Provérbios 20

1 O vinho é escarnecedor, a bebida forte alvoraçadora; e todo aquelle que n'elles errar nunca será sabio.

Wino [jest] szydercą, mocny trunek – wrzaskliwy, a każdy, kto zostaje zwiedziony przez nie, jest niemądry.

2 Como o bramido do leão é o terror do rei, o que o provoca a ira pecca contra a sua propria alma.

Strach, [który budzi] król, jest jak ryk lwa; kto go rozgniewa, grzeszy przeciwko swojej duszy.

3 Honra é do homem desviar-se do pleito, mas todo o tolo se entremette n'elle.

Zaprzestać sporu jest zaszczytem dla człowieka, ale [każdy] głupiec się w niego wdaje.

4 O preguiçoso não lavrará por causa do inverno, pelo que mendigará na sega, porém nada receberá.

Leniwy nie orze z powodu zimna; dlatego będzie żebrać we żniwa, ale nic nie [otrzyma].

5 Como as aguas profundas é o conselho no coração do homem; mas o homem d'intelligencia o tirará para fóra.

Rada w sercu człowieka jest jak głęboka woda, lecz człowiek roztropny zaczerpnie jej.

6 Cada um da multidão dos homens apregoa a sua beneficencia; porém o homem fiel, quem é o que o achará?

Większość ludzi przechwala się swoją dobrocią, ale wiernego człowieka któż znajdzie?

7 O justo anda na sua sinceridade; bemaventurados serão os seus filhos depois d'elle.

Sprawiedliwy postępuje uczciwie, błogosławione [są] po nim jego dzieci.

8 Assentando-se o rei no throno do juizo, com os seus olhos dissipa todo o mal.

Król siedzący na swoim sędziowskim tronie rozprasza swoimi oczami wszelkie zło.

9 Quem podéra dizer: Purifiquei o meu coração, limpo estou de meu peccado!

Któż może powiedzieć: Oczyściłem swoje serce, jestem czysty od swego grzechu?

10 Duas sortes de peso, e duas sortes de medida, são abominação ao Senhor, tanto uma como outra.

Dwojakie odważniki i dwojaka miara – obydwa budzą odrazę w PANU.

11 Até a creança se dará a conhecer pelas suas acções, se a sua obra será pura e recta

Nawet dziecko poznaje się po uczynkach, czy jego czyn jest czysty i prawy.

12 O ouvido que ouve, e o olho que vê, o Senhor os fez a ambos.

Ucho, które słyszy, i oko, które widzi, oba uczynił PAN.

13 Não ames o somno, para que não empobreças; abre os teus olhos, e te fartarás de pão

Nie kochaj spania, byś nie zubożał; otwórz oczy, a nasycisz się chlebem.

14 Nada vale, nada vale, dirá o comprador, mas, indo-se, então se gabará.

[To] liche, [to] liche, mówi kupujący, ale chwali się, gdy odchodzi.

15 Ha oiro e abundancia de rubins, mas os labios do conhecimento são joia preciosa.

Istnieje złoto i obfitość pereł, ale wargi rozumne są kosztownym klejnotem.

16 Quando alguem fica por fiador do estranho, toma-lhe a sua roupa, e o penhora pela estranha.

Zabierz szatę tego, [który ręczył] za obcego, a od tego, [który ręczył] za cudzą kobietę, zabierz zastaw.

17 Suave é ao homem o pão de mentira, mas depois a sua bocca se encherá de pedrinhas d'areia.

Chleb oszustwa smakuje człowiekowi, ale potem jego usta będą napełnione piaskiem.

18 Cada pensamento com conselho se confirma, e com conselhos prudentes faze a guerra.

Zamysły są utwierdzone dzięki radzie, a wojnę prowadź z rozwagą.

19 O que anda murmurando descobre o segredo; pelo que com o que afaga com seus beiços não te entremettas.

Plotkarz zdradza tajemnice; dlatego nie zadawaj się z tym, który pochlebia wargami.

20 O que a seu pae ou a sua mãe amaldiçoar, apagar-se-lhe-ha a sua lampada em trevas negras.

Kto złorzeczy swemu ojcu albo matce, tego pochodnia zgaśnie w gęstych ciemnościach.

21 Adquirindo-se apressadamente a herança no principio, o seu fim não será bemdito.

Dziedzictwo prędko nabyte na początku nie będzie błogosławione na końcu.

22 Não digas: Vingar-me-hei do mal: espera pelo Senhor, e elle te livrará.

Nie mów: Odpłacę złem. Czekaj na PANA, a wybawi cię.

23 Duas sortes de peso são abominaveis ao Senhor, e balanças enganosas não são boas.

Dwojakie odważniki budzą odrazę w PANU, a fałszywa waga nie jest dobra.

24 Os passos do homem são dirigidos pelo Senhor: o homem, pois, como entenderá o seu caminho?

Od PANA pochodzą drogi człowieka; jakże może człowiek zrozumieć własną drogę?

25 Laço é para o homem engulir o que é sancto; e, feitos os votos, então inquirir.

Sidłem dla człowieka jest pożreć to, co święte, i zastanowić się dopiero po złożeniu ślubów.

26 O rei sabio dissipa os impios e torna sobre elles a roda.

Mądry król rozprasza niegodziwych i wywiera na nich zemstę.

27 A alma do homem é a lampada do Senhor, que esquadrinha todo o mais intimo do ventre.

Duch człowieka [jest] pochodnią PANA, [która] bada wszystkie skrytości wnętrza.

28 Benignidade e verdade guardam ao rei, e com benignidade sustem elle o seu throno.

Miłosierdzie i prawda strzegą króla, a jego tron oparty jest na miłosierdziu.

29 O ornato dos mancebos é a sua força: e a belleza dos velhos as cãs.

Chlubą młodzieńców jest ich siła, a ozdobą starców – sędziwość.

30 Os vergões das feridas são a purificação dos maus, como tambem as pancadas que penetram até o mais intimo do ventre.

Siność ran oczyszcza zło, a razy – głębię wnętrza.