest’uomo per Itiel, per Itiel ed Ucal.
Verba Congregantis filii Vomentis. Visio, quam locutus est vir, cum quo est Deus, et qui Deo secum morante confortatus, ait:
2 Certo, io sono più stupido d’ogni altro, e non ho l’intelligenza d’un uomo.
Stultissimus sum virorum, et sapientia hominum non est mecum.
3 Non ho imparato la sapienza, e non ho la conoscenza del Santo.
Non didici sapientiam, et non novi scientiam sanctorum.
4 Chi è salito in cielo e n’è disceso? Chi ha raccolto il vento nel suo pugno? Chi ha racchiuse l’acque nella sua veste? Chi ha stabilito tutti i confini della terra? Qual è il suo nome e il nome del suo figlio? Lo sai tu?
Quis ascendit in caelum atque descendit? quis continuit spiritum in manibus suis? quis colligavit aquas quasi in vestimento? quis suscitavit omnes terminos terrae? quod nomen est eius, et quod nomen filii eius, si nosti?
5 Ogni parola di Dio è affinata col fuoco. Egli è uno scudo per chi confida in lui.
Omnis sermo Dei ignitus, clypeus est sperantibus in se:
6 Non aggiunger nulla alle sue parole, ch’egli non t’abbia a riprendere, e tu non sia trovato bugiardo.
ne addas quidquam verbis illius, et arguaris inveniarisque mendax.
7 Io t’ho chiesto due cose: non me le rifiutare, prima ch’io muoia:
Duo rogavi te, ne deneges mihi antequam moriar.
8 allontana da me vanità e parola mendace; non mi dare né povertà né ricchezze, cibami del pane che m’è necessario,
Vanitatem, et verba mendacia longe fac a me. Mendicitatem, et divitias ne dederis mihi: tribue tantum victui meo necessaria:
9 ond’io, essendo sazio, non giunga a rinnegarti, e a dire: “Chi è l’Eterno?” ovvero, diventato povero, non rubi, e profani il nome del mio Dio.
ne forte satiatus illiciar ad negandum, et dicam: Quis est Dominus? aut egestate compulsus furer, et periurem nomen Dei mei.
10 Non calunniare il servo presso al suo padrone, ch’ei non ti maledica e tu non abbia a subirne la pena.
Ne accuses servum ad Dominum suum, ne forte maledicat tibi, et corruas.
11 V’è una razza di gente che maledice suo padre e non benedice sua madre.
Generatio, quae patri suo maledicit, et quae matri suae non benedicit.
12 V’è una razza di gente che si crede pura, e non è lavata dalla sua sozzura.
Generatio, quae sibi munda videtur, et tamen non est lota a sordibus suis.
13 V’è una razza di gente che ha gli occhi alteri e come! e le palpebre superbe.
Generatio, cuius excelsi sunt oculi, et palpebrae eius in alta surrectae.
14 V’è una razza di gente i cui denti sono spade e i mascellari, coltelli, per divorare del tutto i miseri sulla terra, e i bisognosi fra gli uomini.
Generatio, quae pro dentibus gladios habet, et commandit molaribus suis, ut comedat inopes de terra, et pauperes ex hominibus.
15 La mignatta ha due figliuole, che dicono: “Dammi” “dammi!”. Ci son tre cose che non si sazian mai, anzi quattro, che non dicon mai: “Basta!”
Sanguisugae duae sunt filiae, dicentes: Affer, Affer. Tria sunt insaturabilia, et quartum, quod numquam dicit: Sufficit.
16 Il soggiorno dei morti, il seno sterile, la terra che non si sazia d’acqua, e il fuoco, che non dice mai: “Basta!” (Sheol h7585)
Infernus, et os vulvae, et terra, quae non satiatur aqua: ignis vero numquam dicit: Sufficit. (Sheol h7585)
17 L’occhio di chi si fa beffe del padre e disdegna d’ubbidire alla madre, lo caveranno i corvi del torrente, lo divoreranno gli aquilotti.
Oculum, qui subsannat patrem, et qui despicit partum matris suae, effodiant corvi de torrentibus, et comedant eum filii aquilae.
18 Ci son tre cose per me troppo maravigliose; anzi quattro, ch’io non capisco:
Tria sunt difficilia mihi, et quartum penitus ignoro:
19 la traccia dell’aquila nell’aria, la traccia del serpente sulla roccia, la traccia della nave in mezzo al mare, la traccia dell’uomo nella giovane.
Viam aquilae in caelo, viam colubri super petram, viam navis in medio mari, et viam viri in adolescentia.
20 Tale è la condotta della donna adultera: essa mangia, si pulisce la bocca, e dice: “Non ho fatto nulla di male!”
Talis est et via mulieris adulterae, quae comedit, et tergens os suum dicit: Non sum operata malum.
21 Per tre cose la terra trema, anzi per quattro, che non può sopportare:
Per tria movetur terra, et quartum non potest sustinere:
22 per un servo quando diventa re, per un uomo da nulla quando ha pane a sazietà,
Per servum cum regnaverit: per stultum cum saturatus fuerit cibo:
23 per una donna, non mai chiesta, quando giunge a maritarsi, e per una serva quando diventa erede della padrona.
per odiosam mulierem cum in matrimonio fuerit assumpta: et per ancillam cum fuerit heres dominae suae.
24 Ci son quattro animali fra i più piccoli della terra, e nondimeno pieni di saviezza:
Quattuor sunt minima terrae, et ipsa sunt sapientiora sapientibus.
25 le formiche, popolo senza forze, che si preparano il cibo durante l’estate;
Formicae, populus infirmus, qui praeparat in messe cibum sibi:
26 i conigli, popolo non potente, che fissano la loro dimora nelle rocce;
lepusculus, plebs invalida, qui collocat in petra cubile suum:
27 le locuste, che non hanno re, e procedon tutte, divise per schiere;
regem locusta non habet, et egreditur universa per turmas suas:
28 la lucertola, che puoi prender con le mani, eppur si trova nei palazzi dei re.
stellio manibus nititur, et moratur in aedibus regis.
29 Queste tre creature hanno una bella andatura, anche queste quattro hanno un passo magnifico:
Tria sunt, quae bene gradiuntur, et quartum, quod incedit feliciter:
30 il leone, ch’è il più forte degli animali, e non indietreggia dinanzi ad alcuno;
Leo fortissimus bestiarum, ad nullius pavebit occursum:
31 il cavallo dai fianchi serrati, il capro, e il re alla testa dei suoi eserciti.
gallus succinctus lumbos: et aries: et rex, cui non est, qui resistat ei.
32 Se hai agito follemente cercando d’innalzarti, o se hai pensato del male, mettiti la mano sulla bocca;
Est qui stultus apparuit postquam elevatus est in sublime: si enim intellexisset, ori suo imposuisset manum.
33 perché, come chi sbatte la panna ne fa uscire il burro, chi comprime il naso ne fa uscire il sangue, così chi spreme l’ira ne fa uscire contese.
Qui autem fortiter premit ubera ad eliciendum lac, exprimit butyrum: et qui vehementer emungit, elicit sanguinem: et qui provocat iras, producit discordias.

< Proverbi 30 >