Κατα Λουκαν 19
1 και εισελθων διηρχετο την ιεριχω
Jésus étant entré dans Jéricho, traversait la ville.
2 και ιδου ανηρ ονοματι καλουμενος ζακχαιος και αυτος ην αρχιτελωνης και ουτος ην πλουσιος
Et voilà qu’un homme appelé Zachée, — c’était un chef de publicains et il était riche, —
3 και εζητει ιδειν τον ιησουν τις εστιν και ουκ ηδυνατο απο του οχλου οτι τη ηλικια μικρος ην
cherchait à voir qui était Jésus; et il ne le pouvait à cause de la foule, car il était de petite taille.
4 και προδραμων εμπροσθεν ανεβη επι συκομορεαν ινα ιδη αυτον οτι δι εκεινης ημελλεν διερχεσθαι
Courant donc en avant, il monta sur un sycomore pour le voir, parce qu’il devait passer par là.
5 και ως ηλθεν επι τον τοπον αναβλεψας ο ιησους ειδεν αυτον και ειπεν προς αυτον ζακχαιε σπευσας καταβηθι σημερον γαρ εν τω οικω σου δει με μειναι
Arrivé à cet endroit, Jésus leva les yeux, et l’ayant vu, il lui dit: « Zachée, descends vite, car il faut que je loge aujourd’hui dans ta maison. »
6 και σπευσας κατεβη και υπεδεξατο αυτον χαιρων
Zachée se hâta de descendre et le reçut avec joie.
7 και ιδοντες απαντες διεγογγυζον λεγοντες οτι παρα αμαρτωλω ανδρι εισηλθεν καταλυσαι
Voyant cela, ils murmuraient tous en disant: « Il est allé loger chez un pécheur. »
8 σταθεις δε ζακχαιος ειπεν προς τον κυριον ιδου τα ημιση των υπαρχοντων μου κυριε διδωμι τοις πτωχοις και ει τινος τι εσυκοφαντησα αποδιδωμι τετραπλουν
Mais Zachée, se présentant devant le Seigneur, lui dit: « Voici, Seigneur, que je donne aux pauvres la moitié de mes biens; et si j’ai fait tort de quelque chose à quelqu’un, je lui rends le quadruple. »
9 ειπεν δε προς αυτον ο ιησους οτι σημερον σωτηρια τω οικω τουτω εγενετο καθοτι και αυτος υιος αβρααμ εστιν
Jésus lui dit: « Le salut est venu aujourd’hui pour cette maison, parce que celui-ci est aussi un fils d’Abraham.
10 ηλθεν γαρ ο υιος του ανθρωπου ζητησαι και σωσαι το απολωλος
Car le Fils de l’homme est venu chercher et sauver ce qui était perdu. »
11 ακουοντων δε αυτων ταυτα προσθεις ειπεν παραβολην δια το εγγυς αυτον ειναι ιερουσαλημ και δοκειν αυτους οτι παραχρημα μελλει η βασιλεια του θεου αναφαινεσθαι
Comme ils écoutaient ce discours, il ajouta une parabole, parce qu’il était près de Jérusalem, et que le peuple pensait que le royaume de Dieu allait bientôt paraître.
12 ειπεν ουν ανθρωπος τις ευγενης επορευθη εις χωραν μακραν λαβειν εαυτω βασιλειαν και υποστρεψαι
Il dit donc: « Un homme de grande naissance s’en alla dans un pays lointain pour être investi de la royauté et revenir ensuite.
13 καλεσας δε δεκα δουλους εαυτου εδωκεν αυτοις δεκα μνας και ειπεν προς αυτους πραγματευσασθε εως ερχομαι
Ayant appelé dix de ses serviteurs, il leur donna dix mines, et leur dit: Faites-les valoir, jusqu’à ce que je revienne.
14 οι δε πολιται αυτου εμισουν αυτον και απεστειλαν πρεσβειαν οπισω αυτου λεγοντες ου θελομεν τουτον βασιλευσαι εφ ημας
Mais ses concitoyens le haïssaient, et ils envoyèrent après lui des députés chargés de dire: Nous ne voulons pas que cet homme règne sur nous.
15 και εγενετο εν τω επανελθειν αυτον λαβοντα την βασιλειαν και ειπεν φωνηθηναι αυτω τους δουλους τουτους οις εδωκεν το αργυριον ινα γνω τις τι διεπραγματευσατο
Quand il fut de retour, après avoir été investi de la royauté, il se fit appeler les serviteurs auxquels il avait donné l’argent, pour savoir quel profit chacun en avait tiré.
