< Бытие 41 >

1 Бысть же по двою лету дний, фараон виде сон: мняшеся стояти при реце:
post duos annos vidit Pharao somnium putabat se stare super fluvium
2 и се, аки из реки исхождаху седмь крав добры видом и избранны телесы, и пасяхуся по брегу:
de quo ascendebant septem boves pulchrae et crassae nimis et pascebantur in locis palustribus
3 другия же седмь крав изыдоша по сих из реки, злы видом и телесы худы, и пасяхуся с кравами по брегу речному:
aliae quoque septem emergebant de flumine foedae confectaeque macie et pascebantur in ipsa amnis ripa in locis virentibus
4 и поядоша седмь кравы злыя и худыя телесы седмь крав добрых видом и избранных телесы: (и сия невидимы быша, яко внидоша в чресла их). Воста же фараон.
devoraveruntque eas quarum mira species et habitudo corporum erat expergefactus Pharao
5 И виде сон вторый: и се, седмь класи исхождаху из стеблия единаго избранны и добры:
rursum dormivit et vidit alterum somnium septem spicae pullulabant in culmo uno plenae atque formonsae
6 друзии же седмь класи тонцыи, истончени ветром, израстаху по них:
aliae quoque totidem spicae tenues et percussae uredine oriebantur
7 и пожроша седмь класи тонцыи и истончени ветром седмь класов избранных и полных. Воста же фараон, и бяше сон.
devorantes omnem priorum pulchritudinem evigilans post quietem
8 Бысть же заутра, и возмутися душа его: и послав, созва вся сказатели Египетския и вся мудрыя его: и поведа им фараон сон свой: и не бяше сказуяй того фараону.
et facto mane pavore perterritus misit ad coniectores Aegypti cunctosque sapientes et accersitis narravit somnium nec erat qui interpretaretur
9 И рече старейшина винарск к фараону, глаголя: грех мой воспоминаю днесь:
tunc demum reminiscens pincernarum magister ait confiteor peccatum meum
10 фараон разгневася на рабы своя и вверже нас в темницу в дому архимагира, мене и старейшину житарска:
iratus rex servis suis me et magistrum pistorum retrudi iussit in carcerem principis militum
11 и видехом сон оба единыя нощи аз и он, кийждо свой сон видехом:
ubi una nocte uterque vidimus somnium praesagum futurorum
12 бяше же тамо с нами юноша, отрок Евреин архимагиров, и поведахом ему, и разсуди нам:
erat ibi puer hebraeus eiusdem ducis militum famulus cui narrantes somnia
13 бысть же, якоже сказа нам, тако и случися, мне паки быти во своем старейшинстве, а оному повешену.
audivimus quicquid postea rei probavit eventus ego enim redditus sum officio meo et ille suspensus est in cruce
14 Послав же фараон, призва Иосифа: и изведоша его из твердыни, и остригоша его, и измениша ризы ему, и прииде к фараону.
protinus ad regis imperium eductum de carcere Ioseph totonderunt ac veste mutata obtulerunt ei
15 Рече же фараон Иосифу: сон видех, и сказуяй его несть: аз же слышах о тебе глаголющих, яко слышав сны разсуждаеши тыя.
cui ille ait vidi somnia nec est qui edisserat quae audivi te prudentissime conicere
16 Отвещав же Иосиф фараону, рече: без Бога не отвещается спасение фараону.
respondit Ioseph absque me Deus respondebit prospera Pharaoni
17 Рече же фараон Иосифу, глаголя: во сне моем мняхся стояти на брезе речнем:
narravit ergo ille quod viderat putabam me stare super ripam fluminis
18 и аки из реки исхождаху седмь кравы добры видом и избранны телесы, и пасяхуся по брегу:
et septem boves de amne conscendere pulchras nimis et obesis carnibus quae in pastu paludis virecta carpebant
19 и се, другия седмь крав исхождаху вслед их из реки, злы и недобры видом и худы телесы, яковых не виде таковых во всей земли Египетстей хуждших:
et ecce has sequebantur aliae septem boves in tantum deformes et macilentae ut numquam tales in terra Aegypti viderim
20 и изядоша седмь кравы злыя и худыя седмь крав первых добрых и избранных:
quae devoratis et consumptis prioribus
21 и внидоша во утробы их, и не явишася, яко внидоша во утробы их: и обличия их зла быша, яко и исперва. Востав же, (паки) уснух,
nullum saturitatis dedere vestigium sed simili macie et squalore torpebant evigilans rursum sopore depressus
22 и видех паки во сне моем, и аки седмь класи исхождаху из единаго стеблия полны и добры:
vidi somnium septem spicae pullulabant in culmo uno plenae atque pulcherrimae
23 друзии же седмь класи тонцыи и ветром истончени изницаху вслед их:
aliae quoque septem tenues et percussae uredine oriebantur stipula
24 и пожроша седмь класи тонцыи и ветром истончени седмь класов добрых и полных. Рех убо сказателем, и не бысть поведаяй мне того.
