Przysłów 16
1 Człowiek sporządza myśli serca swego; ale od Pana jest odpowiedź języka.
The designs of the heart are man's, but the answer of the tongue comes from the Lord.
2 Wszystkie drogi człowiecze zdadzą się być czyste przed oczyma jego; ale Pan jest, który waży serca.
All a man's ways are clean to himself; but the Lord puts men's spirits into his scales.
3 Włóż na Pana sprawy twe, a będą utwierdzone zamysły twoje.
Put your works into the hands of the Lord, and your purposes will be made certain.
4 Pan dla siebie samego wszystko sprawił, nawet i niezbożnika na dzień zły.
The Lord has made everything for his purpose, even the sinner for the day of evil.
5 Obrzydliwością jest Panu każdy wyniosłego serca; który choć sobie innych na pomoc weźmie, nie ujdzie pomsty.
Everyone who has pride in his heart is disgusting to the Lord: he will certainly not go free from punishment.
6 Miłosierdziem i prawdą oczyszczona bywa nieprawość, a w bojaźni Pańskiej odstępujemy od złego.
By mercy and good faith evil-doing is taken away: and by the fear of the Lord men are turned away from evil.
7 Gdy się podobają Panu drogi człowieka, i nieprzyjaciół jego do zgody z nim przywodzi.
When a man's ways are pleasing to the Lord, he makes even his haters be at peace with him.
8 Lepsza jest trocha z sprawiedliwością, niż wiele dochodów niesprawiedliwych.
Better is a little with righteousness, than great wealth with wrongdoing.
9 Serce człowiecze rozrządza drogi swe; ale Pan sprawuje kroki jego.
A man may make designs for his way, but the Lord is the guide of his steps.
10 Sprawiedliwy rozsądek jest w wargach królewskich; w sądzie nie błądzą usta jego.
Decision is in the lips of the king: his mouth will not go wrong in judging.
11 Waga i szale są ustawą Pańską, a wszystkie gwichty sprawiedliwe w worku są za sprawą jego.
True measures and scales are the Lord's: all the weights of the bag are his work.
12 Obrzydliwością jest królom czynić niezbożność; bo sprawiedliwością stolica umocniona bywa.
Evil-doing is disgusting to kings: for the seat of the ruler is based on righteousness.
13 Przyjemne są królom wargi sprawiedliwe, a szczerych w mowie miłują.
Lips of righteousness are the delight of kings; and he who says what is upright is dear to him.
14 Gniew królewski jest posłem śmierci; ale mąż mądry ubłaga go.
The wrath of the king is like those who give news of death, but a wise man will put peace in place of it.
15 W jasności twarzy królewskiej jest żywot, a łaska jego jest jako obłok z deszczem późnym.
In the light of the king's face there is life; and his approval is like a cloud of spring rain.
16 Daleko lepiej jest nabyć mądrości, niżeli złota najczystszego; a nabyć roztropności lepiej, niż srebra.
How much better it is to get wisdom than gold! and to get knowledge is more to be desired than silver.
17 Gościniec uprzejmych jest odstąpić od złego; strzeże duszy swej, kto strzeże drogi swojej.
The highway of the upright is to be turned away from evil: he who takes care of his way will keep his soul.
18 Przed zginieniem przychodzi pycha, a przed upadkiem wyniosłość ducha.
Pride goes before destruction, and a stiff spirit before a fall.
19 Lepiej jest być uniżonego ducha z pokornymi, niżeli dzielić korzyści z pysznymi.
Better it is to have a gentle spirit with the poor, than to take part in the rewards of war with men of pride.
20 Kto ma wzgląd na słowa, znajduje dobre; a kto ufa w Panu, błogosławiony jest.
He who gives attention to the law of right will get good; and whoever puts his faith in the Lord is happy.
21 Kto jest mądrego serca, słynie rozumnym, a słodkość warg przydaje nauki.
The wise-hearted will be named men of good sense: and by pleasing words learning is increased.
22 Zdrój żywota jest roztropność tym, którzy ją mają; ale umiejętność głupich jest głupstwem.
Wisdom is a fountain of life to him who has it; but the punishment of the foolish is their foolish behaviour.
23 Serce mądrego roztropnie sprawuje usta swoje, a wargami swemi przydaje nauki.
The heart of the wise man is the teacher of his mouth, and gives increased learning to his lips.
24 Powieści wdzięczne są jako plastr miodu, słodkością duszy, a lekarstwem kościom.
Pleasing words are like honey, sweet to the soul and new life to the bones.
25 Zda się podczas droga być prosta człowiekowi; wszakże dokończenie jej pewna droga na śmierć.
There is a way which seems straight before a man, but its end is the ways of death.
26 Człowiek pracowity pracuje sobie; bo go pobudzają usta jego.
The desire of the working man is working for him, for his need of food is driving him on.
27 Człowiek niezbożny wykopuje złe, a w wargach jego jako ogień pałający.
A good-for-nothing man is a designer of evil, and in his lips there is a burning fire.
28 Mąż przewrotny rozsiewa zwady, a klatecznik rozłącza przyjaciół.
A man of twisted purposes is a cause of fighting everywhere: and he who says evil secretly makes trouble between friends.
29 Mąż okrutny przewabia bliźniego swego, i wprowadza go na drogę niedobrą.
A violent man puts desire of evil into his neighbour's mind, and makes him go in a way which is not good.
30 Kto mruga oczyma swemi, zmyśla przewrotności; a kto rucha wargami swemi, broi złe.
He whose eyes are shut is a man of twisted purposes, and he who keeps his lips shut tight makes evil come about.
31 Koroną chwały jest sędziwość; znajduje się na drodze sprawiedliwości.
The grey head is a crown of glory, if it is seen in the way of righteousness.
32 Lepszy jest nierychły do gniewu, niżeli mocarz; a kto panuje sercu swemu, lepszy jest, niżeli ten, co dobył miasta.
He who is slow to be angry is better than a man of war, and he who has control over his spirit than he who takes a town.
33 Los na łono rzucają; ale od Pana jest wszystko rozrządzenie jego.
A thing may be put to the decision of chance, but it comes about through the Lord.