16 παρεγενετο δε ο πρωτος λεγων κυριε η μνα σου προσειργασατο δεκα μνας
Le premier vint et dit: Seigneur, votre mine a gagné dix autres mines.
17 και ειπεν αυτω ευ αγαθε δουλε οτι εν ελαχιστω πιστος εγενου ισθι εξουσιαν εχων επανω δεκα πολεων
Il lui dit: C’est bien, bon serviteur; parce que tu as été fidèle en peu de chose, reçois le gouvernement de dix villes.
18 και ηλθεν ο δευτερος λεγων κυριε η μνα σου εποιησεν πεντε μνας
Le second vint et dit: Seigneur, votre mine a produit cinq autres mines.
19 ειπεν δε και τουτω και συ γινου επανω πεντε πολεων
Toi aussi lui dit-il, gouverne cinq villes.
20 και ετερος ηλθεν λεγων κυριε ιδου η μνα σου ην ειχον αποκειμενην εν σουδαριω
Puis un autre vint et dit: Seigneur, voici votre mine que j’ai gardée en dépôt dans un linge.
21 εφοβουμην γαρ σε οτι ανθρωπος αυστηρος ει αιρεις ο ουκ εθηκας και θεριζεις ο ουκ εσπειρας
Car j’avais peur de toi, parce que tu es un homme rigide: tu retires ce que tu n’as pas déposé, et tu moissonnes ce que tu n’as pas semé.
22 λεγει δε αυτω εκ του στοματος σου κρινω σε πονηρε δουλε ηδεις οτι εγω ανθρωπος αυστηρος ειμι αιρων ο ουκ εθηκα και θεριζων ο ουκ εσπειρα
Le roi lui répondit: e te juge sur tes paroles, méchant serviteur. Tu savais que je suis un homme rigide, retirant ce que je n’ai pas déposé, et moissonnant ce que je n’ai pas semé;
23 και δια τι ουκ εδωκας το αργυριον μου επι την τραπεζαν και εγω ελθων συν τοκω αν επραξα αυτο
pourquoi donc n’as-tu pas mis mon argent à la banque? Et à mon retour, je l’aurais retiré avec les intérêts.
24 και τοις παρεστωσιν ειπεν αρατε απ αυτου την μναν και δοτε τω τας δεκα μνας εχοντι
Et il dit à ceux qui étaient là: Ôtez-lui la mine, et donnez-la à celui qui en a dix.
25 και ειπον αυτω κυριε εχει δεκα μνας
— Seigneur, lui dirent-ils, il en a dix. —
26 λεγω γαρ υμιν οτι παντι τω εχοντι δοθησεται απο δε του μη εχοντος και ο εχει αρθησεται απ αυτου
Je vous le dis, à quiconque possède, on donnera; et à celui qui n’a pas, on ôtera même ce qu’il a.
27 πλην τους εχθρους μου εκεινους τους μη θελησαντας με βασιλευσαι επ αυτους αγαγετε ωδε και κατασφαξατε εμπροσθεν μου
Quant à ces gens qui me haïssent et n’ont pas voulu m’avoir pour roi, amenez-les ici, et égorgez-les en ma présence. »
28 και ειπων ταυτα επορευετο εμπροσθεν αναβαινων εις ιεροσολυμα
Après ce discours, Jésus se mit à marcher en avant, pour monter à Jérusalem.
29 και εγενετο ως ηγγισεν εις βηθφαγη και βηθανιαν προς το ορος το καλουμενον ελαιων απεστειλεν δυο των μαθητων αυτου
Lorsqu’il approcha de Bethphagé et de Béthanie, vers la montagne appelée des Oliviers, Jésus envoya deux de ses disciples,
30 ειπων υπαγετε εις την κατεναντι κωμην εν η εισπορευομενοι ευρησετε πωλον δεδεμενον εφ ον ουδεις πωποτε ανθρωπων εκαθισεν λυσαντες αυτον αγαγετε
en disant: « Allez au village qui est en face; en y entrant, vous trouverez un ânon attaché, sur lequel aucun homme ne s’est jamais assis; détachez-le et l’amenez.
31 και εαν τις υμας ερωτα δια τι λυετε ουτως ερειτε αυτω οτι ο κυριος αυτου χρειαν εχει
Et si quelqu’un vous demande pourquoi vous le détachez, vous répondrez: Parce que le Seigneur en a besoin. »
32 απελθοντες δε οι απεσταλμενοι ευρον καθως ειπεν αυτοις
Ceux qui étaient envoyés partirent et trouvèrent les choses comme Jésus le leur avait dit.
