Przysłów 21
1 Serce królewskie jest w ręce Pańskiej jako potoki wód; kędy chce, nakłoni je.
The king’s heart is in the LORD’s hand like the watercourses. He turns it wherever he desires.
2 Wszelka droga człowieka prosta jest przed oczyma jego; ale Pan, jest który serca waży.
Every way of a man is right in his own eyes, but the LORD weighs the hearts.
3 Czynić sprawiedliwość i sąd, bardziej się Panu podoba, niżeli ofiara.
To do righteousness and justice is more acceptable to the LORD than sacrifice.
4 Wyniosłość oczu i nadętość serca, i oranie niepobożnych są grzechem.
A high look and a proud heart, the lamp of the wicked, is sin.
5 Myśli pracowitego pewne dostatki przynoszą; ale każdego skwapliwego przynoszą pewną nędzę.
The plans of the diligent surely lead to profit; and everyone who is hasty surely rushes to poverty.
6 Zebrane skarby językiem kłamliwym są marnością pomijającą tych, którzy szukają śmierci.
Getting treasures by a lying tongue is a fleeting vapour for those who seek death.
7 Drapiestwo niezbożnych potrwoży ich; bo nie chcieli czynić to, co było sprawiedliwego.
The violence of the wicked will drive them away, because they refuse to do what is right.
8 Mąż, którego droga przewrotna, obcym jest; ale sprawa czystego jest prosta.
The way of the guilty is devious, but the conduct of the innocent is upright.
9 Lepiej jest mieszkać w kącie pod dachem, niżeli z żoną swarliwą w domu przestronnym.
It is better to dwell in the corner of the housetop than to share a house with a contentious woman.
10 Dusza niezbożnego pragnie złego, a przyjaciel jego nie bywa wdzięczny w oczach jego.
The soul of the wicked desires evil; his neighbour finds no mercy in his eyes.
11 Gdy karzą naśmiewcę, prostak mędrszym bywa; a gdy roztropnie postępują z mądrym, przyjmuje naukę.
When the mocker is punished, the simple gains wisdom. When the wise is instructed, he receives knowledge.
12 Bóg daje przestrogę sprawiedliwemu na domie niezbożnika, który podwraca niezbożnych dla złości ich.
The Righteous One considers the house of the wicked, and brings the wicked to ruin.
13 Kto zatula ucho swe na wołanie ubogiego, i on sam będzie wołał, a nie będzie wysłuchany.
Whoever stops his ears at the cry of the poor, he will also cry out, but shall not be heard.
14 Dar potajemnie dany uśmierza zapalczywość, i upominek w zanadrza włożony gniew wielki uspokaja.
A gift in secret pacifies anger, and a bribe in the cloak, strong wrath.
15 Radość się mnoży sprawiedliwemu, gdy się sąd odprawuje; ale strach tym, którzy czynią nieprawość.
It is joy to the righteous to do justice; but it is a destruction to the workers of iniquity.
16 Człowiek błądzący z drogi mądrości w zebraniu umarłych odpoczywać będzie.
The man who wanders out of the way of understanding shall rest in the assembly of the departed spirits.
17 Mąż, który dobrą myśl miłuje, staje się ubogim; a kto miłuje wino i olejki, nie zbogaci się.
He who loves pleasure will be a poor man. He who loves wine and oil won’t be rich.
18 Niezbożnik będzie okupem za sprawiedliwego, a za uprzejmych przewrotnik.
The wicked is a ransom for the righteous, the treacherous for the upright.
19 Lepiej mieszkać w ziemi pustej, niż z żoną swarliwą i gniewliwą.
It is better to dwell in a desert land, than with a contentious and fretful woman.
20 Skarb pożądany i olej są w przybytku mądrego; ale głupi człowiek pożera go.
There is precious treasure and oil in the dwelling of the wise, but a foolish man swallows it up.
21 Kto naśladuje sprawiedliwości i miłosierdzia, znajduje żywot, sprawiedliwość i sławę.
He who follows after righteousness and kindness finds life, righteousness, and honour.
22 Mądry ubiega miasto mocarzy, a burzy potęgę ufności ich.
A wise man scales the city of the mighty, and brings down the strength of its confidence.
23 Kto strzeże ust swoich i języka swego, strzeże od ucisków duszy swojej.
Whoever guards his mouth and his tongue keeps his soul from troubles.
24 Hardego i pysznego imię jest naśmiewca, który wszysko poniewoli i z pychą czyni.
The proud and arrogant man—“Scoffer” is his name— he works in the arrogance of pride.
25 Leniwego żądość zabija; bo ręce jego robić nie chcą.
The desire of the sluggard kills him, for his hands refuse to labour.
26 Każdego dnia pała pożądliwością; ale sprawiedliwy udziela, a nie szczędzi.
There are those who covet greedily all day long; but the righteous give and don’t withhold.
27 Ofiara niepobożnych jest obrzydliwością, a dopieroż gdyby ją w grzechu ofiarował.
The sacrifice of the wicked is an abomination— how much more, when he brings it with a wicked mind!
28 Świadek fałszywy zaginie; ale mąż dobry to, co słyszy, statecznie mówić będzie.
A false witness will perish. A man who listens speaks to eternity.
29 Mąż niezbożny zatwardza twarz swoję; ale uprzejmy sam sprawuje drogę swoję.
A wicked man hardens his face; but as for the upright, he establishes his ways.
30 Niemasz mądrości, ani rozumu, ani rady przeciwko Panu.
There is no wisdom nor understanding nor counsel against the LORD.
31 Konia gotują na dzień bitwy; ale od Pana jest wybawienie.
The horse is prepared for the day of battle; but victory is with the LORD.
