Przysłów 31
1 Te są słowa Lemuela króla, i zebranie mów, któremi go ćwiczyła matka jego.
My words have been spoken by God—the oracular answer of a king, whom his mother instructed.
2 Cóż rzekę, synu mój? cóż rzekę, synu żywota mego? i cóż rzekę, synu ślubów moich?
What will you keep, my son, what? the words of God. My firstborn son, I speak to you: what? son of my womb? what? son of my vows?
3 Nie dawaj niewiastom siły twojej, ani dróg twoich tym, którzy do zginienia królów przywodzą.
Give not your wealth to women, nor your mind and living to remorse. Do all things with counsel: drink wine with counsel.
4 Nie królom, o Lemuelu! nie królom należy pić wino, a nie panom bawić się napojem mocnym;
Princes are prone to anger: let them then not drink wine:
5 By snać pijąc nie zapomniał na ustawy, a nie odmienił spraw wszystkich ludzi uciśnionych.
lest they drink, and forget wisdom, and be not able to judge the poor rightly.
6 Dajcie napój mocny ginącemu, a wino tym, którzy są ducha sfrasowanego.
Give strong drink to those that are in sorrow, and the wine to drink to those in pain:
7 Niech się napije, a zapomni ubóstwa swego, a na utrapienie swoje niech więcej nie wspomni.
that they may forget their poverty, and may not remember their troubles any more.
8 Otwórz usta swe za niemym w sprawie wszystkich osądzonych na śmierć.
Open your mouth with the word of God, and judge all fairly.
9 Otwórz usta swe, sądź sprawiedliwie, a podejmij się sprawy ubogiego i nędznego.
Open your mouth and judge justly, and plead the cause of the poor and weak.
10 Któż znajdzie niewiastę stateczną, gdyż nad perły daleko większa jest cena jej?
Who shall find a virtuous woman? for such a one is more valuable than precious stones.
11 Serce męża jej ufa jej, a na korzyściach schodzić mu nie będzie.
The heart of her husband trusts in her: such a one shall stand in no need of fine spoils.
12 Dobrze mu czyni, a nie źle, po wszystkie dni żywota swego.
For she employs all her living for her husband's good.
13 Szuka wełny i lnu, a pracuje ochotnie rękami swemi.
Gathering wool and flax, she makes it serviceable with her hands.
14 Podobna jest okrętom kupieckim; z daleka przywodzi żywność swoję.
She is like a ship trading from a distance: so she procures her livelihood.
15 I wstaje bardzo rano, a daje pokarm czeladzi swej, a obrok słuszny dziewkom swym.
And she rises by night, and gives food to her household, and [appointed] tasks to her maidens.
16 Obmyśla rolę, i ujmuje ją; z zarobku rąk swoich szczepi winnice.
She views a farm, and buys it: and with the fruit of her hands she plants and a possession.
17 Przepasuje mocą biodra swe, a posila ramiona swoje.
She strongly girds her loins, and strengthens her arms for work.
18 Doświadcza, że jest dobra skrzętność jej, a nie gaśnie w nocy pochodnia jej.
And she finds by experience that working is good; and her candle goes not out all night.
19 Ręce swoje obraca do kądzieli, a palcami swemi trzyma wrzeciono.
She reaches forth her arms to needful [works], and applies her hands to the spindle.
20 Rękę swą otwiera ubogiemu, a ręce swoje wyciąga ku nędznemu.
And she opens her hands to the needy, and reaches out fruit to the poor.
21 Nie boi się o czeladź swoję czasu śniegu; albowiem wszystka czeladź jej obłoczy się w szatę dwoistą.
Her husband is not anxious about those at home when he tarries anywhere abroad: for all her household are clothed.
22 Kobierce sobie robi; płótno subtelne i szarłat jest odzieniem jej.
She makes for her husband clothes of double texture, and garments for herself of fine linen and scarlet.
23 Znaczny jest w bramach mąż jej, gdy siedzi między starszymi ziemi.
And her husband becomes a distinguished [person] in the gates, when he sits in council with the old inhabitants of the land.
24 Płótno robi, i sprzedaje, także pasy sprzedaje kupcowi.
She makes fine linens, and sells girdles to the Chananites: she opens her mouth heedfully and with propriety, and controls her tongue.
25 Moc i przystojność jest odzieniem jej; nie frasuje się o czasy przyszłe.
She puts on strength and honour; and rejoices in the last days.
26 Mądrze otwiera usta swe, a nauka miłosierdzia jest na języku jej.
But she opens her mouth wisely, and according to law.
27 Dogląda rządu w domu swym, a chleba próżnując nie je.
The ways of her household are careful, and she eats not the bread of idleness.
28 Powstawszy synowie jej błogosławią jej; także i mąż jej chwali ją,
And [her] kindness to them sets up her children for them, and they grow rich, and her husband praises her.
29 Mówiąc: Wiele niewiast grzecznie sobie poczynały; ale je ty przechodzisz wszystkie.
Many daughters have obtained wealth, many have wrought valiantly; but you have exceeded, you have surpassed all.
30 Omylna jest wdzięczność, i marna piękność; ale niewiasta, która się Pana boi, ta pochwały godna.
Charms are false, and woman's beauty is vain: for it is a wise woman that is blessed, and let her praise the fear the Lord.
31 Dajcie jej z owocu ręku jej, a niechaj ją chwalą w bramach uczynki jej.
Give her of the fruit of her lips; and let her husband be praised in the gates.
