Proverbiorum 16

1 hominis est animum praeparare et Dei gubernare linguam

Ang mga laraw sa kasingkasing iya sa tawo, apan nagagikan kang Yahweh ang tubag sa iyang dila.

2 omnes viae hominum patent oculis eius spirituum ponderator est Dominus

Ang tanan nga pamaagi sa tawo putli sa iyang kaugalingong panan-aw, apan sukdon ni Yahweh ang espiritu.

3 revela Domino opera tua et dirigentur cogitationes tuae

Itugyan kang Yahweh ang imong mga buluhaton ug ang imong mga laraw magmalamposon.

4 universa propter semet ipsum operatus est Dominus impium quoque ad diem malum

Gibuhat ni Yahweh ang tanang butang nga adunay katuyoan, bisan ang mga daotan sa adlaw sa kalisdanan.

5 abominatio Domini omnis arrogans etiam si manus ad manum fuerit non erit innocens

Gidumtan ni Yahweh ang tanan nga adunay mapahitas-on nga kasingkasing, bisan tuod makabarog sila nga nagkahiusa, dili sila makalingkawas sa silot.

6 misericordia et veritate redimitur iniquitas et in timore Domini declinatur a malo

Pinaagi sa pagkamatinud-anon sa kasabotan ug pagkamasaligan ang sala napasaylo ug pinaagi sa pagkahadlok kang Yahweh ang mga tawo mobiya sa pagkadaotan.

7 cum placuerint Domino viae hominis inimicos quoque eius convertet ad pacem

Kung ang pamaagi sa usa ka tawo nakapahimuot kang Yahweh, himoon niya bisan pa ang kaaway nianang tawhana nga mapasig-uli kaniya.

8 melius est parum cum iustitia quam multi fructus cum iniquitate

Mas maayo pa ang diyutay nga kinitaan uban ang pagkamatarong, kaysa dako nga uban pagkadili matarong.

9 cor hominis disponet viam suam sed Domini est dirigere gressus eius

Sa iyang kasingkasing, ang tawo naglaraw sa iyang dalan, apan si Yahweh ang mogiya sa iyang mga lakang.

10 divinatio in labiis regis in iudicio non errabit os eius

Ang pagpanagna anaa sa ngabil sa hari, sa paghukom ang iyang baba dili gayod mosulti ug bakak.

11 pondus et statera iudicia Domini sunt et opera eius omnes lapides sacculi

Ang husto nga sukdanan nagagikan kang Yahweh; ang tibuok nga gibug-aton sa sudlanan mao ang iyang bulohaton.

12 abominabiles regi qui agunt impie quoniam iustitia firmatur solium

Kung ang mga hari magbuhat ug daotan nga mga butang, mao kana ang butang nga hinginlan, tungod kay ang trono gitukod sa pagbuhat ug maayo.

13 voluntas regum labia iusta qui recta loquitur diligetur

Ang hari malipay sa ngabil nga nagsulti sa matuod ug gihiguma niya ang nagsulti sa walay pagduhaduha.

14 indignatio regis nuntii mortis et vir sapiens placabit eam

Ang kapungot sa hari usa ka mensahero sa kamatayon apan ang tawong maalamon mosulay sa paghupay sa iyang kasuko.

15 in hilaritate vultus regis vita et clementia eius quasi imber serotinus

Diha sa kahayag sa nawong sa hari mao ang kinabuhi, ug ang iyang pabor sama sa panganod nga nagdala ug ulan.

16 posside sapientiam quia auro melior est et adquire prudentiam quia pretiosior est argento

Mas maayo ang pagbaton ug kaalam kaysa bulawan. Ang pagbaton ug panabot kinahanglan pilion labaw sa plata.

17 semita iustorum declinat mala custos animae suae servat viam suam

Ang dalan sa mga tawong matarong maglikay kanila gikan sa daotan; kadtong mopanalipod sa iyang kinabuhi mobantay sa iyang dalan.

18 contritionem praecedit superbia et ante ruinam exaltatur spiritus

Ang garbo mosangpot sa kalaglagan ug ang mapahitas-on nga espiritu sa pagkapukan.

19 melius est humiliari cum mitibus quam dividere spolia cum superbis

Mas maayo ang pagpaubos diha sa mga kabos nga mga tawo kaysa pagbahin sa mga inilog uban sa mga mapahitas-on nga mga tawo.

20 eruditus in verbo repperiet bona et qui in Domino sperat beatus est

Si kinsa kadtong namalandong sa gitudlo kanila makakaplag ug maayo ug kadtong nagsalig kang Yahweh magmalipayon.

21 qui sapiens corde est appellabitur prudens et qui dulcis eloquio maiora percipiet

Siya nga maalamon sa iyang kasingkasing gitawag nga adunay panabot ug ang katam-is sa pagpanulti magdugang sa iyang katakos sa pagtudlo.

22 fons vitae eruditio possidentis doctrina stultorum fatuitas

Ang panabot mao ang tuboran sa kinabuhi alang kaniya nga nagbaton niini, apan ang silot sa mga buangbuang mao ang ilang pagkabuang-buang.

23 cor sapientis erudiet os eius et labiis illius addet gratiam

Ang kasingkasing sa maalamon nga tawo maghatag ug panabot sa iyang baba ug makadugang sa pagkamadanihon sa iyang mga ngabil.

24 favus mellis verba conposita dulcedo animae et sanitas ossuum

Ang malumo nga mga pulong sama sa dugos— tam-is alang sa kalag ug kaayohan alang sa kabukogan.

25 est via quae videtur homini recta et novissimum eius ducit ad mortem

Adunay dalan nga ang hunahuna sa tawo husto, apan ang tumoy niini dalan paingon sa kamatayon.

26 anima laborantis laborat sibi quia conpulit eum os suum

Ang tinguha sa usa ka mamumuo ang makapakaon kaniya; ang iyang kagutom mao ang nag-aghat kaniya nga magpadayon.

27 vir impius fodit malum et in labiis eius ignis ardescit

Ang walay pulos nga tawo nangita ug kagubot ug ang iyang sinultihan sama sa makapaso nga kalayo.

28 homo perversus suscitat lites et verbosus separat principes

Ang mga tawong daotan makapasamot sa panagbangi ug ang pagpanglibak makapabulag sa suod nga mga managhigala.

29 vir iniquus lactat amicum suum et ducit eum per viam non bonam

Ang tawo nga mangtas mamakak sa iyang silingan ug maggiya kaniya sa dalan nga dili matarong.

30 qui adtonitis oculis cogitat prava mordens labia sua perficit malum

Siya nga mokidhat sa iyang mata naglaraw ug daotang mga butang; kadtong mongisi magabuhat ug daotan.

31 corona dignitatis senectus in viis iustitiae repperietur

Ang puti nga buhok mao ang purongpurong sa himaya; naangkon kini tungod sa pagkinabuhi sa husto nga pamaagi.

32 melior est patiens viro forte et qui dominatur animo suo expugnatore urbium

Mas maayo nga dili daling masuko kaysa mahimong manggugubat ug ang nagdumala sa iyang espiritu mas kusgan pa sa usa ka tawo nga makalupig ug siyudad.

33 sortes mittuntur in sinu sed a Domino temperantur

Ang ripa giitsa ngadto sa sabakan, apan ang pagbuot nagagikan kang Yahweh.