< Whakatauki 1 >

1 Ko nga whakatauki a Horomona tama a Rawiri, kingi o Iharaira;
Los proverbios de Salomón, hijo de David, rey de Israel:
2 E mohiotia ai te whakaaro nui, te ako; e kitea ai nga kupu o te matauranga;
Para entender sabiduría y castigo: para entender las razones prudentes:
3 E riro mai ai te ako a te ngakau mahara, te tika, te whakawa, te mea ano e rite ana;
Para recibir el castigo de prudencia, justicia, y juicio, y equidad:
4 Hei hoatu i te ngakau tupato ki nga kuware, i te matauranga, i te ngarahu pai ki te taitamariki;
Para dar a los simples astucia, y a los mozos inteligencia y consejo.
5 Kia whakarongo ai te tangata whakaaro nui, kia nui ake ai tona mohio; kia whiwhi ai te tangata tupato ki nga whakaaro mohio:
Oirá el sabio y aumentará la doctrina; y el entendido adquirirá consejo.
6 E mohio ai ia ki te whakatauki, ki te kupu whakarite, ki nga kupu a nga whakaaro nui, ki a ratou korero whakapeka.
Para entender parábola y declaración, palabras de sabios, y sus dichos oscuros.
7 Ko te wehi ki a Ihowa te timatanga o te matauranga; e whakahawea ana te whakaarokore ki te whakaaro nui, ki te ako.
El principio de la sabiduría es el temor de Jehová: los insensatos despreciaron la sabiduría y la instrucción.
8 Whakarongo, e taku tama, ki te ako a tou papa, kaua hoki e whakarerea te ture a tou whaea;
Oye, hijo mío, el castigo de tu padre, y no deseches la ley de tu madre:
9 Ka waiho hoki ena hei pare ataahua mo tou matenga, hei mekameka whakapaipai mo tou kaki.
Porque aumento de gracia serán a tu cabeza, y collares a tu cuello.
10 E taku tama, ki te whakawaia koe e te hunga hara, kaua e whakaae.
Hijo mío, si los pecadores te quisieren engañar, no consientas.
11 Ki te mea ratou, Tatou ka haere, ka whakapapa atu, ka whakaheke toto; kia whanga puku tatou, he mea takekore, mo te tangata harakore:
Si dijeren: Ven con nosotros, espiemos a la sangre: asechemos al inocente sin razón:
12 Horomia oratia ratou e tatou, peratia me ta te rua tupapaku; ka riro tinana ratou, ka pera me te hunga e heke atu ana ki te poka: (Sheol h7585)
Tragarlos hemos como el sepulcro, vivos; y enteros, como los que caen en sima: (Sheol h7585)
13 Ka kitea e tatou nga taonga utu nui katoa, ka whakakiia o tatou whare ki ta tatou e pahua ai:
Hallaremos riquezas de todas suertes: henchiremos nuestras casas de despojos:
14 Maka mai tou wahi ki roto ki to matou; kia kotahi te putea ma tatou katoa.
Echa tu suerte entre nosotros: tengamos todos una bolsa:
15 E taku tama, kaua e haere tahi i te ara me ratou; kaiponuhia tou waewae i to ratou huarahi;
Hijo mío, no andes en camino con ellos: aparta tu pie de sus veredas:
16 E rere ana hoki o ratou waewae ki te kino, e hohoro ana ratou ki te whakaheke toto.
Porque sus pies correrán al mal; e irán presurosos a derramar sangre.
17 He maumau hoki te hora o te kupenga ki te tirohanga a tetahi manu.
Porque en vano se tenderá la red delante de los ojos de toda ave.
18 Ko ratou, he whakaheke i o ratou toto ano i whakapapa ai ratou; he whakamate i a ratou ano i piri ai ratou.
Mas ellos a su sangre espían, y a sus almas asechan.
19 Ka pena nga huarahi o te hunga apo taonga; ko te ora ano o ona rangatira e tangohia.
Tales son las sendas de todo codicioso de codicia, la cual prenderá el alma de sus poseedores.
20 E hamama ana te whakaaro nui i te huarahi; e puaki ana tona reo i nga waharoa;
La sabiduría clama de fuera: en las plazas da su voz:
21 E karanga ana ia i te tino wahi whakaminenga; i te wahi tuwhera o nga kuwaha, i roto i te pa, e puaki ana ana kupu;
En las encrucijadas de los murmullos de gente clama: en las entradas de las puertas de la ciudad dice sus razones:
22 E te hunga kuware, kia pehea ake te roa o to koutou aroha ki te kuwaretanga? O te hiahia ranei o te hunga whakahi ki to ratou whakahi? O te whakakino ranei a te hunga wairangi ki te matauranga?
¿Hasta cuándo, o! simples, amaréis la simpleza, y los burladores desearán el burlar, y los insensatos aborrecerán la ciencia?
23 Tahuri mai ki taku ako: na ka ringihia e ahau toku wairua ki a koutou, ka whakaaturia aku kupu ki a koutou.
Volvéos a mi reprensión: he aquí que yo os derramaré mi espíritu, y os haré saber mis palabras.
24 I karanga atu hoki ahau, heoi kihai koutou i pai mai; i totoro atu toku ringa, a kihai tetahi i whai whakaaro mai;
Por cuanto llamé, y no quisisteis: extendí mi mano, y no hubo quien escuchase:
25 Heoi whakakahoretia iho e koutou toku whakaaro katoa, kihai hoki i aro ki taku ako:
Y desechasteis todo consejo mío, y no quisisteis mi reprensión:
26 Mo reira ka kata ahau i te ra o to koutou aitua; ka tawai ina pa te pawera ki a koutou.
También yo me reiré en vuestra calamidad; y me burlaré cuando os viniere lo que teméis.
27 Ina tae mai to koutou pawera ano he tupuhi, a ka pa mai to koutou aitua ano he paroro; ina tae mai te pouri me te ngakau mamae ki a koutou.
Cuando viniere, como una destrucción, lo que teméis; y vuestra calamidad viniere como un torbellino: cuando viniere sobre vosotros tribulación y angustia:
28 Ko reira ratou karanga ai ki ahau, a e kore ahau e whakahoki kupu atu; ka rapu nui ratou i ahau, otiia e kore ahau e kitea e ratou:
Entonces me llamarán, y no responderé: buscarme han de mañana, y no me hallarán:
29 Mo ratou i kino ki te matauranga; kihai hoki i whiriwhiria e ratou te wehi ki a Ihowa;
Por cuanto aborrecieron la sabiduría; y no escogieron el temor de Jehová:
30 Kihai i aro mai ki oku whakaaro; whakahawea ana ratou ki taku kupu riri katoa.
Ni quisieron mi consejo; y menospreciaron toda reprensión mía.
31 Na reira ka kai ratou i nga hua o to ratou nei ara, ka whakakiia ano hoki ki nga mea i titoa e ratou.
Comerán pues del fruto de su camino; y de sus consejos se hartarán.
32 Ko te tahuritanga atu hoki o nga kuware hei patu i a ratou; ko te ngakau warea ano hoki o nga wairangi hei huna i a ratou.
Porque el reposo de los ignorantes los matará; y la prosperidad de los insensatos los echará a perder.
33 Ko te tangata ia e rongo ana ki ahau, ka au tona noho, ka tea hoki i te wehi ki te kino.
Mas el que me oyere, habitará confiadamente; y vivirá reposado de temor de mal.

< Whakatauki 1 >