Mithali 3

1 Mwanangu, usisahau mafundisho yangu, bali zitunze amri zangu moyoni mwako,

Synu mój, nie zapominaj mego prawa, a niech twoje serce strzeże moich przykazań;

2 kwa kuwa zitakuongezea miaka mingi ya maisha yako na kukuletea mafanikio.

Bo przyniosą ci długie dni i lata życia oraz pokoju.

3 Usiache kamwe upendo na uaminifu vitengane nawe; vifunge shingoni mwako, viandike katika ubao wa moyo wako.

Niech cię nie opuszczają miłosierdzie i prawda, przywiąż je do swojej szyi, wypisz je na tablicy swojego serca.

4 Ndipo utapata kibali na jina zuri mbele za Mungu na mwanadamu.

Wtedy znajdziesz łaskę i uznanie w oczach Boga i ludzi.

5 Mtumaini Bwana kwa moyo wako wote wala usizitegemee akili zako mwenyewe;

Ufaj PANU z całego swego serca i nie polegaj na swoim rozumie.

6 katika njia zako zote mkiri yeye, naye atayanyoosha mapito yako.

Zważaj na niego we wszystkich swoich drogach, a on będzie prostować twoje ścieżki.

7 Usiwe mwenye hekima machoni pako mwenyewe; mche Bwana ukajiepushe na uovu.

Nie bądź mądrym we własnych oczach, [ale] bój się PANA i odstąp od zła.

8 Hii itakuletea afya mwilini mwako, na mafuta kwenye mifupa yako.

[To] da twemu ciału zdrowie i pokrzepienie twoim kościom.

9 Mheshimu Bwana kwa mali zako na kwa malimbuko ya mazao yako yote;

Czcij PANA swoim majątkiem i pierwocinami wszystkich twoich dochodów.

10 ndipo ghala zako zitakapojaa hadi kufurika, viriba vyako vitafurika kwa mvinyo mpya.

A twoje spichrze będą napełnione dostatkiem i twoje prasy będą przelewać się od nowego wina.

11 Mwanangu, usiidharau adhabu ya Bwana na usichukie kukaripiwa naye,

Synu mój, nie gardź karceniem PANA i nie zniechęcaj się jego upomnieniem.

12 kwa sababu Bwana huwaadibisha wale awapendao, kama vile baba afanyavyo kwa mwana apendezwaye naye.

Bo kogo PAN miłuje, tego karze, jak ojciec syna, [którego] kocha.

13 Heri mtu yule aonaye hekima, mtu yule apataye ufahamu,

Błogosławiony człowiek, który znajduje mądrość, i człowiek, który nabiera rozumu;

14 kwa maana hekima ana faida kuliko fedha na mapato yake ni bora kuliko ya dhahabu safi.

Gdyż jego nabycie jest lepsze niż nabycie srebra, jego zdobycie [bardziej pożyteczne] niż złoto.

15 Hekima ana thamani kuliko marijani; hakuna chochote unachokitamani kinachoweza kulinganishwa naye.

Jest droższa nad perły i żadna rzecz, której pragniesz, nie dorówna jej.

16 Maisha marefu yako katika mkono wake wa kuume; katika mkono wake wa kushoto kuna utajiri na heshima.

Długie dni są w jej prawej ręce, a w lewej bogactwa i chwała.

17 Njia zake zinapendeza, mapito yake yote ni amani.

Jej drogi są drogami rozkoszy i wszystkie jej ścieżki spokojne.

18 Yeye ni mti wa uzima kwa wale wanaomkumbatia; wale wamshikao watabarikiwa.

Jest drzewem życia dla tych, którzy się jej chwycą; a ci, którzy się jej trzymają, są błogosławieni.

19 Kwa hekima Bwana aliiweka misingi ya dunia, kwa ufahamu aliziweka mbingu mahali pake;

PAN ugruntował ziemię mądrością, a niebiosa umocnił rozumem.

20 kwa maarifa yake vilindi viligawanywa, nayo mawingu yanadondosha umande.

Dzięki jego wiedzy rozstąpiły się głębiny, a obłoki spuszczają rosę.

21 Mwanangu, hifadhi maamuzi mema na busara, usiache vitoke machoni pako;

Synu mój, niech [one] ci [z] oczu nie schodzą; strzeż prawdziwej mądrości i roztropności;

22 ndipo vitakapokuwa uzima nafsini mwako na pambo la neema shingoni mwako.

A będą życiem twojej duszy i ozdobą twojej szyi.

23 Kisha utaenda katika njia yako salama, wala mguu wako hautajikwaa;

Wtedy będziesz bezpiecznie chodził swoją drogą, a noga twoja się nie potknie.

24 ulalapo, hautaogopa; ulalapo usingizi wako utakuwa mtamu.

Gdy się położysz, nie będziesz się lękał; a gdy zaśniesz, twój sen będzie przyjemny.

25 Usiogope maafa ya ghafula au maangamizi yanayowapata waovu,

Nie lękaj się nagłego strachu ani spustoszenia niegodziwych, gdy przyjdzie.

26 kwa kuwa Bwana atakuwa tumaini lako na kuepusha mguu wako kunaswa katika mtego.

PAN bowiem będzie twoją ufnością i twojej nogi będzie strzegł od sideł.

27 Usizuie wema kwa wale wanaostahili ikiwa katika uwezo wako kutenda.

Nie wzbraniaj się dobrze czynić potrzebującemu, gdy stać cię na to, aby [dobrze] czynić.

28 Usimwambie jirani yako, “Njoo baadaye, nitakupa kesho”: wakati wewe unacho kitu kile karibu nawe.

Nie mów bliźniemu: Idź i przyjdź znowu, dam ci jutro, gdy masz to u siebie.

29 Usifanye hila ya kumdhuru jirani yako, ambaye anaishi karibu na wewe akikuamini.

Nie knuj zła przeciwko swemu bliźniemu, gdy spokojnie mieszka obok ciebie.

30 Usimshtaki mtu bila sababu, wakati hajakutenda dhara lolote.

Nie spieraj się z człowiekiem bez przyczyny, jeśli ci nic złego nie wyrządził.

31 Usimwonee wivu mtu mwenye jeuri wala kuchagua njia yake iwayo yote,

Nie zazdrość ciemięzcy i nie wybieraj żadnej z jego dróg.

32 kwa kuwa Bwana humchukia mtu mpotovu, lakini siri yake iko kwa mwenye haki.

Przewrotny bowiem budzi w PANU odrazę, ale jego tajemnica [jest] z prawymi.

33 Laana ya Bwana i juu ya nyumba ya mwovu, lakini yeye huibariki nyumba ya mwenye haki.

Przekleństwo PANA [jest] w domu niegodziwego, lecz [PAN] błogosławi mieszkanie sprawiedliwych.

34 Huwadhihaki wale wanaodhihaki, lakini huwapa neema wale wanyenyekevu.

On szydzi z szyderców, ale daje łaskę pokornym.

35 Wenye hekima hurithi heshima, bali huwaaibisha wapumbavu.

Mądrzy odziedziczą chwałę, a głupi poniosą hańbę.