Proverbios 20

1 El vino hace burlador: la cerveza, alborotador; y cualquiera que en él errare, no será sabio.

La vino estas blasfemanto, ebriiga trinkaĵo estas sovaĝa; Kaj kiu delogiĝas per ili, tiu ne estas prudenta.

2 Bramido, como de cachorro de león, es el miedo del rey: el que le hace enojar, peca contra su alma.

Minaco de reĝo estas kiel kriego de leono; Kiu lin kolerigas, tiu pekas kontraŭ sia animo.

3 Honra es del hombre dejarse de pleito: mas todo insensato se envolverá en él.

Estas honoro por homo ĉesigi malpacon; Sed ĉiu malsaĝulo estas malpacema.

4 El perezoso no ara a causa del invierno: mas él pedirá en la segada, y no hallará.

En la malvarma tempo mallaborulo ne plugas; Li petos en aŭtuno, kaj li nenion ricevos.

5 Aguas profundas es el consejo en el corazón del hombre: mas el hombre entendido le alcanzará.

Intenco en la koro de homo estas profunda akvo; Sed homo saĝa ĝin elĉerpos.

6 Muchos hombres pregonan cada cual el bien que han hecho: mas hombre de verdad ¿quién le hallará?

Multaj homoj proklamas pri sia boneco; Sed kiu trovos homon fidelan?

7 El justo que camina en su integridad, bienaventurados serán sus hijos después de él.

Virtulo iras en sia senpekeco; Feliĉaj estas liaj infanoj post li.

8 El rey que está en el trono de juicio, con su mirar disipa todo mal.

Reĝo, kiu sidas sur trono de juĝo, Disventumas per siaj okuloj ĉion malbonan.

9 ¿Quién podrá decir: Yo he limpiado mi corazón, limpio estoy de mi pecado?

Kiu povas diri: Mi purigis mian koron, Mi estas libera de mia peko?

10 Doblada pesa, y doblada medida, abominación son a Jehová ambas cosas.

Neegalaj peziloj, neegalaj mezuroj, Ambaŭ estas abomenaĵo por la Eternulo.

11 El muchacho aun es conocido por sus obras, si su obra es limpia y recta.

Eĉ knabon oni povas ekkoni laŭ liaj faroj, Ĉu estas pura kaj justa lia konduto.

12 El oído oye, y el ojo ve: Jehová hizo aun ambas cosas.

Orelon aŭdantan kaj okulon vidantan: Ilin ambaŭ kreis la Eternulo.

13 No ames el sueño, porque no te empobrezcas: abre tus ojos, hartarte has de pan.

Ne amu dormon, por ke vi ne malriĉiĝu; Malfermu viajn okulojn, kaj vi satiĝos de pano.

14 El que compra, dice: Malo es, malo es: mas en apartándose, él se alaba.

Malbona, malbona, diras la aĉetanto; Sed kiam li foriris, tiam li fanfaronas.

15 Hay oro, y multitud de piedras preciosas: mas los labios sabios son vaso precioso.

Oni povas havi oron kaj multe da perloj; Sed buŝo prudenta estas multevalora ilo.

16 Quítale su ropa, porque fió al extraño; y préndale por la extraña.

Prenu la veston de tiu, kiu garantiis por aliulo; Kaj pro la fremduloj prenu de li garantiaĵon.

17 Sabroso es al hombre el pan de mentira: mas después, su boca será llena de cascajo.

Malhonesta pano estas bongusta por homo; Sed lia buŝo poste estos plena de ŝtonetoj.

18 Los pensamientos con el consejo se ordenan; y con industria se hace la guerra.

Intencoj fortikiĝas per konsilo; Kaj militon oni faru prudente.

19 El que descubre el secreto, anda en chismes; y con el que lisonjea de sus labios, no te entremetas.

Kiu malkaŝas sekreton, tiu estas kiel kalumnianto; Ne komunikiĝu kun tiu, kiu havas larĝan buŝon.

20 El que maldice a su padre, o a su madre, su candela será apagada en oscuridad tenebrosa.

Kiu malbenas sian patron kaj sian patrinon, Ties lumilo estingiĝos meze de profunda mallumo.

21 La herencia adquirida de priesa en el principio, su postrimería aun no será bendita.

Heredo, al kiu oni komence tro rapidas, Ne estas benata en sia fino.

22 No digas: Yo me vengaré: espera a Jehová, y él te salvará.

Ne diru: Mi repagos malbonon; Fidu la Eternulon, kaj Li vin helpos.

23 Abominación son a Jehová las pesas dobladas; y el peso falso, no es bueno.

Neegalaj peziloj estas abomenaĵo por la Eternulo, Kaj malvera pesilo estas ne bona.

24 De Jehová son los pasos del hombre: el hombre pues, ¿cómo entenderá su camino?

La irado de homo dependas de la Eternulo; Kiel homo povus kompreni sian vojon?

25 Lazo es al hombre tragar santidad; y después de los votos andar preguntando.

Ĝi estas reto por homo, se li rapidas nomi ion sankta Kaj esploras nur post faro de promeso.

26 El rey sabio esparce los impíos; y sobre ellos hace tornar la rueda.

Saĝa reĝo dispelas malvirtulojn, Kaj venigas radon sur ilin.

27 Candela de Jehová es el alma del hombre, que escudriña lo secreto del vientre.

La animo de homo estas lumilo de la Eternulo; Ĝi esploras ĉiujn internaĵojn de la korpo.

28 Misericordia y verdad guardan al rey; y con clemencia sustenta su trono.

Favorkoreco kaj veremeco hardas reĝon; Kaj per favorkoreco li subtenas sian tronon.

29 La honra de los mancebos es su fortaleza; y la hermosura de los viejos, su vejez.

Gloro por junuloj estas ilia forto, Kaj ornamo por maljunuloj estas grizeco.

30 Las señales de las heridas son medicina en el malo; y las plagas en lo secreto del vientre.

Vundoj de batoj devas penetri en malbonulon, Kaj frapoj devas iri profunde en lian korpon.