Provérbios 27

1 Não te orgulhes do dia de amanhã; porque não sabes o que o dia trará.

Ne fanfaronu pri la morgaŭa tago; Ĉar vi ne scias, kion naskos la tago.

2 Que o estranho te louve, e não tua [própria] boca; o estrangeiro, e não teus [próprios] lábios.

Alia vin laŭdu, sed ne via buŝo; Fremdulo, sed ne viaj lipoj.

3 A pedra é pesada, e a areia tem [seu] peso; mas a provocação do tolo é mais pesada do que estas ambas.

Peza estas ŝtono, kaj sablo estas ŝarĝo; Sed kolero de malsaĝulo estas pli peza ol ambaŭ.

4 O furor é cruel, e a ira impetuosa; mas quem resistirá firme perante à inveja?

Kolero estas kruelaĵo, kaj furiozo estas superakvego; Sed kiu sin tenos kontraŭ envio?

5 Melhor é a repreensão clara do que o amor escondido.

Pli bona estas riproĉo nekaŝita, Ol amo kaŝita.

6 Fiéis são as feridas [feitas] por um amigo, mas os beijos de um inimigo são enganosos.

Fidelkoraj estas la batoj de amanto; Sed tro multaj estas la kisoj de malamanto.

7 A alma saciada rejeita o favo de mel; mas para a alma faminta, toda coisa amarga é doce.

Sata animo malŝatas mieltavolon, Sed por malsata animo ĉio maldolĉa estas dolĉa.

8 Como a ave, que vagueia de seu ninho, assim é o homem que anda vagueando de seu lugar.

Kiel birdo, kiu forlasis sian neston, Tiel estas homo, kiu forlasis sian lokon.

9 O óleo e o perfume alegram ao coração; assim é a doçura de um amigo com um conselho sincero.

Oleo kaj odorfumaĵo ĝojigas la koron, Kaj la konsilo de amiko estas dolĉaĵo por la animo.

10 Não abandones o teu amigo, nem o amigo de teu pai; nem entres na casa de teu irmão no dia de tua adversidade; melhor é o vizinho que está perto do que o irmão que está longe.

Ne forlasu vian amikon kaj la amikon de via patro, Kaj en la domon de via frato ne iru en la tago de via mizero; Pli bona estas najbaro proksima, ol frato malproksima.

11 Sê sábio, meu filho, e alegra meu coração; para que eu tenha algo a responder para aquele que me desprezar.

Estu saĝa, mia filo, kaj ĝojigu mian koron; Kaj mi havos kion respondi al mia insultanto.

12 O prudente vê o mal, [e] se esconde; [mas] os ingênuos passam adiante, e sofrem as consequências.

Prudentulo antaŭvidas malbonon, kaj kaŝiĝas; Sed naivuloj antaŭenpaŝas, kaj difektiĝas.

13 Toma a roupa daquele que fica por fiador de estranho; toma penhor daquele [que fica por fiador] da estranha.

Prenu la veston de tiu, kiu garantiis por aliulo; Kaj pro la fremduloj prenu de li garantiaĵon.

14 Aquele que bendiz ao seu amigo em alta voz durante a madrugada lhe será considerado como maldição.

Kiu frue matene benas sian proksimulon per laŭta voĉo, Tiu estos opiniata malbenanto.

15 A mulher briguenta é semelhante a uma goteira contínua em tempo de grande chuva;

Defluilo en pluva tago Kaj malpacema edzino estas egalaj.

16 Tentar contê-la é como tentar conter o vento, ou impedir que o óleo escorra de sua mão direita.

Kiu ŝin retenas, tiu retenas venton Kaj volas kapti oleon per sia dekstra mano.

17 O ferro é afiado com ferro; assim também o homem afia o rosto de seu amigo.

Fero akriĝas per fero, Kaj homon akrigas la rigardo de lia proksimulo.

18 Aquele que guarda a figueira comerá de seu fruto; e o que dá atenção ao seu senhor será honrado.

Kiu gardas figarbon, tiu manĝos ĝiajn fruktojn; Kaj kiu gardas sian sinjoron, tiu estos honorata.

19 Assim como a água reflete o rosto, assim também o coração reflete o ser humano.

Kiel en la akvo vizaĝo speguliĝas al vizaĝo, Tiel la koro de homo estas kontraŭ alia koro.

20 O Xeol e a perdição nunca estão saciados; assim também os olhos do homem nunca estão satisfeitos. (Sheol h7585)

Ŝeol kaj la abismo neniam satiĝas; Kaj ankaŭ la okuloj de homo neniam satiĝas. (Sheol h7585)

21 [Como] o crisol é para a prata, e o forno para o ouro, assim o homem [é provado] pelos louvores que lhe dizem.

Kiel fandujo por arĝento kaj forno por oro, Tiel estas por homo la buŝo de lia laŭdanto.

22 Ainda que esmagues ao tolo em um pilão junto com os grãos, ainda assim sua loucura não se separaria dele.

Se vi pistos malsaĝulon en pistujo inter griaĵo, Lia malsaĝeco de li ne apartiĝos.

23 Procura conhecer a condição de tuas ovelhas; põe teu coração sobre o gado;

Bone konu viajn ŝafojn, Atentu viajn brutarojn.

24 porque o tesouro não [dura] para sempre; nem uma coroa [dura] de geração em geração.

Ĉar riĉeco ne daŭras eterne, Kaj krono ne restas por ĉiuj generacioj.

25 Quando a erva aparecer, e surgirem a folhagem, e se juntarem as ervas dos montes,

Aperas herbo, montriĝas verdaĵo, Kaj kolektiĝas kreskaĵoj de la montoj.

26 Os cordeiros serão para tuas roupas, e os bodes para o preço do campo;

Ŝafidoj estas, por vesti vin, Kaj kaproj, por doni al vi la eblon aĉeti kampon.

27 E o leite das cabras será o suficiente para tua alimentação, para a alimentação de tua casa, e para o sustento de tuas servas.

Estas sufiĉe da kaprina lakto, por nutri vin, por nutri vian domon, Kaj por subteni la vivon de viaj servantinoj.