Proverbiorum 26

1 [Quomodo nix in æstate, et pluviæ in messe, sic indecens est stulto gloria.

Jako śnieg w lecie, i jako deszcz we żniwa; tak głupiemu nie przystoi chwała.

2 Sicut avis ad alia transvolans, et passer quolibet vadens, sic maledictum frustra prolatum in quempiam superveniet.

Jako się ptak tam i sam tuła, i jako jaskółka lata: tak przeklęstwo niezasłużone nie przyjdzie.

3 Flagellum equo, et camus asino, et virga in dorso imprudentium.

Bicz na konia, ogłów na osła, a kij potrzebny jest na grzbiet głupiego.

4 Ne respondeas stulto juxta stultitiam suam, ne efficiaris ei similis.

Nie odpowiadaj głupiemu według głupstwa jego, abyś mu i ty nie był podobny.

5 Responde stulto juxta stultitiam suam, ne sibi sapiens esse videatur.

Odpowiedz głupiemu według głupstwa jego, aby się sobie nie zdał być mądrym.

6 Claudus pedibus, et iniquitatem bibens, qui mittit verba per nuntium stultum.

Jakoby nogi obciął, tak się bezprawia dopuszcza, kto się głupiemu poselstwa powierza.

7 Quomodo pulchras frustra habet claudus tibias, sic indecens est in ore stultorum parabola.

Jako nierówne są golenie u chromego: tak jest powieść w ustach głupich.

8 Sicut qui mittit lapidem in acervum Mercurii, ita qui tribuit insipienti honorem.

Jako kiedy kto przywiązuje kamień drogi do procy: tak czyni ten, który uczciwość głupiemu wyrządza.

9 Quomodo si spina nascatur in manu temulenti, sic parabola in ore stultorum.

Jako ciernie, gdy się dostaną w rękę pijanego: tak przypowieść jest w ustach głupich.

10 Judicium determinat causas, et qui imponit stulto silentium iras mitigat.

Wielki Pan stworzył wszystko, a daje zapłatę głupiemu, daje także zapłatę przestępcom.

11 Sicut canis qui revertitur ad vomitum suum, sic imprudens qui iterat stultitiam suam.

Jako pies wraca się do zwrócenia swego: tak głupi powtarza głupstwo swoje.

12 Vidisti hominem sapientem sibi videri? magis illo spem habebit insipiens.]

Ujrzyszli człowieka, co się sobie zda być mądrym, nadzieja o głupim lepsza jest, niżeli o nim.

13 [Dicit piger: Leo est in via, et leæna in itineribus.

Leniwy mówi: lew na drodze, lew na ulicach.

14 Sicut ostium vertitur in cardine suo, ita piger in lectulo suo.

Jako się drzwi obracają na zawiasach swoich: tak leniwiec na łóżku swojem.

15 Abscondit piger manum sub ascella sua, et laborat si ad os suum eam converterit.

Leniwiec rękę kryje do zanadrzy swych, a ciężko mu jej podnosić do ust swoich.

16 Sapientior sibi piger videtur septem viris loquentibus sententias.]

Leniwiec zda się sobie być mędrszym, niżeli siedm odpowiadających z rozsądkiem.

17 [Sicut qui apprehendit auribus canem, sic qui transit impatiens et commiscetur rixæ alterius.

Jakoby też psa za uszy łapał, kto się mimo idąc w cudzą zwadę wdaje.

18 Sicut noxius est qui mittit sagittas et lanceas in mortem,

Jako szalony wypuszcza iskry i strzały śmiertelne:

19 ita vir fraudulenter nocet amico suo, et cum fuerit deprehensus dicit: Ludens feci.

Tak jest każdy, który podchodzi przyjaciela swego, a mówi: Azam ja nie żartował?

20 Cum defecerint ligna extinguetur ignis, et susurrone subtracto, jurgia conquiescent.

Gdy niestaje drew, gaśnie ogień; tak gdy nie będzie klatecznika, ucichnie zwada.

21 Sicut carbones ad prunas, et ligna ad ignem, sic homo iracundus suscitat rixas.

Jako węgiel martwy służy do rozniecenia, i drwa do ognia; tak człowiek swarliwy do rozniecenia zwady.

22 Verba susurronis quasi simplicia, et ipsa perveniunt ad intima ventris.

Słowa obmówcy są jako słowa zranionych; a wszakże przenikają do wnętrzności żywota.

23 Quomodo si argento sordido ornare velis vas fictile, sic labia tumentia cum pessimo corde sociata.

Wargi nieprzyjacielskie i serce złe są jako srebrna piana, którą polewają naczynie gliniane.

24 Labiis suis intelligitur inimicus, cum in corde tractaverit dolos.

Ten, co kogo nienawidzi, za inszego się udaje wargami swemi; ale w sercu swojem myśli o zdradzie.

25 Quando submiserit vocem suam, ne credideris ei, quoniam septem nequitiæ sunt in corde illius.

Gdyć się ochotnym mową swą ukazuje, nie wierz mu: bo siedmioraka obrzydliwość jest w sercu jego.

26 Qui operit odium fraudulenter, revelabitur malitia ejus in consilio.

Nienawiść zdradliwie bywa pokryta; ale odkryta bywa złość jej w zgromadzeniu.

27 Qui fodit foveam incidet in eam, et qui volvit lapidem revertetur ad eum.

Kto drugiemu dół kopie, wpada weń; a kto kamień toczy, na niego się obraca.

28 Lingua fallax non amat veritatem, et os lubricum operatur ruinas.]

Człowiek języka kłamliwego ma utrapienie w nienawiści, a usta łagodne przywodzą do upadku.