Przysłów 8

1 Izali mądrość nie woła, i roztropność nie wydaje głosu swego?

Numquid non sapientia clamitat, et prudentia dat vocem suam?

2 Na wierzchu wysokich miejsc, przy drodze i na rozstaniu dróg stoi.

In summis excelsisque verticibus supra viam, in mediis semitis stans,

3 U bram, kędy się chodzi do miasta, i w wejściu u drzwi woła, mówiąc:

juxta portas civitatis, in ipsis foribus loquitur, dicens:

4 Na was wołam, o mężowie! a głos mój obracam do synów ludzkich.

O viri, ad vos clamito, et vox mea ad filios hominum.

5 Zrozumijcie prostacy ostrożność, a głupi zrozumijcie sercem.

Intelligite, parvuli, astutiam, et insipientes, animadvertite.

6 Słuchajcie; bo o wielkich rzeczach będę mówił, a otworzenie warg moich opowie szczerość.

Audite, quoniam de rebus magnis locutura sum, et aperientur labia mea ut recta prædicent.

7 Zaisteć prawdę mówią usta moje, a niezbożność obrzydliwością jest wargom moim.

Veritatem meditabitur guttur meum, et labia mea detestabuntur impium.

8 Sprawiedliwe są wszystkie słowa ust moich; nie masz w nich nic nieprawego ani przewrotnego.

Justi sunt omnes sermones mei: non est in eis pravum quid, neque perversum;

9 Wszystkie są prawe rozumnemu, a uprzejme tym, którzy znajdują umiejętność.

recti sunt intelligentibus, et æqui invenientibus scientiam.

10 Przyjmijcież ćwiczenie moje, a nie srebro, a umiejętność raczej, niż złoto wyborne.

Accipite disciplinam meam, et non pecuniam; doctrinam magis quam aurum eligite:

11 Albowiem lepsza jest mądrość niż perły, także wszystkie pożądane rzeczy nie porównają z nią.

melior est enim sapientia cunctis pretiosissimis, et omne desiderabile ei non potest comparari.

12 Ja mądrość mieszkam z roztropnością, i umiejętność ostrożności wynajduję.

Ego sapientia, habito in consilio, et eruditis intersum cogitationibus.

13 Bojaźń Pańska jest, mieć w nienawiści złe. Ja nienawidzę pychy, wysokomyślności, i drogi złej, i ust przewrotnych.

Timor Domini odit malum: arrogantiam, et superbiam, et viam pravam, et os bilingue, detestor.

14 Przy mnie jest rada, i prawdziwa mądrość; jam jest roztropność, a moc jest moja.

Meum est consilium et æquitas; mea est prudentia, mea est fortitudo.

15 Przez mię królowie królują, i książęta stanowią sprawiedliwość.

Per me reges regnant, et legum conditores justa decernunt;

16 Przez mię książęta panują, i wielmożnymi są wszyscy sędziowie ziemi.

per me principes imperant, et potentes decernunt justitiam.

17 Ja miłuję tych, którzy mię miłują; a którzy mię szukają rano, znajdują mię.

Ego diligentes me diligo, et qui mane vigilant ad me, invenient me.

18 Bogactwo i sława przy mnie jest; majętność trwała i sprawiedliwość.

Mecum sunt divitiæ et gloria, opes superbæ et justitia.

19 Lepszy jest owoc mój, niż złoto, i niż najkosztowniejsze złoto, a dochody moje lepsze, niż srebro wyborne.

Melior est enim fructus meus auro et lapide pretioso, et genimina mea argento electo.

20 Prowadzę ścieszką sprawiedliwości, pośrodkiem ścieżek sądu,

In viis justitiæ ambulo, in medio semitarum judicii:

21 Abym tym, którzy mię miłują, dała w dziedzictwo majętność wieczną, i skarby ich napełniła.

ut ditem diligentes me, et thesauros eorum repleam.

22 Pan mię miał przy początku drogi swej, przed sprawami swemi, przed wszystkiemi czasy.

Dominus possedit me in initio viarum suarum antequam quidquam faceret a principio.

23 Przed wieki jestem zrządzona, przed początkiem; pierwej niż była ziemia;

Ab æterno ordinata sum, et ex antiquis antequam terra fieret.

24 Gdy jeszcze nie było przepaści, spłodzonam jest, gdy jeszcze nie było źródeł opływających wodami.

Nondum erant abyssi, et ego jam concepta eram: necdum fontes aquarum eruperant,

25 Pierwej niż góry założone były, niż były pagórki, spłodzonam jest.

necdum montes gravi mole constiterant: ante colles ego parturiebar.

26 Jeszcze był nie uczynił ziemi, i równin, ani początku prochu okręgu ziemskiego.

Adhuc terram non fecerat, et flumina, et cardines orbis terræ.

27 Gdy gotował niebiosa, tamem była; gdy rozmierzał okrągłość nad przepaściami;

Quando præparabat cælos, aderam; quando certa lege et gyro vallabat abyssos;

28 Gdy utwierdzał obłoki w górze, i umacniał źródła przepaści;

quando æthera firmabat sursum, et librabat fontes aquarum;

29 Gdy zakładał morzu granice jego, i wodom, aby nie przestępowały rozkazania jego; gdy rozmierzał grunty ziemi:

quando circumdabat mari terminum suum, et legem ponebat aquis, ne transirent fines suos; quando appendebat fundamenta terræ:

30 Tedym była u niego jako wychowaniec, i byłam uciechą jego na każdy dzień, grając przed nim na każdy czas.

cum eo eram, cuncta componens. Et delectabar per singulos dies, ludens coram eo omni tempore,

31 Gram na okręgu ziemi jego, a rozkoszy moje, mieszkać z synami ludzkimi.

ludens in orbe terrarum; et deliciæ meæ esse cum filiis hominum.

32 Słuchajcież mię tedy teraz, synowie! albowiem błogosławieni, którzy strzegą dróg moich.

Nunc ergo, filii, audite me: beati qui custodiunt vias meas.

33 Słuchajcie ćwiczenia, nabądźcie rozumu, a nie cofajcie się.

Audite disciplinam, et estote sapientes, et nolite abjicere eam.

34 Błogosławiony człowiek, który mię słucha, czując u wrót moich na każdy dzień, a strzegąc podwoi drzwi moich.

Beatus homo qui audit me, et qui vigilat ad fores meas quotidie, et observat ad postes ostii mei.

35 Bo kto mię znajduje, znajduje żywot, a otrzymuje łaskę od Pana.

Qui me invenerit, inveniet vitam, et hauriet salutem a Domino.

36 Ale kto grzeszy przeciwko mnie, krzywdę czyni duszy swojej; wszyscy, którzy mię nienawidzą, miłują śmierć.

Qui autem in me peccaverit, lædet animam suam; omnes qui me oderunt diligunt mortem.