Proverbios 17

1 Mejor es un bocado de pan seco, y en paz, que la casa de cuestión llena de víctimas.

Pli bona estas seka peco da pano, sed kun trankvileco, Ol domo plena de viando, kun malpaco.

2 El siervo prudente se enseñoreará del hijo deshonrador; y entre los hermanos partirá la herencia.

Saĝa sklavo regos super filo hontinda, Kaj dividos heredon kune kun fratoj.

3 Afinador a la plata, y fragua al oro: mas Jehová prueba los corazones.

Fandujo estas por arĝento, kaj forno por oro; Sed la korojn esploras la Eternulo.

4 El malo está atento al labio inicuo; y el mentiroso escucha a la lengua maldiciente.

Malbonfaranto obeas malbonajn buŝojn; Malveremulo atentas malpian langon.

5 El que escarnece al pobre, afrenta a su hacedor; y el que se alegra en la calamidad ajena no será sin castigo.

Kiu mokas malriĉulon, tiu ofendas lian Kreinton; Kiu ĝojas pri ies malfeliĉo, tiu ne restos sen puno.

6 Corona de los viejos son los hijos de los hijos; y la honra de los hijos, sus padres.

Nepoj estas krono por maljunuloj; Kaj gloro por infanoj estas iliaj gepatroj.

7 No conviene al insensato el labio excelente: ¿cuánto menos al príncipe el labio mentiroso?

Al malsaĝulo ne konvenas alta parolado, Kaj ankoraŭ malpli al nobelo mensogado.

8 Piedra preciosa es el presente en ojos de sus dueños: a donde quiera que se vuelve, da prosperidad.

Donaco estas juvelo en la okuloj de sia mastro; Kien ajn li sin turnos, li sukcesos.

9 El que cubre la prevaricación, busca amistad: mas el que reitera la palabra, aparta al príncipe.

Kiu kovras kulpon, tiu serĉas amikecon; Sed kiu reparolas pri la afero, tiu disigas amikojn.

10 Aprovecha la reprensión en el entendido, más que cien azotes en el insensato.

Pli efikas riproĉo ĉe saĝulo, Ol cent batoj ĉe malsaĝulo.

11 El rebelde no busca sino mal; y mensajero cruel será enviado contra él.

Malbonulo serĉas nur ribelon; Sed terura sendato estos sendita kontraŭ lin.

12 Encuentre con el hombre un oso, que le hayan quitado sus cachorros, y no un insensato en su locura.

Pli bone estas renkonti ursinon, al kiu estas rabitaj ĝiaj infanoj, Ol malsaĝulon kun lia malsaĝeco.

13 El que da mal por bien, no se apartará mal de su casa.

Kiu redonas malbonon por bono, El ties domo ne malaperos malbono.

14 Soltar las aguas es el principio de la contienda: pues antes que se revuelva el pleito, déjalo.

La komenco de malpaco estas kiel liberigo de akvo; Antaŭ ol ĝi tro vastiĝis, forlasu la malpacon.

15 El que justifica al impío, y el que condena al justo, ambos a dos son abominación a Jehová.

Kiu pravigas malvirtulon, kaj kiu malpravigas virtulon, Ambaŭ estas abomenaĵo por la Eternulo.

16 ¿De qué sirve el precio en la mano del insensato para comprar sabiduría, no teniendo entendimiento?

Por kio servas mono en la mano de malsaĝulo? Ĉu por aĉeti saĝon, kiam li prudenton ne havas?

17 En todo tiempo ama el amigo: mas el hermano para la angustia es nacido.

En ĉiu tempo amiko amas, Kaj li fariĝas frato en mizero.

18 El hombre falto de entendimiento toca la mano, fiando a otro delante de su amigo.

Homo malsaĝa donas manon en manon, Kaj garantias por sia proksimulo.

19 La prevaricación ama, el que ama pleito; y el que alza su portada, busca quebrantamiento.

Kiu amas malpacon, tiu amas pekon; Kiu tro alte levas sian pordon, tiu serĉas pereon.

20 El perverso de corazón nunca hallará bien; y el que revuelve con su lengua, caerá en mal.

Malica koro ne trovos bonon; Kaj kiu havas neĝustan langon, tiu enfalos en malfeliĉon.

21 El que engendra al insensato, para su tristeza le engendra; y el padre del insensato no se alegrará.

Kiu naskas malsaĝulon, tiu havas ĉagrenon; Kaj patro de malprudentulo ne havos ĝojon.

22 El corazón alegre hará buena disposición: mas el espíritu triste seca los huesos.

Ĝoja koro estas saniga; Kaj malĝoja spirito sekigas la ostojn.

23 El impío toma presentes del seno, para pervertir las veredas del derecho.

Kaŝitajn donacojn akceptas malvirtulo, Por deklini la vojon de la justeco.

24 En el rostro del entendido se parece la sabiduría: mas los ojos del insensato, hasta el cabo de la tierra.

Antaŭ la vizaĝo de prudentulo estas saĝo; Sed la okuloj de malsaĝulo estas en la fino de la tero.

25 El hijo insensato es enojo a su padre; y amargura a la que le engendró.

Filo malsaĝa estas ĉagreno por sia patro, Kaj malĝojo por sia patrino.

26 Ciertamente condenar al justo, no es bueno: ni herir a los príncipes sobre el derecho.

Ne estas bone suferigi virtulon, Nek bati noblulon, kiu agas juste.

27 Detiene sus dichos el que sabe sabiduría; y de preciado espíritu es el hombre entendido.

Kiu ŝparas siajn vortojn, tiu estas prudenta; Kaj trankvilanimulo estas homo saĝa.

28 Aun el insensato cuando calla, es contado por sabio: el que cierra sus labios es entendido.

Eĉ malsaĝulo, se li silentas, estas rigardata kiel saĝulo; Kaj kiel prudentulo, se li tenas fermita sian buŝon.