Przysłów 15
1 Odpowiedź łagodna uśmierza gniew; ale słowa przykre wzruszają popędliwość.
A soft answere brekith ire; an hard word reisith woodnesse.
2 Język mądrych zdobi umiejętność; ale usta głupich wywierają głupstwo.
The tunge of wise men ourneth kunnyng; the mouth of foolis buylith out foli.
3 Na każdem miejscu oczy Pańskie upatrują złe i dobre.
In ech place the iyen of the Lord biholden good men, and yuel men.
4 Zdrowy język jest drzewo żywota; ale przewrotność z niego jest jako zdruzgotanie od wiatru.
A plesaunt tunge is the tre of lijf; but the tunge which is vnmesurable, schal defoule the spirit.
5 Głupi gardzi karaniem ojca swego; ale kto przyjmuje napomnienie, stanie się ostrożnym.
A fool scorneth the techyng of his fadir; but he that kepith blamyngis, schal be maad wisere. Moost vertu schal be in plenteuouse riytfulnesse; but the thouytis of wickid men schulen be drawun vp bi the roote.
6 W domu sprawiedliwego jest dostatek wielki; ale w dochodach niepobożnego zamięszanie.
The hous of a iust man is moost strengthe; and disturbling is in the fruitis of a wickid man.
7 Wargi mądrych sieją umiejętność; ale serce głupich nie tak.
The lippis of wise men schulen sowe abrood kunnyng; the herte of foolis schal be vnlijc.
8 Ofiara niepobożnych jest obrzydliwością Panu; ale modlitwa szczerych podoba mu się.
The sacrifices of wickyd men ben abhomynable to the Lord; avowis of iust men ben plesaunt.
9 Obrzydliwością Panu jest droga bezbożnego, ale tego, co idzie za sprawiedliwością, miłuje.
The lijf of the vnpitouse man is abhomynacioun to the Lord; he that sueth riytfulnesse, schal be loued of the Lord.
10 Karanie srogie należy temu, co opuszcza drogę; a kto ma w nienawiści karność, umrze.
Yuel teching is of men forsakinge the weie of lijf; he that hatith blamyngis, schal die.
Helle and perdicioun ben open bifor the Lord; hou myche more the hertis of sones of men. (Sheol h7585)
12 Naśmiewca nie miłuje tego, który go karze, ani do mądrych przychodzi.
A man ful of pestilence loueth not hym that repreueth him; and he goith not to wyse men.
13 Serce wesołe uwesela twarz; ale dla żałości serca duch strapiony bywa.
A ioiful herte makith glad the face; the spirit is cast doun in the morenyng of soule.
14 Serce rozumne szuka umiejętności; ale usta głupich karmią się głupstwem
The herte of a wijs man sekith techyng; and the mouth of foolis is fed with vnkunnyng.
15 Wszystkie dni ubogiego są złe; ale kto jest wesołego serca, ma gody ustawiczne.
Alle the daies of a pore man ben yuele; a sikir soule is a contynuel feeste.
16 Lepsza jest trocha w bojaźni Pańskiej, niżeli skarb wielki z kłopotem.
Betere is a litil with the drede of the Lord, than many tresouris and vnfillable.
17 Lepszy jest pokarm z jarzyny, gdzie jest miłość, niżeli z karmnego wołu, gdzie jest nienawiść.
It is betere to be clepid to wortis with charite, than with hatrede to a calf maad fat.
18 Mąż gniewliwy wszczyna swary; ale nierychły do gniewu uśmierza zwady.
A wrathful man reisith chidyngis; he that is pacient, swagith chidyngis reisid.
19 Droga leniwego jest jako płot cierniowy, ale ścieszka szczerych jest równa.
The weie of slow men is an hegge of thornes; the weie of iust men is with out hirtyng.
20 Syn mądry uwesela ojca; ale głupi człowiek lekce waży matkę swoję.
A wise sone makith glad the fadir; and a fonned man dispisith his modir.
21 Głupstwo jest weselem głupiemu, ale człowiek roztropny prostuje drogę swoję.
Foli is ioye to a fool; and a prudent man schal dresse hise steppis.
22 Gdzie niemasz rady, rozsypują się myśli; ale w mnóstwie radców ostoją się.
Thouytis ben distried, where no counsel is; but where many counseleris ben, tho ben confermyd.
23 Weseli się człowiek z odpowiedzi ust swoich: bo słowo według czasu wyrzeczone, o jako jest dobre!
A man is glad in the sentence of his mouth; and a couenable word is best.
The path of lijf is on a lernyd man; that he bowe awei fro the laste helle. (Sheol h7585)
25 Pan wywróci dom pysznych; ale wdowy granicę utwierdzi.
The Lord schal distrie the hows of proude men; and he schal make stidefast the coostis of a widewe.
26 Myśli złego są obrzydliwością Panu! ale powieści czystych są przyjemne.
Iuele thouytis is abhomynacioun of the Lord; and a cleene word moost fair schal be maad stidfast of hym.
27 Kto chciwie naśladuje łakomstwa, zamięszanie czyni w domu swoim; ale kto ma w nienawiści dary, będzie żył.
He that sueth aueryce, disturblith his hous; but he that hatith yiftis schal lyue. Synnes ben purgid bi merci and feith; ech man bowith awei fro yuel bi the drede of the Lord.
28 Serce sprawiedliwego przemyśliwa, co ma mówić; ale usta niepobożnych wywierają złe rzeczy.
The soule of a iust man bithenkith obedience; the mouth of wickid men is ful of yuelis.
29 Dalekim jest Pan od niepobożnych; ale modlitwę sprawiedliwych wysłuchiwa.
The Lord is fer fro wickid men; and he schal here the preyers of iust men.
30 Światłość oczów uwesela serce, a wieść dobra tuczy kości.
The liyt of iyen makith glad the soule; good fame makith fat the boonys.
31 Ucho, które słucha karności żywota, w pośrodku mądrych mieszkać będzie.
The eere that herith the blamyngis of lijf, schal dwelle in the myddis of wise men.
32 Kto uchodzi ćwiczenia, zaniedbywa duszy swojej; ale kto przyjmuje karanie, ma rozum.
He that castith awei chastisyng, dispisith his soule; but he that assentith to blamyngis, is pesible holdere of the herte.
33 Bojaźń Pańska jest ćwiczenie się w mądrości, a sławę uprzedza poniżenie.
The drede of the Lord is teching of wisdom; and mekenesse goith bifore glorie.
