Proverbios 26

1 No conviene la nieve en el verano Ni la lluvia en la cosecha, Ni la honra al necio.

Jak śnieg w lecie i jak deszcz we żniwa, tak głupiemu nie przystoi chwała.

2 Como pájaro que aletea y golondrina que vuela, Así la maldición sin causa no se cumple.

Jak ptak się tuła [i] jak jaskółka lata, tak nie przyjdzie niezasłużone przekleństwo.

3 El látigo para el caballo, el cabestro para el asno Y la vara para la espalda del necio.

Bicz na konia, wędzidło na osła, a kij na grzbiet głupiego.

4 No respondas al necio según su necedad, Para que no seas tú como él.

Nie odpowiadaj głupiemu według jego głupoty, abyś i ty nie był do niego podobny.

5 Responde al necio como merece su necedad, Para que él no se estime sabio.

Odpowiedz głupiemu według jego głupoty, aby nie był mądry we własnych oczach.

6 El que envía mensaje por medio de un necio Corta sus pies y bebe violencia.

Kto powierza głupiemu posłannictwo, odcina sobie nogi i pije na własną szkodę.

7 Al lisiado le cuelgan las piernas inútiles. Así es el proverbio en la boca del necio.

[Jak] nierówne są nogi chromego, tak przysłowie w ustach głupich.

8 Como sujetar una piedra en la honda, Así es el que da honores al necio.

Jaki jest ten, kto przywiązuje kamień do procy, taki ten, kto oddaje cześć głupiemu.

9 Como espina que cae en la mano de un borracho, Así es el proverbio en boca de los necios.

Jak cierń wbija się w rękę pijaka, tak przysłowie w ustach głupców.

10 Como arquero que dispara contra cualquiera, Es el que contrata a insensatos y vagabundos.

Wielki [Bóg] stworzył wszystko i odpłaca głupiemu, odpłaca również przestępcom.

11 Como perro que vuelve a su vómito, Así el necio repite su insensatez.

[Jak] pies powraca do swoich wymiocin, tak głupi powtarza swoją głupotę.

12 ¿Has visto a alguien sabio en su propia opinión? Más se puede esperar de un necio que de él.

Widzisz człowieka, co mądry w swoich oczach? Więcej nadziei dla głupca niż dla niego.

13 Dice el perezoso: El león está en el camino, Hay un león en la plaza.

Leniwy mówi: Lew na drodze, lew na ulicach.

14 Como la puerta gira sobre sus bisagras, Así también el perezoso en su cama.

Jak drzwi się obracają na swoich zawiasach, tak leniwy na swoim łóżku.

15 El perezoso mete su mano en el plato, Y le repugna aun llevar la comida a su boca.

Leniwy kryje rękę pod pachę, a ciężko mu ją podnosić do ust.

16 El perezoso se cree más sabio Que siete hombres que responden con discreción.

Leniwy uważa się za mądrzejszego niż siedmiu odpowiadających rozsądnie.

17 El que se mete en pleito ajeno Es como el que agarra un perro por las orejas.

Kto przechodzi i wtrąca się w cudzy spór, jest jak ten, który łapie psa za uszy.

18 Como el loco furioso que lanza dardos encendidos y flechas mortales,

Jak szalony wypuszcza iskry, strzały i śmierć;

19 Así es el que engaña a su prójimo Y luego dice: Solo era una broma.

Taki jest każdy, kto zwodzi swego bliźniego i mówi: Czy nie żartowałem?

20 Sin leña se apaga el fuego, Y donde no hay chismoso, cesa la contienda.

Gdy nie ma drew, ogień gaśnie; tak gdy nie ma plotkarza, ustaje spór.

21 El carbón para las brasas y la leña para el fuego, Y el pendenciero para encender la contienda.

Jak węgiel dla żaru i drwa do ognia, tak kłótliwy człowiek do wzniecenia sporu.

22 Las palabras del chismoso son manjares, Que bajan hasta lo más recóndito del ser.

Słowa plotkarzy są [jak] rany; przenikają do głębi wnętrzności.

23 Como escoria de plata echada sobre un tiesto Son los labios enardecidos y el corazón perverso.

Palące wargi i złe serce [są jak] gliniana skorupa pokryta żużlem srebrnym.

24 Disimula con sus labios el que odia, Pero en su interior trama el engaño.

Ten, kto nienawidzi, udaje wargami, lecz w sercu knuje podstęp.

25 Aunque hable amigablemente, no le creas, Porque siete repugnancias hay en su corazón.

Gdy mówi miłym głosem, nie wierz mu, bo siedem obrzydliwości ma w swoim sercu.

26 Aunque con disimulo encubra su odio, Su perversidad será descubierta en la congregación.

Nienawiść [człowieka] bywa pokryta podstępem, [ale] jego niegodziwość będzie odkryta na zgromadzeniu.

27 El que cave una fosa, caerá en ella, Y al que ruede una piedra, le caerá encima.

Kto kopie dół, wpadnie w niego; kto kamień toczy, na niego się on obróci.

28 La lengua mentirosa odia a los que aflige, Y la boca lisonjera causa ruina.

Kłamliwy język nienawidzi [tych, których] uciska, a usta pochlebcze prowadzą do zguby.