Przysłów 19

1 Lepszy jest ubogi, który chodzi w uprzejmości swej, niżeli przewrotny w wargach swoich, który jest głupim.

Melior est pauper, qui ambulat in simplicitate sua, quam dives torquens labia sua, et insipiens.

2 Zaiste duszy bez umiejętności nie dobrze, a kto jest prędkich nóg, potknie się.

Ubi non est scientia animæ, non est bonum: et qui festinus est pedibus, offendet.

3 Głupstwo człowiecze podwraca drogę jego, a przecie przeciwko Panu zapala się gniewem serce jego.

Stultitia hominis supplantat gressus eius: et contra Deum fervet animo suo.

4 Bogactwa przyczyniają wiele przyjaciół; ale ubogi od przyjaciela swego odłączony bywa.

Divitiæ addunt amicos plurimos: a paupere autem et hi, quos habuit, separantur.

5 Fałszywy świadek nie będzie bez pomsty; a kto mówi kłamstwo, nie ujdzie.

Testis falsus non erit impunitus: et qui mendacia loquitur, non effugiet.

6 Wielu się ich uniża przed księciem, a każdy jest przyjacielem mężowi szczodremu.

Multi colunt personam potentis, et amici sunt dona tribuentis.

7 Wszyscy bracia ubogiego nienawidzą go; daleko więcej inni przyjaciele jego oddalają się od niego; woła za nimi, a niemasz ich.

Fratres hominis pauperis oderunt eum: insuper et amici procul recesserunt ab eo. Qui tantum verba sectatur, nihil habebit:

8 Nabywa rozumu, kto miłuje duszę swoję, a strzeże roztropności, aby znalazł co dobrego.

qui autem possessor est mentis, diligit animam suam, et custos prudentiæ inveniet bona.

9 Świadek fałszywy nie będzie bez pomsty; a kto mówi kłamstwo, zginie.

Falsus testis non erit impunitus: et qui loquitur mendacia, peribit.

10 Nie przystoi głupiemu rozkosz, ani słudze panować nad książętami.

Non decent stultum deliciæ: nec servum dominari principibus.

11 Rozum człowieczy zawściąga gniew jego, a ozdoba jego jest mijać przestępstwo.

Doctrina viri per patientiam noscitur: et gloria eius est iniqua prætergredi.

12 Zapalczywość królewska jest jako ryk lwięcia; ale łaska jego jest jako rosa na trawie.

Sicut fremitus leonis, ita et regis ira: et sicut ros super herbam, ita et hilaritas eius.

13 Syn głupi jest utrapieniem ojcu swemu, a żona swarliwa jest jako ustawiczne kapanie przez dach.

Dolor patris, filius stultus: et tecta iugiter perstillantia, litigiosa mulier.

14 Dom i majętność dziedzictwem przypada po rodzicach; ale żona roztropna jest od Pana.

Domus, et divitiæ dantur a parentibus: a Domino autem proprie uxor prudens.

15 Lenistwo przywodzi twardy sen, a dusza gnuśna będzie łaknęła.

Pigredo immittit soporem, et anima dissoluta esuriet.

16 Kto strzeże przykazania, strzeże duszy swojej; ale kto gardzi drogami swemi, zginie.

Qui custodit mandatum, custodit animam suam: qui autem negligit viam suam, mortificabitur.

17 Panu pożycza, kto ma litość nad ubogim, a on mu za dobrodziejstwo jego odda.

Fœneratur Domino qui miseretur pauperis: et vicissitudinem suam reddet ei.

18 Karz syna swego, póki o nim nadzieja, a zabiegając zginieniu jego niech mu nie folguje dusza twoja.

Erudi filium tuum, ne desperes: ad interfectionem autem eius ne ponas animam tuam.

19 Wielki gniew okazuj, kiedy odpuszczasz karanie, grożąc mu, ponieważ odpuszczasz, że potem srożej karać będziesz.

Qui impatiens est, sustinebit damnum: et cum rapuerit, aliud apponet.

20 Słuchaj rady, a przyjmuj karność, abyś kiedyżkolwiek był mądrym.

Audi consilium, et suscipe disciplinam, ut sis sapiens in novissimis tuis.

21 Wiele jest myśli w sercu człowieczem; ale rada Pańska, ta się ostoi.

Multæ cogitationes in corde viri: voluntas autem Domini permanebit.

22 Pożądana rzecz człowiekowi dobroczynność jego, ale lepszy jest ubogi, niż mąż kłamliwy.

Homo indigens misericors est: et melior est pauper quam vir mendax.

23 Bojażń Pańska prowadzi do żywota, a kto ją ma, w obfitości mieszka, i nie spotka go nieszczęście.

Timor Domini ad vitam: et in plenitudine commorabitur, absque visitatione pessima.

24 Leniwy kryje rękę swą pod pachę, i do ust swych nie podnosi jej.

Abscondit piger manum suam sub ascella, nec ad os suum applicat eam.

25 Bij naśmiewcę, żeby prostak był ostrożniejszym; a roztropnego sfukaj, żeby zrozumiał umiejętność.

Pestilente flagellato stultus sapientior erit: si autem corripueris sapientem, intelliget disciplinam.

26 Syn wstyd i hańbę zadawający, ojca gubi i matkę wygania.

Qui affligit patrem, et fugat matrem, ignominiosus est et infelix.

27 Synu mój! przestań słuchać nauki, któraby cię odwodziła od mów rozumnych.

Non cesses fili audire doctrinam, nec ignores sermones scientiæ.

28 Świadek złośliwy pośmiewa się z sądu, a usta niezbożnych połykają nieprawość.

Testis iniquus deridet iudicium: et os impiorum devorat iniquitatem.

29 Sądy są na pośmiewców zgotowane, a guzy na grzbiet głupich.

Parata sunt derisoribus iudicia: et mallei percutientes stultorum corporibus.