Salomos Ordsprog 21

1 Kongens hjerte er som bekker i Herrens hånd, han bøier det dit han vil.

Ang kasingkasing sa hari usa ka nagadagayday nga tubig diha sa kamot ni Yahweh; gipasimang niya kini sa bisan asa niya gusto.

2 Alle en manns veier er rette i hans egne øine, men Herren veier hjertene.

Ang tagsatagsa ka pamaagi sa tawo matarong sa iyang kaugalingon nga mga mata, apan si Yahweh ang magatimbangtimbang sa mga kasingkasing.

3 Å gjøre rett og skjel er mere verdt for Herren enn offer.

Ang pagbuhat sa pagkamatarong ug pagkamakiangayon labi pang dawaton ni Yahweh kay sa halad.

4 Stolte øine og overmodig hjerte - de ugudeliges lampe blir dem til synd.

Ang mapahitas-on nga mga mata ug mapasigarbohon nga kasingkasing— ang suga sa daotan— mga sala.

5 Den flittiges tanker fører bare til vinning, men hastverk bare til tap.

Ang mga laraw sa makugihon mogiya lamang ngadto sa pagkamauswagon, apan ang tagsatagsa nga nagabuhat nga madalidalion mosangko lamang sa kawalad-on.

6 Rikdom som vinnes ved svikefull tunge, er et pust som blir borte i luften, og den fører til døden.

Ang pagbaton ug mga bahandi pinaagi sa bakakon nga dila usa ka lumalabayng inalisngaw nga aso ug usa ka lit-ag nga makapatay.

7 De ugudeliges vold skal rykke dem selv bort, fordi de ikke vilde gjøre det som rett er.

Ang kabangis sa daotan mao ang moguyod kanila palayo, kay nagdumili man sila sa pagbuhat sa katarong.

8 Skyldtynget manns vei er kroket, men den renes ferd er ærlig.

Baliko ang dalan sa tawong sad-an, apan siya nga putli nagabuhat ug matarong.

9 Bedre å bo i et hjørne på taket enn med trettekjær kvinne i felles hus.

Mas maayo pa nga mopuyo sa lawak sa ibabaw sa balay kaysa mopuyo sa balay uban ang asawa nga malalison.

10 Den ugudeliges sjel har lyst til det onde; hans næste finner ikke barmhjertighet hos ham.

Ang pangpagana sa daotan nangita sa pagkadaotan; walay kaluoy nga makit-an sa iyang mga silingan diha sa iyang mga mata.

11 Når du straffer en spotter, blir den uforstandige vis, og når du lærer en vis, tar han imot kunnskap.

Sa dihang masilotan na ang matamayon, ang walay alamag mahimong maalamon, ug sa dihang pahamatngonan ang maalamon nga tawo, madugangan ang iyang kahibalo.

12 Den Rettferdige gir akt på den ugudeliges hus; han styrter de ugudelige i ulykke.

Siya nga nagabuhat ug matarong nagabantay sa balay sa daotan; iyang ipasukamod ang daotan ngadto sa pagkagun-ob.

13 Den som lukker sitt øre for den fattiges skrik, han skal selv rope, men ikke få svar.

Siya nga magasampong sa iyang mga igdulungog sa mga pagtuaw sa mga kabos, magatuaw usab siya, apan dili siya patalinghogan.

14 En gave i lønndom stiller vrede, og en hemmelig foræring stiller stor harme.

Makapahupay sa kasuko ang gasa sa tago ug makapahupay sa hilabihan nga kaligutgot ang gasa sa tago.

15 Det er en glede for den rettferdige å gjøre rett, men en redsel for dem som gjør urett.

Sa dihang mapahamtang na ang katarong, magdala kini ug kalipay ngadto sa tawo nga nagabuhat sa matarong, apan magdala kini ug kalisang sa nagabuhat ug daotan.

16 Det menneske som forviller sig fra klokskaps vei, skal havne blandt dødningene.

Siya nga nahisalaag gikan sa dalan sa panabot, magapahulay siya ngadto sa tigomanan sa mga patay.

17 Fattig blir den som elsker glade dager; den som elsker vin og olje, blir ikke rik.

Bisan kinsa nga nahigugma sa kahilayan mahimo nga kabos; siya nga nahigugma sa bino ug lana dili maadunahan.

18 Den ugudelige blir løsepenge for den rettferdige, og den troløse kommer i de opriktiges sted.

Ang daotan nga tawo maoy lukat alang sa nagabuhat ug matarong, ug ang maluibon maoy lukat alang sa matinud-anon.

19 Bedre å bo i et øde land enn hos en arg og trettekjær kvinne.

Mas maayo pang magpuyo sa kamingawan kay sa uban ang babaye nga tigpasiugda ug kasamok ug hilabihan ka bagulbolan.

20 Kostelige skatter og olje er det i den vises hus, men dåren gjør ende på det.

Adunay bililhon nga bahandi ug lana sa panimalay sa manggialamon, apan usik-usikan lamang kini sa tawong buangbuang.

21 Den som jager efter rettferdighet og miskunnhet, han skal finne liv, rettferdighet og ære.

Siya nga nagabuhat ug matarong ug manggiluluy-on— kining tawhana makakaplag ug kinabuhi, pagkamatarong, ug kadungganan.

22 Den vise inntar de veldiges by og river ned det vern som den satte sin lit til.

Ang tawong maalamon makakatkat sa siyudad sa mga bantogan, ug mapokan niya ang mga salipdanan nga diin ilang gisaligan.

23 Den som varer sin munn og sin tunge, frir sitt liv fra trengsler.

Bisan kinsa nga magabantay sa iyang baba ug sa iyang dila magapahilayo sa iyang kaugalingon sa kasamok.

24 Den som er overmodig og opblåst, kalles en spotter; han farer frem i ustyrlig overmot.

Ang mapahitas-on ug mapasigarbohon nga tawo— “Matamayon” ang iyang ngalan— nagabuhat uban ang mapalabilabihon nga garbo.

25 Den lates attrå dreper ham, fordi hans hender nekter å arbeide.

Ang tinguha sa tapolan makapatay kaniya, kay ang iyang mga kamot nagadumili sa pagtrabaho.

26 Hele dagen attrår og attrår han, men den rettferdige gir og sparer ikke.

Sa tibuok adlaw nagatinguha ug nagatinguha pa gayod siya, apan siya nga nagabuhat ug matarong nagahatag ug wala nagatihiktihik.

27 De ugudeliges offer er en vederstyggelighet, og enda mere når de bærer det frem og har ondt i sinne!

Dulomtanan ang halad sa tawong daotan; mas dulomtanan pa gayod kini kung dad-on niya kini uban sa daotan nga mga tinguha.

28 Et løgnaktig vidne skal omkomme, men en mann som hører efter, skal alltid få tale.

Mahanaw ang bakakon nga saksi, apan siya nga nagapatalinghog magasulti sa tanang panahon.

29 En ugudelig mann ter sig frekt, men den opriktige går sin vei rett frem.

Ang usa ka tawong daotan magapagahi sa iyang panagway, apan ang tawong matinud-anon masaligon mahitungod sa iyang mga paagi.

30 Det finnes ingen visdom og ingen forstand og intet råd mot Herren.

Wala gayoy kaalam, wala gayoy panabot, ug wala gayoy tambag nga makabarog batok kang Yahweh.

31 Hesten gjøres ferdig for stridens dag, men seieren hører Herren til.

Giandam ang kabayo alang sa adlaw sa pagpakiggubat, apan ang kadaogan iya lamang kang Yahweh.