Sentencoj 6
1 Mia filo! se vi garantiis por via proksimulo Kaj donis vian manon por aliulo,
My sonne, if thou be surety for thy neighbour, and hast striken hands with the stranger,
2 Tiam vi enretiĝis per la vortoj de via buŝo, Kaptiĝis per la vortoj de via buŝo.
Thou art snared with the wordes of thy mouth: thou art euen taken with the woordes of thine owne mouth.
3 Tiam, mia filo, agu tiel kaj saviĝu, Ĉar vi falis en la mano de via proksimulo: Iru, vigliĝu, kaj petegu vian proksimulon;
Doe this nowe, my sonne, and deliuer thy selfe: seeing thou art come into the hande of thy neighbour, goe, and humble thy selfe, and sollicite thy friends.
4 Ne lasu viajn okulojn dormi Kaj viajn palpebrojn dormeti;
Giue no sleepe to thine eyes, nor slumber to thine eyelids.
5 Savu vin, kiel gazelo, el la mano, Kaj kiel birdo el la mano de la birdokaptisto.
Deliuer thy selfe as a doe from the hande of the hunter, and as a birde from the hande of the fouler.
6 Iru al la formiko, vi maldiligentulo; Rigardu ĝian agadon, kaj saĝiĝu.
Goe to the pismire, O sluggarde: beholde her waies, and be wise.
7 Kvankam ĝi ne havas estron, Nek kontrolanton, nek reganton,
For shee hauing no guide, gouernour, nor ruler,
8 Ĝi pretigas en la somero sian panon, Ĝi kolektas dum la rikolto sian manĝon.
Prepareth her meat in the sommer, and gathereth her foode in haruest.
9 Ĝis kiam, maldiligentulo, vi kuŝos? Kiam vi leviĝos de via dormo?
Howe long wilt thou sleepe, O sluggarde? when wilt thou arise out of thy sleepe?
10 Iom da dormo, iom da dormeto, Iom da kunmeto de la manoj por kuŝado;
Yet a litle sleepe, a litle slumber, a litle folding of the hands to sleepe.
11 Kaj venos via malriĉeco kiel rabisto, Kaj via senhaveco kiel viro armita.
Therefore thy pouertie commeth as one that trauaileth by the way, and thy necessitie like an armed man.
12 Homo sentaŭga, homo malbonfarema, Iras kun buŝo malica,
The vnthriftie man and the wicked man walketh with a froward mouth.
13 Donas signojn per la okuloj, aludas per siaj piedoj, Komprenigas per siaj fingroj;
He maketh a signe with his eyes: he signifieth with his feete: he instructeth with his fingers.
14 Perverseco estas en lia koro, li intencas malbonon; En ĉiu tempo li semas malpacon.
Lewde things are in his heart: he imagineth euill at all times, and raiseth vp contentions.
15 Tial subite venos lia pereo; Li estos rompita subite, kaj neniu lin sanigos.
Therefore shall his destruction come speedily: hee shall be destroyed suddenly without recouerie.
16 Jen estas ses aferoj, kiujn la Eternulo malamas, Kaj sep, kiujn Li abomenegas.
These sixe things doeth the Lord hate: yea, his soule abhorreth seuen:
17 Arogantaj okuloj, mensogema lango, Kaj manoj, kiuj verŝas senkulpan sangon,
The hautie eyes, a lying tongue, and the hands that shed innocent blood,
18 Koro, kiu preparas malbonfarajn intencojn, Piedoj, kiuj rapidas kuri al malbono,
An heart that imagineth wicked enterprises, feete that be swift in running to mischiefe,
19 Falsa atestanto, kiu elspiras mensogojn; Kaj tiu, kiu semas malpacon inter fratoj.
A false witnesse that speaketh lyes, and him that rayseth vp contentions among brethren.
20 Konservu, mia filo, la ordonon de via patro, Kaj ne forĵetu la instruon de via patrino.
My sonne, keepe thy fathers commandement, and forsake not thy mothers instruction.
21 Ligu ilin por ĉiam al via koro, Volvu ilin sur vian kolon.
Binde them alway vpon thine heart, and tye them about thy necke.
22 Kiam vi iros, ili gvidos vin; Kiam vi kuŝiĝos, ili vin gardos; Kaj kiam vi vekiĝos, ili parolos kun vi.
It shall leade thee, when thou walkest: it shall watch for thee, when thou sleepest, and when thou wakest, it shall talke with thee.
23 Ĉar moralordono estas lumingo, kaj instruo estas lumo, Kaj edifaj predikoj estas vojo de vivo,
For the commandement is a lanterne, and instruction a light: and corrections for instruction are the way of life,
24 Por gardi vin kontraŭ malbona virino, Kontraŭ glata lango de fremdulino.
To keepe thee from the wicked woman, and from ye flatterie of ye tongue of a strange woman.
25 Ne deziregu en via koro ŝian belecon, Kaj ne kaptiĝu per ŝiaj palpebroj.
Desire not her beautie in thine heart, neither let her take thee with her eye lids.
26 Ĉar la kosto de publikulino estas nur unu pano; Sed fremda edzino forkaptas la grandvaloran animon.
For because of the whorish woman a man is brought to a morsell of bread, and a woman wil hunt for the precious life of a man.
27 Ĉu iu povas teni fajron en sia sino tiel, Ke liaj vestoj ne brulu?
Can a man take fire in his bosome, and his clothes not be burnt?
28 Ĉu iu povas marŝi sur ardantaj karboj, Ne bruligante siajn piedojn?
Or can a man go vpon coales, and his feete not be burnt?
29 Tiel ankaŭ estas kun tiu, kiu venas al la edzino de sia proksimulo; Neniu, kiu ŝin ektuŝas, restas sen puno.
So he that goeth in to his neighbours wife, shall not be innocent, whosoeuer toucheth her.
30 Oni ne faras grandan honton al ŝtelanto, Se li ŝtelas por sin satigi, kiam li malsatas;
Men do not despise a thiefe, when he stealeth, to satisfie his soule, because he is hungrie.
31 Kaj kiam oni lin kaptas, li pagas sepoble; La tutan havon de sia domo li fordonas.
But if he be founde, he shall restore seuen folde, or he shall giue all the substance of his house.
32 Sed kiu adultas kun virino, tiu estas sensaĝa; Tiu, kiu faras tion, pereigas sian animon;
But he that committeth adulterie with a woman, he is destitute of vnderstanding: he that doeth it, destroyeth his owne soule.
33 Batojn kaj malhonoron li ricevas, Kaj lia honto ne elviŝiĝas;
He shall finde a wounde and dishonour, and his reproch shall neuer be put away.
34 Ĉar furiozas la ĵaluzo de la edzo; Kaj li ne indulgas en la tempo de la venĝo.
For ielousie is the rage of a man: therefore he will not spare in the day of vengeance.
35 Li rigardas nenian kompenson, Kaj li ne akceptas, se vi volas eĉ multe donaci.
He cannot beare the sight of any raunsome: neither will he consent, though thou augment the giftes.
