Proverbes 17

1 Mieux vaut un morceau de pain avec la joie de la paix, qu'une maison pleine de biens et d'offrandes iniques avec des querelles.

Lepszy jest kęs suchego chleba a w pokoju, niżeli pełen dom nabitego bydła ze swarem.

2 Le serviteur intelligent gouvernera des maîtres insensés, et il fera les parts entre les frères.

Sługa roztropny będzie panował nad synem, który jest ku hańbie; a między braćmi będzie dzielił dziedzictwo.

3 Comme dans une fournaise on éprouve l'argent et l'or, ainsi les âmes sont élues par le Seigneur.

Tygiel srebra a piec złota doświadcza; ale Pan serc dośwadcza.

4 Le méchant obéit à la langue des pervers; le juste ne fait pas attention à des lèvres menteuses.

Zły pilnuje warg złośliwych, a kłamca słucha języka przewrotnego.

5 Railler le mendiant, c'est irriter son Créateur; celui qui se réjouit de la ruine de son prochain ne sera point innocent; celui qui a des entrailles faciles à émouvoir obtiendra miséricorde.

Kto się naśmiewa z ubogiego, uwłacza stworzycielowi jego; a kto się raduje z upadku czyjego, nie ujdzie pomsty.

6 Les fils de ses fils sont la couronne du vieillard; les pères sont la gloire des enfants. Le fidèle a le monde entier pour richesses; l'infidèle n'a pas même une obole.

Korona starców są synowie synów ich, a ozdoba synów są ojcowie ich.

7 Des livres fidèles ne vont pas à l'insensé, ni des livres trompeurs au juste.

Nie przystoi mowa poważna głupiemu, dopieroż księciu usta kłamliwe.

8 Les corrections sont, pour ceux qui les mettent à profit, une récompense de la grâce; où elles s'adressent, elles remettent dans le bon chemin.

Jako kamień drogi, tak bywa dar wdzięczny temu, który go bierze; do czegokolwiek zmierzy, zdarzy mu się.

9 Celui qui garde le secret sur les mauvaises actions, maintient les amitiés; celui à qui il est odieux de les cacher, sépare les amis et ceux d'une même maison.

Kto pokrywa przestępstwo, szuka łaski; ale kto wznawia rzeczy, rozłącza przyjaciół.

10 Une menace fait naître le repentir dans le cœur du sage; l'insensé ne sent pas même les coups de fouet.

Więcej waży gromienie u roztropnego, niżeli sto plag u głupiego.

11 Tout méchant excite des querelles; mais le Seigneur lui enverra un ange inexorable.

Uporny tylko złego szuka, dla tego poseł okrutny będzie nań zesłany.

12 L'homme prudent n'est pas exempt de honte; l'injuste ne songe qu'à mal.

Lepiej jest człowiekowi spotkać się z niedźwiedzicą osierociałą, niżeli z głupim w głupstwie jego.

13 Celui qui rend le mal pour le bien n'éloignera pas le mal de sa maison.

Kto oddaje złem za dobre, nie wynijdzie złe z domu jego.

14 L'autorité de la justice donne du pouvoir aux paroles; les séditions et les querelles précèdent la misère.

Kto zaczyna zwadę, jest jako ten, co przekopuje wodę; przetoż niż się zwada rozsili, zaniechaj go.

15 Celui qui déclare le juste injuste, et l'injuste juste, est impur et abominable aux yeux de Dieu.

Kto usprawiedliwia niezbożnego, a winnym czyni sprawiedliwego, oba jednako są obrzydliwością Panu.

16 À quoi servent ses richesses à l'insensé, puisque l'homme sans cœur ne pourra pas en acheter la sagesse? Celui qui exhausse sa maison cherche sa ruine; celui qui prend une voie mauvaise pour s'instruire tombera dans le malheur.

Cóż po dostatku w ręku głupiego, ponieważ do nabycia mądrości rozumu nie ma?

17 Aie en tout temps un ami; que tes frères te soient secourables dans tes nécessités: c'est pour cela qu'ils sont nés.

Wszelkiego czasu miłuje przyjaciel, a w ucisku stawia się jako brat.

18 L'imprudent bat des mains et se complaît en lui-même, quand il s'est rendu caution d'une somme pour ses amis.

Człowiek głupi daje rękę, czyniąc rękojemstwo przed twarzą przyjaciela swego.

19 Si l'on aime le péché, on se réjouit des querelles.

Kto miłuje zwadę, miłuje grzech; a kto wynosi usta swe, szuka upadku.

20 Celui qui a le cœur dur ne trouvera pas de biens. L'homme dont la langue est facilement changeante tombera dans le malheur.

Przewrotny w sercu nie znajduje dobrego; a kto jest przewrotnego języka, wpadnie we złe.

21 Le cœur de l'insensé est pour lui un sujet de troubles. Le père ne se réjouit pas en un fils ignorant; le fils sage réjouit sa mère.

Kto spłodził głupiego, na smutek swój spłodził go, ani się rozweseli ojciec niemądrego.

22 La joie du cœur donne la santé; les os d'un homme triste se dessèchent.

Serce wesołe oczerstwia jako lekarstwo; ale duch sfrasowany wysusza kości.

23 Les voies de celui qui emporte des présents iniques dans les plis de son manteau ne seront point prospères; l'impie s'écarte des voies de la justice.

Niezbożny potajemnie dar bierze, aby podwrócił ścieszki sądu.

24 Sur la face du sage brille l'intelligence; les yeux de l'insensé sont égarés aux bouts du monde.

Na twarzy roztropnego znać mądrość; ale oczy głupiego aż na kraju ziemi.

25 Un fils insensé, courroux du père, douleur de la mère.

Syn głupi żałością jest ojcu swemu, a gorzkością rodzicielce swojej.

26 Il n'est pas bien de nuire à un homme juste; conspirer contre des princes équitables est une iniquité.

Zaiste nie dobra, winować sprawiedliwego, albo żeby przełożeni kogo dla cnoty bić mieli.

27 Celui qui s'abstient de paroles dures est un sage; l'homme patient est sensé.

Kto zawściąga mowy swe, jest umiejętnym; drogiego ducha jest mąż rozumny.

28 Si l'insensé cherche la sagesse, il sera réputé sage; et s'il ferme la bouche, il passera pour prudent.

Gdy głupi milczy, za mądrego poczytany bywa; a który zatula wargi swoje, za rozumnego.