Sprueche 15
1 Eine gelinde Antwort wendet den Grimm ab, aber ein kränkendes Wort erregt den Zorn.
Łagodna odpowiedź uśmierza zapalczywość, a przykre słowa wzniecają gniew.
2 Die Zunge der Weisen spricht tüchtiges Wissen aus, aber der Mund der Toren sprudelt Narrheit.
Język mądrych zdobi wiedzę, ale usta głupich tryskają głupotą.
3 Die Augen Jehovas sind an jedem Orte, schauen aus auf Böse und auf Gute.
Oczy PANA są na każdym miejscu, upatrują złych i dobrych.
4 Lindigkeit der Zunge ist ein Baum des Lebens, aber Verkehrtheit in ihr ist eine Verwundung des Geistes.
Zdrowy język [jest] drzewem życia, a jego przewrotność [jest] zniszczeniem dla ducha.
5 Ein Narr verschmäht die Unterweisung seines Vaters; wer aber die Zucht beachtet, ist klug.
Głupi gardzi pouczeniem swego ojca, a kto przyjmuje upomnienia, jest roztropny.
6 Das Haus des Gerechten ist eine große Schatzkammer; aber im Einkommen des Gesetzlosen ist Zerrüttung.
W domu sprawiedliwego [jest] wielki dostatek, a w dochodach niegodziwego jest zamieszanie.
7 Die Lippen der Weisen streuen Erkenntnis aus, aber nicht also das Herz der Toren.
Wargi mądrych szerzą wiedzę, a serce głupich nie.
8 Das Opfer der Gesetzlosen ist Jehova ein Greuel, aber das Gebet der Aufrichtigen sein Wohlgefallen.
Ofiara niegodziwych budzi odrazę w PANU, [a] modlitwa prawych mu się podoba.
9 Der Weg des Gesetzlosen ist Jehova ein Greuel; wer aber der Gerechtigkeit nachjagt, den liebt er.
Droga niegodziwego wzbudza odrazę w PANU, a miłuje on tego, kto podąża za sprawiedliwością.
10 Schlimme Züchtigung wird dem zuteil, der den Pfad verläßt; wer Zucht haßt, wird sterben.
Sroga kara [należy się] temu, kto zbacza z drogi, a kto nienawidzi upomnień, umrze.
Piekło i zatracenie [są] przed PANEM; o ileż bardziej serca synów ludzkich. (Sheol h7585)
12 Der Spötter liebt es nicht, daß man ihn zurechtweise; zu den Weisen geht er nicht.
Szyderca nie miłuje tego, który go strofuje, ani nie pójdzie do mądrych.
13 Ein frohes Herz erheitert das Antlitz; aber bei Kummer des Herzens ist der Geist zerschlagen.
Radosne serce rozwesela twarz, [ale] gdy smutek w sercu, duch jest przygnębiony.
14 Des Verständigen Herz sucht Erkenntnis, aber der Mund der Toren weidet sich an Narrheit.
Serce rozumne szuka wiedzy, a usta głupich karmią się głupotą.
15 Alle Tage des Elenden sind böse, aber ein fröhliches Herz ist ein beständiges Festmahl.
Wszystkie dni strapionego [są] złe, ale kto jest wesołego serca, ma nieustanną ucztę.
16 Besser wenig mit der Furcht Jehovas, als ein großer Schatz und Unruhe dabei.
Lepiej [mieć] mało z bojaźnią PANA niż wielki skarb z kłopotem.
17 Besser ein Gericht Gemüse und Liebe dabei, als ein gemästeter Ochs und Haß dabei.
Lepsza jest potrawa z jarzyn, gdzie miłość, niż tuczny wół, gdzie panuje nienawiść.
18 Ein zorniger Mann erregt Zank, aber ein Langmütiger beschwichtigt den Streit.
Człowiek gniewny wszczyna kłótnie, a nieskory do gniewu łagodzi spory.
19 Der Weg des Faulen ist wie eine Dornhecke, aber der Pfad der Aufrichtigen ist gebahnt.
Droga leniwego jest jak płot cierniowy, a ścieżka prawych jest wyrównana.
20 Ein weiser Sohn erfreut den Vater, aber ein törichter Mensch verachtet seine Mutter.
Mądry syn jest radością ojca, a człowiek głupi gardzi własną matką.
21 Die Narrheit ist dem Unverständigen Freude, aber ein verständiger Mann wandelt geradeaus.
Głupota [jest] radością dla nierozumnego, a człowiek roztropny postępuje uczciwie.
22 Pläne scheitern, wo keine Besprechung ist; aber durch viele Ratgeber kommen sie zustande.
Gdzie nie ma rady, nie udają się zamysły; powiodą się zaś przy mnóstwie doradców.
23 Ein Mann hat Freude an der Antwort seines Mundes; und ein Wort zu seiner Zeit, wie gut!
Człowiek cieszy się z odpowiedzi swoich ust, a słowo powiedziane we właściwym czasie jakże jest dobre!
24 Der Weg des Lebens ist für den Einsichtigen aufwärts, damit er dem Scheol unten entgehe. (Sheol h7585)
Droga życia dla mądrego [jest] w górze, aby uniknął głębokiego piekła. (Sheol h7585)
25 Das Haus der Hoffärtigen reißt Jehova nieder, aber der Witwe Grenze stellt er fest.
PAN zniszczy dom pysznych, a utwierdzi granicę wdowy.
26 Böse Anschläge sind Jehova ein Greuel, aber huldvolle Worte sind rein.
Myśli złego budzą odrazę w PANU, a słowa czystych [są] przyjemne.
27 Wer der Habsucht frönt, verstört sein Haus; wer aber Geschenke haßt, wird leben.
Kto jest chciwy zysku, ściąga kłopoty na własny dom, a kto nienawidzi darów, będzie żył.
28 Das Herz des Gerechten überlegt, um zu antworten; aber der Mund der Gesetzlosen sprudelt Bosheiten.
Serce sprawiedliwego rozmyśla nad odpowiedzią, a usta niegodziwych tryskają złymi rzeczami.
29 Jehova ist fern von den Gesetzlosen, aber das Gebet der Gerechten hört er.
PAN jest daleko od niegodziwych, ale wysłuchuje modlitwy sprawiedliwych.
30 Das Leuchten der Augen erfreut das Herz; eine gute Nachricht labt das Gebein.
Światło oczu rozwesela serce, a dobra wieść tuczy kości.
31 Ein Ohr, das auf die Zucht zum Leben hört, wird inmitten der Weisen weilen.
Ucho, które słucha upomnienia życia, będzie mieszkać pośród mądrych.
32 Wer Unterweisung verwirft, verachtet seine Seele; wer aber auf Zucht hört, erwirbt Verstand.
Kto odrzuca karność, gardzi własną duszą, a kto przyjmuje upomnienie, nabiera rozumu.
33 Die Furcht Jehovas ist Unterweisung zur Weisheit, und der Ehre geht Demut voraus.
Bojaźń PANA [jest] pouczeniem w mądrości, a pokora poprzedza chwałę.
