امثال 25

۱ 1 اینها نیز از امثال سلیمان است که مردان حزقیا، پادشاه یهودا آنها را نقل نمودند.

Hæ quoque parabolæ Salomonis, quas transtulerunt viri Ezechiæ regis Iuda.

۲ 2 مخفی داشتن امر جلال خدا است، و تفحص نمودن امر جلال پادشاهان است.

Gloria Dei est celare verbum, et gloria regum investigare sermonem.

۳ 3 آسمان را در بلندیش و زمین را در عمقش، ودل پادشاهان را تفتیش نتوان نمود.

Cælum sursum, et terra deorsum, et cor regum inscrutabile.

۴ 4 درد را از نقره دور کن، تا ظرفی برای زرگربیرون آید.

Aufer rubiginem de argento, et egredietur vas purissimum:

۵ 5 شریران را از حضور پادشاه دور کن، تاکرسی او در عدالت پایدار بماند.

Aufer impietatem de vultu regis, et firmabitur iustitia thronus eius.

۶ 6 در حضور پادشاه خویشتن را برمیفراز، و درجای بزرگان مایست،

Ne gloriosus appareas coram rege, et in loco magnorum ne steteris.

۷ 7 زیرا بهتر است تو را گفته شود که اینجا بالابیا، از آنکه به حضور سروری که چشمانت او رادیده است تو را پایین برند.

Melius est enim ut dicatur tibi: Ascende huc; quam ut humilieris coram principe.

۸ 8 برای نزاع به تعجیل بیرون مرو، مبادا درآخرش چون همسایه ات تو را خجل سازد، ندانی که چه باید کرد.

Quæ viderunt oculi tui, ne proferas in iurgio cito: ne postea emendare non possis, cum dehonestaveris amicum tuum.

۹ 9 دعوی خود را با همسایه ات بکن، اما رازدیگری را فاش مساز،

Causam tuam tracta cum amico tuo, et secretum extraneo ne reveles:

۱۰ 10 مبادا هر‌که بشنود تو را ملامت کند، وبدنامی تو رفع نشود.

ne forte insultet tibi cum audierit, et exprobrare non cesset. Gratia et amicitia liberant: quas tibi serva, ne exprobrabilis fias.

۱۱ 11 سخنی که در محلش گفته شود، مثل سیبهای طلا در مرصعکاری نقره است.

Mala aurea in lectis argenteis, qui loquitur verbum in tempore suo.

۱۲ 12 مودب حکیم برای گوش شنوا، مثل حلقه طلا و زیور زر خالص است.

Inauris aurea, et margaritum fulgens, qui arguit sapientem, et aurem obedientem.

۱۳ 13 رسول امین برای فرستندگان خود، چون خنکی یخ در موسم حصاد می‌باشد، زیرا که جان آقایان خود را تازه می‌کند.

Sicut frigus nivis in die messis, ita legatus fidelis ei, qui misit eum, animam ipsius requiescere facit.

۱۴ 14 کسی‌که از بخششهای فریبنده خود فخرمی کند، مثل ابرها و باد بی‌باران است.

Nubes, et ventus, et pluviæ non sequentes, vir gloriosus, et promissa non complens.

۱۵ 15 با تحمل داور را به رای خود توان آورد، وزبان ملایم، استخوان را می‌شکند.

Patientia lenietur princeps, et lingua mollis confringet duritiam.

۱۶ 16 اگر عسل یافتی بقدر کفایت بخور، مبادا ازآن پر شده، قی کنی.

Mel invenisti, comede quod sufficit tibi, ne forte satiatus evomas illud.

۱۷ 17 پای خود را از زیاد رفتن به خانه همسایه ات باز دار، مبادا از تو سیر شده، از تونفرت نماید.

Subtrahe pedem tuum de domo proximi tui, nequando satiatus oderit te.

۱۸ 18 کسی‌که درباره همسایه خود شهادت دروغ دهد، مثل تبرزین و شمشیر و تیر تیز است.

Iaculum, et gladius, et sagitta acuta, homo qui loquitur contra proximum suum falsum testimonium.

۱۹ 19 اعتماد بر خیانتکار در روز تنگی، مثل دندان کرم زده و پای مرتعش می‌باشد.

Dens putridus, et pes lassus, qui sperat super infideli in die angustiæ,

۲۰ 20 سراییدن سرودها برای دلتنگ، مثل کندن جامه در وقت سرما و ریختن سرکه بر شوره است.

et amittit pallium in die frigoris. Acetum in nitro, qui cantat carmina cordi pessimo. Sicut tinea vestimento, et vermis ligno: ita tristitia viri nocet cordi.

۲۱ 21 اگر دشمن تو گرسنه باشد او را نان بخوران، و اگر تشنه باشد او را آب بنوشان،

Si esurierit inimicus tuus, ciba illum: si sitierit, da ei aquam bibere:

۲۲ 22 زیرا اخگرها بر سرش خواهی انباشت، وخداوند تو را پاداش خواهد داد.

prunas enim congregabis super caput eius, et Dominus reddet tibi.

۲۳ 23 چنانکه باد شمال باران می‌آورد، همچنان زبان غیبتگو چهره را خشمناک می‌سازد.

Ventus aquilo dissipat pluvias, et facies tristis linguam detrahentem.

۲۴ 24 ساکن بودن در گوشه پشت بام بهتر است ازبودن با زن جنگجو در خانه مشترک.

Melius est sedere in angulo domatis, quam cum muliere litigiosa, et in domo communi.

۲۵ 25 خبر خوش از ولایت دور، مثل آب سردبرای جان تشنه است.

Aqua frigida animæ sitienti, et nuncius bonus de terra longinqua.

۲۶ 26 مرد عادل که پیش شریر خم شود، مثل چشمه گل آلود و منبع فاسد است.

Fons turbatus pede, et vena corrupta, iustus cadens coram impio.

۲۷ 27 زیاد عسل خوردن خوب نیست، همچنان طلبیدن جلال خود جلال نیست.

Sicut qui mel multum comedit, non est ei bonum: sic qui scrutator est maiestatis, opprimetur a gloria.

۲۸ 28 کسی‌که بر روح خود تسلط ندارد، مثل شهر منهدم و بی‌حصار است.

Sicut urbs patens et absque murorum ambitu, ita vir, qui non potest in loquendo cohibere spiritum suum.