quae priorum pulchritudinem devorarunt narravi coniectoribus somnium et nemo est qui edisserat
25 И рече Иосиф фараону: сон фараонов един есть: елика Бог творит, показа фараону:
respondit Ioseph somnium regis unum est quae facturus est Deus ostendit Pharaoni
26 седмь кравы добрыя седмь лет суть: и седмь класи добрии седмь лет суть: сон фараонов един есть:
septem boves pulchrae et septem spicae plenae septem ubertatis anni sunt eandemque vim somnii conprehendunt
27 и седмь кравы худыя, яже изыдоша по сих, седмь лет суть, и седмь класи тонцыи и истончени ветром седмь лет суть: будут седмь лет глада:
septem quoque boves tenues atque macilentae quae ascenderunt post eas et septem spicae tenues et vento urente percussae septem anni sunt venturae famis
28 слово же еже рех фараону, елика Бог творит, показа фараону:
qui hoc ordine conplebuntur
29 се, седмь лет приходит, обилность многа во всей земли Египетстей:
ecce septem anni venient fertilitatis magnae in universa terra Aegypti
30 приидут же седмь лет глада по сих, и забудут сытости будущия во всем Египте, и погубит глад землю,
quos sequentur septem anni alii tantae sterilitatis ut oblivioni tradatur cuncta retro abundantia consumptura est enim fames omnem terram
31 и не познается обилие на земли от глада будущаго по сих: силен бо будет зело:
et ubertatis magnitudinem perditura inopiae magnitudo
32 повторися же сон фараону дважды, яко истинно будет слово еже от Бога, и ускорит Бог сотворити оно:
quod autem vidisti secundo ad eandem rem pertinens somnium firmitatis indicium est eo quod fiat sermo Dei et velocius impleatur
33 ныне убо усмотри человека мудра и смыслена и постави его над землею Египетскою:
nunc ergo provideat rex virum sapientem et industrium et praeficiat eum terrae Aegypti
34 и да сотворит фараон и поставит местоначалники по земли, и да собирают пятую часть от всех плодов земли Египетския седми лет обилных,
qui constituat praepositos per singulas regiones et quintam partem fructuum per septem annos fertilitatis
35 и да соберут всякую пищу седми лет грядущих добрых сих: и да соберется пшеница под руку фараоню, пища во градех да хранится:
qui iam nunc futuri sunt congreget in horrea et omne frumentum sub Pharaonis potestate condatur serveturque in urbibus
36 и будет пища соблюдена земли на седмь лет гладных, яже имут быти в земли Египетстей, да не потребится земля в гладе.
et paretur futurae septem annorum fami quae pressura est Aegyptum et non consumetur terra inopia
37 Угодно же бысть слово пред фараоном и пред всеми рабы его.
placuit Pharaoni consilium et cunctis ministris eius
38 И рече фараон всем рабом своим: еда обрящем человека сицеваго, иже имать Духа Божия в себе?
locutusque est ad eos num invenire poterimus talem virum qui spiritu Dei plenus sit
39 Рече же фараон Иосифу: понеже показа Бог тебе вся сия, несть человека мудрейша и смысленнейша паче тебе:
dixit ergo ad Ioseph quia ostendit Deus tibi omnia quae locutus es numquid sapientiorem et similem tui invenire potero
40 ты будеши в дому моем, и уст твоих да послушают вси людие мои, разве престолом аз более тебе буду.
tu eris super domum meam et ad tui oris imperium cunctus populus oboediet uno tantum regni solio te praecedam
41 Рече же фараон Иосифу се, поставляю тя днесь над всею землею Египетскою.
