Proverbi 26
1 Come la neve [non si conviene] alla state, Nè la pioggia al tempo della ricolta, Così la gloria non si conviene allo stolto.
Jak śnieg w lecie i jak deszcz we żniwa, tak głupiemu nie przystoi chwała.
2 Come il passero vaga, e la rondinella vola, Così la maledizione [data] senza cagione non avverrà.
Jak ptak się tuła [i] jak jaskółka lata, tak nie przyjdzie niezasłużone przekleństwo.
3 La sferza al cavallo, ed il capestro all'asino, E il bastone al dosso degli stolti.
Bicz na konia, wędzidło na osła, a kij na grzbiet głupiego.
4 Non rispondere allo stolto secondo la sua follia; Che talora anche tu non gli sii agguagliato.
Nie odpowiadaj głupiemu według jego głupoty, abyś i ty nie był do niego podobny.
5 Rispondi allo stolto, come si conviene alla sua follia; Che talora non gli paia d'esser savio.
Odpowiedz głupiemu według jego głupoty, aby nie był mądry we własnych oczach.
6 Chi [si] taglia i piedi [ne] beve l'ingiuria; Così avviene a chi manda a far de' messi per uno stolto.
Kto powierza głupiemu posłannictwo, odcina sobie nogi i pije na własną szkodę.
7 Lo zoppo zoppica delle sue due gambe; Così [fa] la sentenza nella bocca degli stolti.
[Jak] nierówne są nogi chromego, tak przysłowie w ustach głupich.
8 Chi dà gloria allo stolto [Fa] come [chi gittasse] una pietra preziosa in un mucchio di sassi.
Jaki jest ten, kto przywiązuje kamień do procy, taki ten, kto oddaje cześć głupiemu.
9 La sentenza nella bocca degli stolti [È come] una spina, che sia caduta in mano ad un ebbro.
Jak cierń wbija się w rękę pijaka, tak przysłowie w ustach głupców.
10 I grandi tormentano ognuno, E prezzolano stolti, e salariano passanti.
Wielki [Bóg] stworzył wszystko i odpłaca głupiemu, odpłaca również przestępcom.
11 Come il cane ritorna al suo vomito, [Così] lo stolto reitera la sua follia.
[Jak] pies powraca do swoich wymiocin, tak głupi powtarza swoją głupotę.
12 Hai tu veduto un uomo che si reputi savio? [Vi è] maggiore speranza d'uno stolto che di lui.
Widzisz człowieka, co mądry w swoich oczach? Więcej nadziei dla głupca niż dla niego.
13 Il pigro dice: Il leopardo [è] in su la strada, Il leone [è] per le campagne.
Leniwy mówi: Lew na drodze, lew na ulicach.
14 [Come] l'uscio si volge sopra i suoi arpioni, Così [si volge] il pigro sopra il suo letto.
Jak drzwi się obracają na swoich zawiasach, tak leniwy na swoim łóżku.
15 Il pigro nasconde la mano nel seno; Egli dura fatica a trarla fuori [per recarsela] alla bocca.
Leniwy kryje rękę pod pachę, a ciężko mu ją podnosić do ust.
16 Al pigro par di esser savio, Più che sette che dànno risposte di prudenza.
Leniwy uważa się za mądrzejszego niż siedmiu odpowiadających rozsądnie.
17 Colui che passando trascorre in ira per una questione che non gli [tocca], [È come] chi afferra un cane per gli orecchi.
Kto przechodzi i wtrąca się w cudzy spór, jest jak ten, który łapie psa za uszy.
18 Quale [è] colui che, infingendosi di scherzare, avventa razzi, Saette, e cose mortifere;
Jak szalony wypuszcza iskry, strzały i śmierć;
19 Tale [è] colui [che] inganna il suo prossimo, E dice: Non ischerzo io?
Taki jest każdy, kto zwodzi swego bliźniego i mówi: Czy nie żartowałem?
20 Il fuoco si spegne, quando mancano legne; Così le contese si acquetano, quando non vi [son] rapportatori.
Gdy nie ma drew, ogień gaśnie; tak gdy nie ma plotkarza, ustaje spór.
21 Il carbone [è] per [far] brace, e le legne per [far] fuoco; E l'uomo rissoso per accender contese.
Jak węgiel dla żaru i drwa do ognia, tak kłótliwy człowiek do wzniecenia sporu.
22 Le parole del rapportatore paiono lusinghevoli; Ma scendono fin dentro al ventre.
Słowa plotkarzy są [jak] rany; przenikają do głębi wnętrzności.
23 Le labbra ardenti, e il cuor malvagio, [Son come] schiuma d'argento impiastrata sopra un testo.
Palące wargi i złe serce [są jak] gliniana skorupa pokryta żużlem srebrnym.
24 Chi odia s'infinge nel suo parlare, Ma cova la frode nel suo interiore;
Ten, kto nienawidzi, udaje wargami, lecz w sercu knuje podstęp.
25 Quando egli parlerà di una voce graziosa, non fidartici; Perciocch[è] egli ha sette scelleratezze nel cuore.
Gdy mówi miłym głosem, nie wierz mu, bo siedem obrzydliwości ma w swoim sercu.
26 L'odio si copre con inganno; [Ma] la sua malignità sarà palesata in piena raunanza.
Nienawiść [człowieka] bywa pokryta podstępem, [ale] jego niegodziwość będzie odkryta na zgromadzeniu.
27 Chi cava una fossa caderà in essa; E se alcuno rotola una pietra ad alto, ella gli tornerà addosso.
Kto kopie dół, wpadnie w niego; kto kamień toczy, na niego się on obróci.
28 La lingua bugiarda odia quelli ch'ella ha fiaccati; E la bocca lusinghiera produce ruina.
Kłamliwy język nienawidzi [tych, których] uciska, a usta pochlebcze prowadzą do zguby.
