Proverbios 19

1 Mejor es el pobre que camina en su simplicidad, que el de perversos labios, e insensato.

Pli bona estas malriĉulo, kiu iras en sia senkulpeco, Ol homo, kiu estas malicbuŝulo kaj malsaĝulo.

2 El alma sin ciencia no es buena; y el presuroso de pies, peca.

Vivo sen prudento ne estas bona; Kaj kiu tro rapidas, tiu maltrafas la vojon.

3 La insensatez del hombre tuerce su camino; y contra Jehová se aira su corazón.

Malsaĝeco de homo erarigas lian vojon, Kaj lia koro koleras la Eternulon.

4 Las riquezas allegan muchos amigos: mas el pobre, de su amigo es apartado.

Riĉeco donas multon da amikoj; Sed malriĉulo estas forlasata de sia amiko.

5 El testigo falso no será sin castigo; y el que habla mentiras, no escapará.

Falsa atestanto ne restos sen puno; Kaj kiu elspiras mensogojn, tiu ne saviĝos.

6 Muchos rogarán al príncipe: mas cada uno es amigo del hombre que da.

Multaj serĉas favoron de malavarulo; Kaj ĉiu estas amiko de homo, kiu donas donacojn.

7 Todos los hermanos del pobre le aborrecen, ¿cuánto más sus amigos se alejarán de él? buscará la palabra, y no la hallará.

Ĉiuj fratoj de malriĉulo lin malamas; Tiom pli malproksimiĝas de li liaj amikoj! Li havas esperon pri vortoj, kiuj ne estos plenumitaj.

8 El que posee entendimiento, ama su alma: guarda la inteligencia, para hallar el bien.

Kiu akiras prudenton, tiu amas sian animon; Kiu gardas saĝon, tiu trovas bonon.

9 El testigo falso no será sin castigo; y el que habla mentiras, perecerá.

Falsa atestanto ne restos sen puno; Kaj kiu elspiras mensogojn, tiu pereos.

10 No conviene al insensato la delicia, ¿cuánto menos al siervo ser señor de los príncipes?

Al malsaĝulo ne konvenas agrablaĵo; Ankoraŭ malpli konvenas al sklavo regi super princoj.

11 El entendimiento del hombre detiene su furor; y su honra es disimular la prevaricación.

Saĝo de homo faras lin pacienca; Kaj gloro por li estas pardoni pekon.

12 Como el bramido del cachorro del león es la ira del rey; y como el rocío sobre la yerba su benevolencia.

Kiel kriego de leono estas la kolero de reĝo; Kaj lia favoro estas kiel roso sur herbo.

13 Dolor es para su padre el hijo insensato; y gotera continua las contiendas de la mujer.

Pereo por sia patro estas malsaĝa filo; Kaj malpacema edzino estas kiel konstanta gutado.

14 La casa y las riquezas herencia son de los padres: mas de Jehová la mujer prudente.

Domo kaj havo estas heredataj post gepatroj; Sed saĝa edzino estas de la Eternulo.

15 La pereza hace caer sueño; y el alma negligente hambreará.

Mallaboremeco enigas en profundan dormon, Kaj animo maldiligenta suferos malsaton.

16 El que guarda el mandamiento, guarda su alma: mas el que menospreciare sus caminos, morirá.

Kiu konservas moralordonon, tiu konservas sian animon; Sed kiu ne atentas Lian vojon, tiu mortos.

17 A Jehová empresta el que da al pobre; y él le dará su paga.

Kiu kompatas malriĉulon, tiu pruntedonas al la Eternulo, Kaj Tiu redonos al li por lia bonfaro.

18 Castiga a tu hijo entre tanto que hay esperanza: mas para matarle no alces tu voluntad.

Punu vian filon, dum ekzistas espero, Sed via koro ne deziru lian pereon.

19 El de grande ira, llevará la pena; porque aun si le librares, todavía tornarás.

Koleranto devas esti punata; Ĉar se vi lin indulgos, li fariĝos ankoraŭ pli kolerema.

20 Escucha el consejo, y recibe la enseñanza, para que seas sabio en tu vejez.

Aŭskultu konsilon kaj akceptu admonon, Por ke vi poste estu saĝa.

21 Muchos pensamientos están en el corazón del hombre: mas el consejo de Jehová permanecerá.

Multaj estas la intencoj en la koro de homo, Sed la decido de la Eternulo restas fortike.

22 Contentamiento es a los hombres hacer misericordia; y el pobre es mejor que el mentiroso.

Ornamo estas por la homo lia bonfaro; Kaj pli bona estas malriĉulo, ol homo mensogema.

23 El temor de Jehová es para vida; y permanecerá harto: no será visitado de mal.

Timo antaŭ la Eternulo kondukas al vivo, Al sateco, kaj al evito de malbono.

24 El perezoso esconde su mano en el seno: aun a su boca no la llevará.

Mallaboremulo metas sian manon en la poton, Kaj eĉ al sia buŝo li ĝin ne relevas.

25 Hiere al burlador, y el simple se hará avisado; y corrigiendo al entendido, entenderá ciencia.

Se vi batos blasfemanton, sensciulo fariĝos atenta; Se oni punas saĝulon, li komprenas la instruon.

26 El que roba a su padre, y ahuyenta a su madre, hijo es avergonzador, y deshonrador.

Kiu ruinigas patron kaj forpelas patrinon, Tiu estas filo hontinda kaj malbeninda.

27 Cesa, hijo mío, de oír el enseñamiento, que te haga desviar de las razones de sabiduría.

Ĉesu, mia filo, aŭskulti admonon Kaj tamen dekliniĝi de la vortoj de la instruo.

28 El testigo perverso se burlará del juicio; y la boca de los impíos encubrirá la iniquidad.

Fripona atestanto mokas juĝon; Kaj la buŝo de malvirtuloj englutas maljustaĵon.

29 Aparejados están juicios para los burladores; y azotes para los cuerpos de los insensatos.

La blasfemantojn atendas punoj, Kaj batoj la dorson de malsaĝuloj.