Süleyman'In Özdeyişleri 24

1 Kötülere imrenme, Onlarla birlikte olmayı isteme.

Nie zazdrość złym ludziom ani nie pragnij z nimi przebywać;

2 Çünkü yürekleri zorbalık tasarlar, Dudakları belalardan söz eder.

Ich serce bowiem obmyśla przemoc, a ich wargi mówią o krzywdzie.

3 Ev bilgelikle yapılır, Akılla pekiştirilir.

Dom buduje się mądrością, a umacnia się rozumem.

4 Bilgi sayesinde odaları Her türlü değerli, güzel eşyayla dolar.

Dzięki wiedzy komory będą napełnione wszelkimi kosztownymi i przyjemnymi bogactwami.

5 Bilgelik güçten, Bilgi kaba kuvvetten üstündür.

Mądry człowiek jest silny, a mąż, który ma wiedzę, dodaje siły.

6 Savaşmak için yöntem, Zafer kazanmak için birçok danışman gerekli.

Bo dzięki mądrej radzie poprowadzisz wojnę, a mnóstwo doradców [da ci] wybawienie.

7 Ahmak için bilgelik ulaşılamayacak kadar yüksektir, Kent kurulunda ağzını açamaz.

Mądrość jest dla głupca zbyt wzniosła; nie otwiera ust swoich w bramie.

8 Kötülük tasarlayan kişi Düzenbaz olarak bilinecektir.

Kto knuje zło, będzie zwany złośliwym.

9 Ahmakça tasarılar günahtır, Alaycı kişiden herkes iğrenir.

Obmyślanie głupoty [jest] grzechem, a szyderca budzi odrazę w ludziach.

10 Sıkıntılı günde cesaretini yitirirsen, Gücün kıt demektir.

Jeśli w dniu ucisku ustaniesz, twoja siła jest słaba.

11 Ölüm tehlikesi içinde olanları kurtar, Ölmek üzere olanları esirge.

[Jeśli] odmówisz ratunku prowadzonym na śmierć i tym, którzy idą na stracenie;

12 “İşte bunu bilmiyordum” desen de, İnsanın yüreğindekini bilen sezmez mi? Senin canını koruyan anlamaz mı? Ödetmez mi herkese yaptığını?

Jeśli powiesz: Nie wiedzieliśmy o tym; czy ten, który waży serca, nie rozumie? A ten, który strzeże twojej duszy, nie pozna? I czy nie odda człowiekowi według jego uczynków?

13 Oğlum, bal ye, çünkü iyidir, Süzme bal damağa tatlı gelir.

Synu mój, jedz miód, bo jest dobry, i plaster miodu słodki dla twojego podniebienia.

14 Bilgelik de canın için öyledir, bilmiş ol. Bilgeliği bulursan bir geleceğin olur Ve umudun boşa çıkmaz.

Tak [będzie] poznanie mądrości dla twojej duszy; jeśli ją znajdziesz, będzie nagroda, a twoja nadzieja nie będzie zawiedziona.

15 Ey kötü adam, doğru kişinin evine karşı pusuya yatma, Konutunu yıkmaya kalkma.

Nie czyhaj, niegodziwcze, przed mieszkaniem sprawiedliwego, nie burz miejsca jego odpoczynku;

16 Çünkü doğru kişi yedi kez düşse yine kalkar, Ama kötüler felakette yıkılır.

Bo sprawiedliwy upada siedem razy, jednak znowu powstaje; a niegodziwi popadną w nieszczęście.

17 Düşmanın düşüşüne keyiflenme, Sendelemesine sevinme.

Nie ciesz się, gdy twój nieprzyjaciel upadnie, i niech twoje serce się nie raduje, gdy się potknie;

18 Yoksa RAB görür ve hoşnut kalmaz Ve düşmanına duyduğu öfke yatışır.

Aby PAN tego nie widział i nie uznał za zło, i nie odwrócił od niego swojego gniewu.

19 Kötülük edenlere kızıp üzülme, Onlara özenme.

Nie gniewaj się z powodu złoczyńców ani nie zazdrość niegodziwym;

20 Çünkü kötülerin geleceği yok, Çırası sönecek onların.

Bo zły nie otrzyma nagrody, pochodnia niegodziwych zostanie zgaszona.

21 Oğlum, RAB'be ve krala saygı göster, Onlara başkaldıranlarla arkadaşlık etme.

Synu mój, bój się PANA i króla, a nie przestawaj z chwiejnymi;

22 Çünkü onlar ansızın felakete uğrar, İnsanın başına ne belalar getireceklerini kim bilir?

Bo ich nieszczęście nastąpi nagle, a któż zna upadek obydwóch?

23 Şunlar da bilgelerin sözleridir: Yargılarken yan tutmak iyi değildir.

I to też [należy] do mądrych. Niedobrze jest mieć wzgląd na osobę w sądzie.

24 Kötüye, “Suçsuzsun” diyen yargıcı Halklar lanetler, uluslar kınar.

Kto mówi niegodziwemu: Jesteś sprawiedliwy, tego będą ludzie przeklinać, a narody będą się nim brzydzić.

25 Ne mutlu suçluyu mahkûm edene! Herkes onu candan kutlar.

A ci, którzy [go] strofują, będą szczęśliwi i przyjdzie na nich obfite błogosławieństwo.

26 Dürüst yanıt Gerçek dostluğun işaretidir.

Pocałują wargi tego, który daje słuszną odpowiedź.

27 İlkin dışardaki işini bitirip tarlanı hazırla, Ondan sonra evini yap.

Przygotuj swoją pracę na zewnątrz, a wykonuj ją na swoim polu, a potem buduj swój dom.

28 Başkalarına karşı nedensiz tanıklık etme Ve dudaklarınla aldatma.

Nie bądź bez powodu świadkiem przeciw swemu bliźniemu ani nie oszukuj swymi wargami.

29 “Bana yaptığını ben de ona yapacağım, Ödeteceğim bana yaptığını” deme.

Nie mów: Zrobię mu, jak on mi zrobił, oddam temu człowiekowi według jego uczynku.

30 Tembelin tarlasından, Sağduyudan yoksun kişinin bağından geçtiğimde

Szedłem koło pola leniwego i koło winnicy nierozumnego;

31 Her yanı dikenlerin, otların Kapladığını gördüm; Taş duvar da yıkılmıştı.

A oto wszystko zarosło cierniem, pokrzywy pokryły wszystko, a kamienny mur był zburzony.

32 Gördüklerimi derin derin düşündüm, Seyrettiklerimden ibret aldım.

Spojrzałem i rozważałem w sercu; obejrzałem i wyciągnąłem naukę.

33 “Biraz kestireyim, biraz uyuklayayım, Ellerimi kavuşturup şöyle bir uyuyayım” demeye kalmadan,

Trochę snu, trochę drzemania, trochę założenia rąk, by odpocząć;

34 Yokluk bir haydut gibi, Yoksulluk bir akıncı gibi gelir üzerine.

A twoje ubóstwo przyjdzie jak podróżny, a niedostatek – jak mąż uzbrojony.