امثال 3
| ای پسر من، تعلیم مرا فراموش مکن و دل تو اوامر مرا نگاه دارد، | ۱ 1 |
My son, do not forget my teaching, but let your heart keep my commandments;
| زیرا که طول ایام وسالهای حیات و سلامتی را برای تو خواهدافزود. | ۲ 2 |
for they will add length to your days, years and peace to your life.
| زنهار که رحمت و راستی تو را ترک نکند. آنها را بر گردن خود ببند و بر لوح دل خودمرقوم دار. | ۳ 3 |
Never let loving devotion or faithfulness leave you; bind them around your neck, write them on the tablet of your heart.
| آنگاه نعمت و رضامندی نیکو، درنظر خدا و انسان خواهی یافت. | ۴ 4 |
Then you will find favor and high regard in the sight of God and man.
| به تمامی دل خود بر خداوند توکل نما و بر عقل خود تکیه مکن. | ۵ 5 |
Trust in the LORD with all your heart, and lean not on your own understanding;
| در همه راههای خود او را بشناس، و اوطریقهایت را راست خواهد گردانید. | ۶ 6 |
in all your ways acknowledge Him, and He will make your paths straight.
| خویشتن را حکیم مپندار، از خداوند بترس و از بدی اجتناب نما. | ۷ 7 |
Be not wise in your own eyes; fear the LORD and turn away from evil.
| این برای ناف تو شفا، وبرای استخوانهایت مغز خواهد بود. | ۸ 8 |
This will bring healing to your body and refreshment to your bones.
| از مایملک خود خداوند را تکریم نما و از نوبرهای همه محصول خویش. | ۹ 9 |
Honor the LORD with your wealth and with the firstfruits of all your harvest;
| آنگاه انبارهای تو به وفورنعمت پر خواهد شد، و چرخشتهای تو از شیره انگور لبریز خواهد گشت. | ۱۰ 10 |
then your barns will be filled with plenty, and your vats will overflow with new wine.
| ای پسر من، تادیب خداوند را خوار مشمار، و توبیخ او را مکروه مدار. | ۱۱ 11 |
My son, do not reject the discipline of the LORD, and do not loathe His rebuke;
| زیرا خداوند هر‌که را دوست داردتادیب می‌نماید، مثل پدر پسر خویش را که از اومسرور می‌باشد. | ۱۲ 12 |
for the LORD disciplines the one He loves, as does a father the son in whom he delights.
| خوشابحال کسی‌که حکمت را پیدا کند، و شخصی که فطانت را تحصیل نماید. | ۱۳ 13 |
Blessed is the man who finds wisdom, the man who acquires understanding,
| زیرا که تجارت آن از تجارت نقره ومحصولش از طلای خالص نیکوتر است. | ۱۴ 14 |
for she is more profitable than silver, and her gain is better than fine gold.
| ازلعلها گرانبهاتر است و جمیع نفایس تو با آن برابری نتواند کرد. | ۱۵ 15 |
She is more precious than rubies; nothing you desire compares with her.
| به‌دست راست وی طول ایام است، و به‌دست چپش دولت و جلال. | ۱۶ 16 |
Long life is in her right hand; in her left hand are riches and honor.
| طریقهای وی طریقهای شادمانی است و همه راههای وی سلامتی می‌باشد. | ۱۷ 17 |
All her ways are pleasant, and all her paths are peaceful.
| به جهت آنانی که او را به‌دست گیرند، درخت حیات‌است وکسی‌که به او متمسک می‌باشد خجسته است. | ۱۸ 18 |
She is a tree of life to those who embrace her, and those who lay hold of her are blessed.
| خداوند به حکمت خود زمین را بنیاد نهاد، و به عقل خویش آسمان را استوار نمود. | ۱۹ 19 |
The LORD founded the earth by wisdom and established the heavens by understanding.
| به علم او لجه‌ها منشق گردید، و افلاک شبنم رامی چکانید. | ۲۰ 20 |
By His knowledge the watery depths were broken open, and the clouds dripped with dew.
| ای پسر من، این چیزها از نظر تودور نشود. حکمت کامل و تمیز را نگاه دار. | ۲۱ 21 |
My son, do not lose sight of this: Preserve sound judgment and discernment.
| پس برای جان تو حیات، و برای گردنت زینت خواهد بود. | ۲۲ 22 |
They will be life to your soul and adornment to your neck.
| آنگاه در راه خود به امنیت سالک خواهی شد، و پایت نخواهد لغزید. | ۲۳ 23 |
Then you will go on your way in safety, and your foot will not stumble.
| هنگامی که بخوابی، نخواهی ترسید و چون دراز شوی خوابت شیرین خواهد شد. | ۲۴ 24 |
When you lie down, you will not be afraid; when you rest, your sleep will be sweet.
| از خوف ناگهان نخواهی ترسید، و نه از خرابی شریران چون واقع شود. | ۲۵ 25 |
Do not fear sudden danger or the ruin that overtakes the wicked,
| زیرا خداوند اعتماد تو خواهد بود و پای تو را از دام حفظ خواهد نمود. | ۲۶ 26 |
for the LORD will be your confidence and will keep your foot from the snare.
| احسان را ازاهلش باز مدار، هنگامی که بجا آوردنش در قوت دست توست. | ۲۷ 27 |
Do not withhold good from the deserving when it is within your power to act.
| به همسایه خود مگو برو وبازگرد، و فردا به تو خواهم داد، با آنکه نزد توحاضر است. | ۲۸ 28 |
Do not tell your neighbor, “Come back tomorrow and I will provide”— when you already have the means.
| بر همسایه ات قصد بدی مکن، هنگامی که او نزد تو در امنیت ساکن است. | ۲۹ 29 |
Do not devise evil against your neighbor, for he trustfully dwells beside you.
| باکسی‌که به تو بدی نکرده است، بی‌سبب مخاصمه منما. | ۳۰ 30 |
Do not accuse a man without cause, when he has done you no harm.
| بر مرد ظالم حسد مبر وهیچکدام از راههایش را اختیار مکن. | ۳۱ 31 |
Do not envy a violent man or choose any of his ways;
| زیراکج خلقان نزد خداوند مکروهند، لیکن سر او نزدراستان است، | ۳۲ 32 |
for the LORD detests the perverse, but He is a friend to the upright.
| لعنت خداوند بر خانه شریران است. اما مسکن عادلان را برکت می‌دهد. | ۳۳ 33 |
The curse of the LORD is on the house of the wicked, but He blesses the home of the righteous.
| یقین که مستهزئین را استهزا می‌نماید، اما متواضعان رافیض می‌بخشد. | ۳۴ 34 |
He mocks the mockers, but gives grace to the humble.
| حکیمان وارث جلال خواهند شد، اما احمقان خجالت را خواهند برد. | ۳۵ 35 |
The wise will inherit honor, but fools are held up to shame.
