Proverbes 20

1 Le vin est moqueur, la cervoise tumultueuse; qui par eux se laisse étourdir, n'est pas sage.

Wino [jest] szydercą, mocny trunek – wrzaskliwy, a każdy, kto zostaje zwiedziony przez nie, jest niemądry.

2 Tel le rugissement d'un lion, telle est l'épouvante que répand un roi. Qui s'emporte contre lui, pèche contre soi.

Strach, [który budzi] król, jest jak ryk lwa; kto go rozgniewa, grzeszy przeciwko swojej duszy.

3 C'est une gloire pour l'homme de cesser une querelle: mais tout insensé s'exaspère.

Zaprzestać sporu jest zaszczytem dla człowieka, ale [każdy] głupiec się w niego wdaje.

4 Parce qu'il fait froid, le paresseux ne laboure pas; à la moisson il mendiera, et n'obtiendra rien.

Leniwy nie orze z powodu zimna; dlatego będzie żebrać we żniwa, ale nic nie [otrzyma].

5 Le projet dans le cœur de l'homme est sous une eau profonde; mais l'intelligent va l'y puiser.

Rada w sercu człowieka jest jak głęboka woda, lecz człowiek roztropny zaczerpnie jej.

6 Plusieurs hommes proclament chacun leur bonté; mais un homme fidèle, qui le trouvera?

Większość ludzi przechwala się swoją dobrocią, ale wiernego człowieka któż znajdzie?

7 Le juste marche dans son innocence; heureux les enfants qu'il laisse!

Sprawiedliwy postępuje uczciwie, błogosławione [są] po nim jego dzieci.

8 Le roi qui siège sur son tribunal, par son regard met tout mal en fuite.

Król siedzący na swoim sędziowskim tronie rozprasza swoimi oczami wszelkie zło.

9 Qui dira: J'ai gardé mon cœur pur, et de péché je ne me suis point souillé?

Któż może powiedzieć: Oczyściłem swoje serce, jestem czysty od swego grzechu?

10 Double poids, double mesure, sont l'un et l'autre l'abomination de l'Éternel.

Dwojakie odważniki i dwojaka miara – obydwa budzą odrazę w PANU.

11 Déjà dans ce qu'il fait, l'enfant montre ce qu'il est, si sa conduite sera pure et droite.

Nawet dziecko poznaje się po uczynkach, czy jego czyn jest czysty i prawy.

12 L'oreille qui entend, et l'œil qui voit, par l'Éternel furent formés l'un et l'autre.

Ucho, które słyszy, i oko, które widzi, oba uczynił PAN.

13 N'aime pas le dormir, afin de ne pas perdre ce que tu as! Aie les yeux ouverts, et tu auras abondance de pain!

Nie kochaj spania, byś nie zubożał; otwórz oczy, a nasycisz się chlebem.

14 Mauvais! mauvais! dit l'acheteur; mais en s'en allant il se félicite.

[To] liche, [to] liche, mówi kupujący, ale chwali się, gdy odchodzi.

15 Il y a de l'or et beaucoup de perles; mais des lèvres sensées sont une vaisselle de prix.

Istnieje złoto i obfitość pereł, ale wargi rozumne są kosztownym klejnotem.

16 Prends-lui son manteau, car il a cautionné autrui; et nantis-loi de lui plutôt que de l'étranger.

Zabierz szatę tego, [który ręczył] za obcego, a od tego, [który ręczył] za cudzą kobietę, zabierz zastaw.

17 Le pain du mensonge est doux à l'homme; mais sa bouche finit par se trouver pleine de gravier.

Chleb oszustwa smakuje człowiekowi, ale potem jego usta będą napełnione piaskiem.

18 C'est la réflexion qui donne à un plan de la consistance; et sans circonspection ne fais point la guerre.

Zamysły są utwierdzone dzięki radzie, a wojnę prowadź z rozwagą.

19 Il révèle les secrets celui qui va médisant; et de celui qui tient ses lèvres ouvertes, ne fais pas ta société.

Plotkarz zdradza tajemnice; dlatego nie zadawaj się z tym, który pochlebia wargami.

20 De quiconque maudit son père et sa mère, le flambeau s'éteint au sein des ténèbres.

Kto złorzeczy swemu ojcu albo matce, tego pochodnia zgaśnie w gęstych ciemnościach.

21 Un héritage abominable à son origine ne finira point par être béni.

Dziedzictwo prędko nabyte na początku nie będzie błogosławione na końcu.

22 Ne dis pas: Je rendrai le mal pour le mal! Compte sur l'Éternel, c'est lui qui t'aidera.

Nie mów: Odpłacę złem. Czekaj na PANA, a wybawi cię.

23 Le double poids est l'abomination de l'Éternel; et la balance fausse n'est pas une chose bonne.

Dwojakie odważniki budzą odrazę w PANU, a fałszywa waga nie jest dobra.

24 C'est l'Éternel qui règle la marche des humains; l'homme! comment découvrirait-il sa voie?

Od PANA pochodzą drogi człowieka; jakże może człowiek zrozumieć własną drogę?

25 Il y a péril pour l'homme à précipiter les choses saintes, et à ne réfléchir qu'après le vœu prononcé.

Sidłem dla człowieka jest pożreć to, co święte, i zastanowić się dopiero po złożeniu ślubów.

26 Un roi sage fait avec le van le triage des méchants, et fait passer sur eux la roue qui foule le blé.

Mądry król rozprasza niegodziwych i wywiera na nich zemstę.

27 Un flambeau allumé par l'Éternel, telle est l'âme de l'homme, qui sonde les profondeurs de son intérieur.

Duch człowieka [jest] pochodnią PANA, [która] bada wszystkie skrytości wnętrza.

28 L'amour et la fidélité sont la garde du roi, et par l'amour il donne un étai à son trône.

Miłosierdzie i prawda strzegą króla, a jego tron oparty jest na miłosierdziu.

29 La parure des jeunes hommes, c'est leur vigueur; et la gloire des vieillards, leurs cheveux blancs.

Chlubą młodzieńców jest ich siła, a ozdobą starców – sędziwość.

30 Les meurtrissures purifient le méchant, les coups qui pénètrent au fond des entrailles.

Siność ran oczyszcza zło, a razy – głębię wnętrza.