Provérbios 13

1 O filho sábio [ouve] a correção do pai; mas o zombador não escuta a repreensão.

Saĝa filo lernas de la patro; Sed mokanto ne aŭskultas moralinstruon.

2 Cada um comerá do bem pelo fruto de sua boca, mas a alma dos infiéis [deseja] a violência.

La frukto de la buŝo donas al homo bonan manĝon; Sed la deziro de krimuloj estas perforto.

3 Quem toma cuidado com sua boca preserva sua alma; mas aquele que abre muito seus lábios será arruinado.

Kiu gardas sian buŝon, tiu gardas sian animon; Kiu tro malfermas sian buŝon, tiu pereas.

4 A alma do preguiçoso deseja, mas nada [consegue]; porém a alma dos trabalham com empenho prosperará.

La animo de maldiligentulo deziras, kaj ne ricevas; Sed la animo de diligentuloj satiĝas.

5 O justo odeia a palavra mentirosa, mas o perverso age de forma repugnante e vergonhosa.

Vorton malveran virtulo malamas; Sed malvirtulo agas abomene kaj venas al honto.

6 A justiça guarda aquele que tem um caminho íntegro; mas a perversidade transtornará ao pecador.

La virto gardas tiun, kiu iras ĝustan vojon; Sed la malvirto pereigas pekulon.

7 Há [alguns] que fingem ser ricos, mesmo nada tendo; e [outros] que fingem ser pobres, mesmo tendo muitos bens.

Unu ŝajnigas sin riĉa, havante nenion; Alia ŝajnigas sin malriĉa, havante grandan riĉecon.

8 O resgate da vida de cada um são suas riquezas; mas o pobre não ouve ameaças.

Per sia riĉeco homo savas sian animon; Sed malriĉulo ne aŭskultas atentigon.

9 A luz dos justos se alegra, mas a lâmpada dos perversos se apagará.

La lumo de virtuloj brilegas; Sed la lumilo de malvirtuloj estingiĝos.

10 A arrogância só produz brigas; mas com os que aceitam conselhos [está] a sabedoria.

Nur de malhumileco venas malpaco; Sed la akceptantaj konsilojn havas saĝon.

11 A riqueza [ganha] sem esforço será perdida; mas aquele que a obtém pelas próprias mãos terá cada vez mais.

Riĉeco rapide akirita malgrandiĝas; Sed kion oni kolektas per laboro, tio multiĝas.

12 A esperança que demora enfraquece o coração, mas o desejo cumprido é [como] uma árvore de vida.

Espero prokrastata dolorigas la koron; Sed plenumita deziro estas arbo de vivo.

13 Quem despreza a [boa] palavra perecerá; mas aquele que teme ao mandamento será recompensado.

Kiu malŝatas diron, tiu malutilas al si mem; Sed respektanta ordonon estos rekompencita.

14 A doutrina do sábio é manancial de vida, para se desviar das ciladas da morte.

Instruo de saĝulo estas fonto de vivo, Por evitigi la retojn de la morto.

15 O bom entendimento alcança o favor, mas o caminho dos infiéis é áspero.

Bona prudento plaĉigas; Sed la vojo de perfiduloj estas malglata.

16 Todo prudente age com conhecimento, mas o tolo espalha sua loucura.

Ĉiu prudentulo agas konscie; Sed malsaĝulo elmontras malsaĝecon.

17 O mensageiro perverso cai no mal, mas o representante fiel é [como] um remédio.

Malbona sendito falas en malfeliĉon; Sed sendito fidela sanigas.

18 [Haverá] pobreza e vergonha ao que rejeita a correção; mas aquele que atende à repreensão será honrado.

Malriĉa kaj hontigata estos tiu, kiu forpuŝas instruon; Sed kiu observas instruon, tiu estos estimata.

19 O desejo realizado agrada a alma, mas os tolos abominam se afastar do mal.

Deziro plenumita estas agrabla por la animo; Sed malagrable por la malsaĝuloj estas deturni sin de malbono.

20 Quem anda com os sábios se torna sábio; mas aquele que acompanha os tolos sofrerá.

Kiu iras kun saĝuloj, tiu estos saĝa; Sed kamarado de malsaĝuloj suferos doloron.

21 O mal perseguirá os pecadores, mas os justos serão recompensados com o bem.

Pekulojn persekutas malbono; Sed virtulojn rekompencas bono.

22 O homem de bem deixará herança aos filhos de seus filhos; mas a riqueza do pecador está reservada para o justo.

Bonulo heredigas la nepojn; Kaj por virtulo konserviĝas la havo de pekulo.

23 A lavoura dos pobres [gera] muita comida; mas há [alguns] que se destroem por falta de juízo.

Multe da manĝaĵo estas sur la kampo de malriĉuloj; Sed multaj pereas pro manko de justeco.

24 Aquele que retém sua vara odeia a seu filho; porém aquele que o ama, desde cedo o castiga.

Kiu ŝparas sian vergon, tiu malamas sian filon; Sed kiu lin amas, tiu baldaŭ lin punas.

25 O justo come até sua alma estar saciada; mas o ventre dos perversos passará por necessidade.

Virtulo manĝas, por satigi sian animon; Sed la ventro de malvirtuloj havas mankon.