امثال 28

۱ 1 تعاقب کننده‌ای نیست، اما عادلان مثل شیر شجاعند.

The wicked run away even when no one is chasing them, but the good have the trusting boldness of lions.

۲ 2 از معصیت اهل زمین حاکمانش بسیارمی شوند، اما مرد فهیم و دانا استقامتش برقرارخواهد ماند.

When a country is in rebellion, it has many rulers, but a ruler who is wise and knowledgeable provides strength and continuity.

۳ 3 مرد رئیس که بر مسکینان ظلم می‌کند مثل باران است که سیلان کرده، خوراک باقی نگذارد.

When someone poor oppresses the poor, it's like heavy rain that beats down the crops.

۴ 4 هر‌که شریعت را ترک می‌کند شریران رامی ستاید، اما هر‌که شریعت را نگاه دارد از ایشان نفرت دارد.

People who reject the law praise the wicked, but those who keep the law fight against them.

۵ 5 مردمان شریر انصاف را درک نمی نمایند، اماطالبان خداوند همه‌چیز را می‌فهمند.

Evil people understand nothing about justice, but those who follow the Lord understand it completely.

۶ 6 فقیری که در کاملیت خود سلوک نماید بهتراست از کج رونده دو راه اگر‌چه دولتمند باشد.

Better to be poor and have integrity than to be devious and rich.

۷ 7 هر‌که شریعت را نگاه دارد پسری حکیم است، اما مصاحب مسرفان، پدر خویش را رسوامی سازد.

If you keep the law, you're a wise son, but if you keep bad company you shame your father.

۸ 8 هر‌که مال خود را به ربا و سود بیفزاید، آن رابرای کسی‌که بر فقیران ترحم نماید، جمع می‌نماید.

Anyone who gets rich through charging interest and profiteering is only storing it up for someone who is kind to the poor.

۹ 9 هر‌که گوش خود را از شنیدن شریعت برگرداند، دعای او هم مکروه می‌شود.

God hates the prayers of people who disregard the law.

۱۰ 10 هر‌که راستان را به راه بد گمراه کند به حفره خود خواهد افتاد، اما صالحان نصیب نیکوخواهند یافت.

Those who lead good people astray into evil ways will fall into their own traps, but the innocent will receive a good reward.

۱۱ 11 مرد دولتمند در نظر خود حکیم است، امافقیر خردمند او را تفتیش خواهد نمود.

The rich see themselves as wise, but poor people with insight see right through them.

۱۲ 12 چون عادلان شادمان شوند فخر عظیم است، اما چون شریران برافراشته شوند مردمان خود را مخفی می‌سازند.

When good people win, everyone celebrates, but when the wicked come to power, people hide.

۱۳ 13 هر‌که گناه خود را بپوشاند برخوردارنخواهد شد، اما هر‌که آن را اعتراف کند و ترک نماید رحمت خواهد یافت.

People who hide their sins won't succeed, but those who confess and renounce their sins will be shown kindness.

۱۴ 14 خوشابحال کسی‌که دائم می‌ترسد، اما هرکه دل خود را سخت سازد به بلا گرفتار خواهدشد.

Blessed are those who always respect the Lord, but those who are stubborn end up in a lot of trouble.

۱۵ 15 حاکم شریر بر قوم مسکین، مثل شیر غرنده و خرس گردنده است.

A wicked ruler lording it over poor people is like a roaring lion or a charging bear.

۱۶ 16 حاکم ناقص العقل بسیار ظلم می‌کند، اماهر‌که از رشوه نفرت کند عمر خود را درازخواهد ساخت.

An unwise ruler thoroughly extorts his people, but one who refuses to profit illegally will live long.

۱۷ 17 کسی‌که متحمل بار خون شخصی شود، به هاویه می‌شتابد. زنهار کسی او را باز ندارد.

Someone guilty of murder will go on running away from it until they die. Don't try and stop them.

۱۸ 18 هر‌که به استقامت سلوک نماید رستگارخواهد شد، اما هر‌که در دو راه کج رو باشد دریکی از آنها خواهد افتاد.

If you have integrity, you'll be kept safe, but if you live deviously, you'll fall.

۱۹ 19 هر‌که زمین خود را زرع نماید از نان سیرخواهد شد، اما هر‌که پیروی باطلان کند از فقرسیر خواهد شد.

If you cultivate the land you'll have plenty of food, but if you chase fantasies you'll end up with nothing.

۲۰ 20 مرد امین برکت بسیار خواهد یافت، اماآنکه در‌پی دولت می‌شتابد بی‌سزا نخواهد ماند.

If you're trustworthy, you'll be richly rewarded; but if you try to get rich quick, you won't go unpunished.

۲۱ 21 طرفداری نیکو نیست، و به جهت لقمه‌ای نان، آدمی خطاکار می‌شود.

Showing favoritism isn't good, but some people will do wrong just for a piece of bread.

۲۲ 22 مرد تنگ نظر در‌پی دولت می‌شتابد ونمی داند که نیازمندی او را درخواهد یافت.

Envious people are in a rush to get rich; they don't realize they'll end up poor.

۲۳ 23 کسی‌که آدمی را تنبیه نماید، آخر شکرخواهد یافت، بیشتر از آنکه به زبان خودچاپلوسی می‌کند.

Honest criticism is appreciated later far more than flattery.

۲۴ 24 کسی‌که پدر و مادر خود را غارت نماید وگوید گناه نیست، مصاحب هلاک کنندگان خواهدشد.

A man who robs his father and mother, and says, “It's not a crime,” is one step away from becoming a murderer.

۲۵ 25 مرد حریص نزاع را برمی انگیزاند، اما هر‌که بر خداوند توکل نماید قوی خواهد شد.

Greedy people stir up trouble, but those who trust in the Lord will be successful.

۲۶ 26 آنکه بر دل خود توکل نماید احمق می‌باشد، اما کسی‌که به حکمت سلوک نمایدنجات خواهد یافت.

People who trust their own minds are foolish, but those who follow wise ways will be kept safe.

۲۷ 27 هر‌که به فقرا بذل نماید محتاج نخواهدشد، اما آنکه چشمان خود را بپوشاند لعنت بسیارخواهد یافت.

If you give to the poor, you won't be in need; but if you look the other way, you'll have many curses.

۲۸ 28 وقتی که شریران برافراشته شوند مردم خویشتن را پنهان می‌کنند، اما چون ایشان هلاک شوند عادلان افزوده خواهند شد.

When the wicked come to power, people hide; but when they fall, the good do well.