dicens quoque rursum Pharao ad Ioseph ecce constitui te super universam terram Aegypti
42 И снем фараон перстень с руки своея, возложи его на руку Иосифову, и облече его в ризу червлену, и возложи гривну злату на выю его,
tulit anulum de manu sua et dedit in manu eius vestivitque eum stola byssina et collo torquem auream circumposuit
43 и всади его на колесницу свою вторую, и проповеда пред ним проповедник: и постави его над всею землею Египетскою.
fecitque ascendere super currum suum secundum clamante praecone ut omnes coram eo genuflecterent et praepositum esse scirent universae terrae Aegypti
44 Рече же фараон Иосифу: аз фараон: без тебе не воздвигнет руки своея никтоже во всей земли Египетстей.
dixit quoque rex ad Ioseph ego sum Pharao absque tuo imperio non movebit quisquam manum aut pedem in omni terra Aegypti
45 И нарече фараон имя Иосифу Псонфомфаних: и даде ему Асенефу, дщерь Петефриа жреца Илиопольскаго, ему в жену.
vertitque nomen illius et vocavit eum lingua aegyptiaca Salvatorem mundi dedit quoque illi uxorem Aseneth filiam Putiphare sacerdotis Heliopoleos egressus itaque Ioseph ad terram Aegypti
46 Иосиф же бяше лет тридесяти, егда предста фараону царю Египетскому. Изыде же Иосиф от лица фараоня и пройде всю землю Египетскую.
triginta autem erat annorum quando stetit in conspectu regis Pharaonis circuivit omnes regiones Aegypti
47 И сотвори земля в седми летех обилну жатву.
venitque fertilitas septem annorum et in manipulos redactae segetes congregatae sunt in horrea Aegypti
48 И собра всякую пищу седми лет, в нихже бяше обилность в земли Египетстей: и положи пищу во градех: пищы поль града, сущих окрест его, положи в нем.
omnis etiam frugum abundantia in singulis urbibus condita est
49 И собра Иосиф пшеницу яко песок морский многу зело, дондеже не можаху исчести: без числа бо бяше.
tantaque fuit multitudo tritici ut harenae maris coaequaretur et copia mensuram excederet
50 Иосифу же беста два сына, прежде пришествия седми лет гладных, ихже роди ему Асенефа, дщерь Петефриа жреца Илиопольска:
nati sunt autem Ioseph filii duo antequam veniret fames quos ei peperit Aseneth filia Putiphare sacerdotis Heliopoleos
51 нарече же Иосиф имя первенцу Манассиа, (глаголя: ) яко забыти мне сотвори Бог вся болезни моя, и вся, яже отца моего.
vocavitque nomen primogeniti Manasse dicens oblivisci me fecit Deus omnium laborum meorum et domum patris mei
52 Имя же второму нарече Ефраим, (глаголя: ) яко возрасти мя Бог в земли смирения моего.
nomen quoque secundi appellavit Ephraim dicens crescere me fecit Deus in terra paupertatis meae
53 Минуша же седмь лет обилных, яже быша в земли Египетстей,
igitur transactis septem annis ubertatis qui fuerant in Aegypto
54 и начаша седмь лет гладных приходити, якоже рече Иосиф. И бысть глад по всей земли: во всей же земли Египетстей быша хлебы.
coeperunt venire septem anni inopiae quos praedixerat Ioseph et in universo orbe fames praevaluit in cuncta autem terra Aegypti erat panis
55 И взалка вся земля Египетская: возопи же народ к фараону о хлебех. Рече же фараон всем Египтяном: идите ко Иосифу, и еже речет вам, сотворите.
qua esuriente clamavit populus ad Pharaonem alimenta petens quibus ille respondit ite ad Ioseph et quicquid vobis dixerit facite
56 И глад бяше на лицы всея земли. Отверзе же Иосиф вся житницы, и продаяше всем Египтяном:
crescebat autem cotidie fames in omni terra aperuitque Ioseph universa horrea et vendebat Aegyptiis nam et illos oppresserat fames
57 и вся страны прихождаху во Египет, куповати ко Иосифу: обдержаше бо глад всю землю.
omnesque provinciae veniebant in Aegyptum ut emerent escas et malum inopiae temperarent

< Бытие 41 >