33 λυοντων δε αυτων τον πωλον ειπον οι κυριοι αυτου προς αυτους τι λυετε τον πωλον
Comme ils détachaient l’ânon, ses maîtres leur dirent: « Pourquoi détachez-vous cet ânon? »
34 οι δε ειπον ο κυριος αυτου χρειαν εχει
Ils répondirent: « Parce que le Seigneur en a besoin. »
35 και ηγαγον αυτον προς τον ιησουν και επιρριψαντες εαυτων τα ιματια επι τον πωλον επεβιβασαν τον ιησουν
Et ils l’amenèrent à Jésus; puis, ayant jeté leurs manteaux sur l’ânon, ils y firent monter Jésus.
36 πορευομενου δε αυτου υπεστρωννυον τα ιματια αυτων εν τη οδω
A son passage les gens étendaient leurs manteaux sur la route.
37 εγγιζοντος δε αυτου ηδη προς τη καταβασει του ορους των ελαιων ηρξαντο απαν το πληθος των μαθητων χαιροντες αινειν τον θεον φωνη μεγαλη περι πασων ων ειδον δυναμεων
Lorsqu’il était déjà près de la descente du mont des Oliviers, toute la foule des disciples, transportés de joie, se mit à louer Dieu à haute voix pour tous les miracles qu’ils avaient vus.
38 λεγοντες ευλογημενος ο ερχομενος βασιλευς εν ονοματι κυριου ειρηνη εν ουρανω και δοξα εν υψιστοις
« Béni soit, disaient-ils, le roi qui vient au nom du Seigneur! Paix dans le ciel, et gloire au plus haut des cieux! »
39 και τινες των φαρισαιων απο του οχλου ειπον προς αυτον διδασκαλε επιτιμησον τοις μαθηταις σου
Alors quelques Pharisiens, au milieu de la foule, dirent à Jésus: « Maître, réprimandez vos disciples. »
40 και αποκριθεις ειπεν αυτοις λεγω υμιν οτι εαν ουτοι σιωπησωσιν οι λιθοι κεκραξονται
Il leur répondit: « Je vous le dis, si eux se taisent, les pierres crieront. »
41 και ως ηγγισεν ιδων την πολιν εκλαυσεν επ αυτη
Et lorsque, s’étant approché, il aperçut Jérusalem, il pleura sur elle, en disant:
42 λεγων οτι ει εγνως και συ και γε εν τη ημερα σου ταυτη τα προς ειρηνην σου νυν δε εκρυβη απο οφθαλμων σου
« Si tu connaissais, toi aussi, du moins en ce jour qui t’est donné, ce qui ferait ta paix! Mais maintenant ces choses sont cachées à tes yeux.
43 οτι ηξουσιν ημεραι επι σε και περιβαλουσιν οι εχθροι σου χαρακα σοι και περικυκλωσουσιν σε και συνεξουσιν σε παντοθεν
Viendront sur toi des jours où tes ennemis t’environneront de tranchées, t’investiront et te serreront de toutes parts;
44 και εδαφιουσιν σε και τα τεκνα σου εν σοι και ουκ αφησουσιν εν σοι λιθον επι λιθω ανθ ων ουκ εγνως τον καιρον της επισκοπης σου
ils te renverseront par terre, toi et tes enfants qui sont dans ton sein, et ils ne laisseront pas dans ton enceinte pierre sur pierre, parce que tu n’as pas connu le temps où tu as été visitée. »
45 και εισελθων εις το ιερον ηρξατο εκβαλλειν τους πωλουντας εν αυτω και αγοραζοντας
Étant entré dans le temple, il se mit à chasser ceux qui y vendaient et y achetaient,
46 λεγων αυτοις γεγραπται ο οικος μου οικος προσευχης εστιν υμεις δε αυτον εποιησατε σπηλαιον ληστων
leur disant: « Il est écrit: Ma maison est une maison de prière, et vous en avez fait une caverne de voleurs. »
47 και ην διδασκων το καθ ημεραν εν τω ιερω οι δε αρχιερεις και οι γραμματεις εζητουν αυτον απολεσαι και οι πρωτοι του λαου
Jésus passait les journées à enseigner dans le temple. Et les Princes des prêtres, les scribes et les principaux du peuple cherchaient à le perdre;
48 και ουχ ευρισκον το τι ποιησωσιν ο λαος γαρ απας εξεκρεματο αυτου ακουων
mais ils ne savaient comment s’y prendre, car tout le peuple l’écoutait avec ravissement.
