Sananlaskujen 16

1 Ihmisen ovat mielen aivoittelut, mutta Herralta tulee kielen vastaus.

W człowieku są zamysły serca, ale odpowiedź języka jest od PANA.

2 Kaikki miehen tiet ovat hänen omissa silmissään puhtaat, mutta Herra tutkii henget.

Wszystkie drogi człowieka są czyste w jego oczach, ale PAN waży duchy.

3 Heitä työsi Herran haltuun, niin sinun hankkeesi menestyvät.

Powierz PANU swe dzieła, a twoje zamysły będą utwierdzone.

4 Kaiken on Herra tehnyt määrätarkoitukseen, niinpä jumalattomankin onnettomuuden päivän varalle.

PAN uczynił wszystko dla samego siebie, nawet niegodziwego na dzień zła.

5 Jokainen ylpeämielinen on Herralle kauhistus: totisesti, ei sellainen jää rankaisematta.

Każdy, który jest wyniosłego serca, budzi odrazę w PANU; choć weźmie innych do pomocy, nie uniknie kary.

6 Laupeudella ja uskollisuudella rikos sovitetaan, ja Herran pelolla paha vältetään.

Dzięki miłosierdziu i prawdzie oczyszcza się nieprawość, a w bojaźni PANA oddalamy się od zła.

7 Jos miehen tiet ovat Herralle otolliset, saattaa hän vihamiehetkin sovintoon hänen kanssansa.

Gdy drogi człowieka podobają się PANU, to godzi z nim nawet jego nieprzyjaciół.

8 Parempi vähä vanhurskaudessa kuin suuret voitot vääryydessä.

Lepiej mieć mało ze sprawiedliwością niż wiele dochodów nieprawnych.

9 Ihmisen sydän aivoittelee hänen tiensä, mutta Herra ohjaa hänen askeleensa.

Serce człowieka obmyśla swe drogi, ale PAN kieruje jego krokami.

10 Kuninkaan huulilla on jumalallinen ratkaisu; hänen suunsa ei petä tuomitessaan.

Wyrok Boży [jest] na wargach króla; jego usta nie błądzą w sądzie.

11 Puntari ja oikea vaaka ovat Herran, hänen tekoaan ovat kaikki painot kukkarossa.

Sprawiedliwa waga i szale [należą do] PANA i wszystkie odważniki w worku są jego dziełem.

12 Jumalattomuuden teko on kuninkaille kauhistus, sillä vanhurskaudesta valtaistuin vahvistuu.

Popełnienie niegodziwości budzi odrazę w królach, bo sprawiedliwością tron jest umocniony.

13 Vanhurskaat huulet ovat kuninkaille mieleen, ja oikein puhuvaa he rakastavat.

Wargi sprawiedliwe są rozkoszą królów, kochają oni tego, który mówi to, co słuszne.

14 Kuninkaan viha on kuoleman sanansaattaja, mutta sen lepyttää viisas mies.

Gniew króla jest posłańcem śmierci, ale mądry człowiek przebłaga go.

15 Kuninkaan kasvojen valo on elämäksi, ja hänen suosionsa on kuin keväinen sadepilvi.

W jasności twarzy króla [jest] życie, a jego przychylność jest jak obłok z późnym deszczem.

16 Parempi kultaa on hankkia viisautta, kalliimpi hopeata hankkia ymmärrystä.

O wiele lepiej jest nabyć mądrość niż złoto; a nabyć rozum lepiej niż srebro.

17 Oikeamielisten tie välttää onnettomuuden; henkensä saa pitää, joka pitää vaelluksestansa vaarin.

Droga prawych [to] odstąpić od zła; kto strzeże swojej drogi, strzeże swej duszy.

18 Kopeus käy kukistumisen edellä, ylpeys lankeemuksen edellä.

Pycha poprzedza zgubę, a wyniosły duch – upadek.

19 Parempi alavana nöyrien parissa kuin jakamassa saalista ylpeitten kanssa.

Lepiej być uniżonego ducha z pokornymi, niż dzielić łup z pysznymi.

20 Joka painaa mieleensä sanan, se löytää onnen; ja autuas se, joka Herraan turvaa!

Kto zważa na słowo, znajdzie dobro, a kto ufa PANU, [jest] błogosławiony.

21 Jolla on viisas sydän, sitä ymmärtäväiseksi sanotaan, ja huulten suloisuus antaa opetukselle tehoa.

Kto [jest] mądrego serca, zwie się rozumnym, a słodycz warg pomnaża wiedzę.

22 Ymmärrys on omistajalleen elämän lähde, mutta hulluus on hulluille kuritus.

Rozum [jest] zdrojem życia dla tych, którzy go mają, a pouczenie głupich jest głupotą.

23 Viisaan sydän tekee taitavaksi hänen suunsa ja antaa tehoa hänen huultensa opetukselle.

Serce mądrego czyni jego usta roztropnymi i dodaje nauki jego wargom.

24 Lempeät sanat ovat mesileipää; ne ovat makeat sielulle ja lääkitys luille.

Miłe słowa są [jak] plaster miodu, słodycz dla duszy i lekarstwo dla kości.

25 Miehen mielestä on oikea monikin tie, joka lopulta on kuoleman tie.

Jest droga, która [wydaje się] człowiekowi słuszna, ale jej końcem jest droga do śmierci.

26 Työmiehen nälkä tekee työtä hänen hyväkseen, sillä oma suu panee hänelle pakon.

Robotnik pracuje dla siebie, bo usta pobudzają go [do tego].

27 Kelvoton mies kaivaa toiselle onnettomuutta; hänen huulillaan on kuin polttava tuli.

Człowiek nikczemny wykopuje zło, a na jego wargach jakby ogień płonący.

28 Kavala mies rakentaa riitaa, ja panettelija erottaa ystävykset.

Człowiek przewrotny rozsiewa spory, a plotkarz rozdziela przyjaciół.

29 Väkivallan mies viekoittelee lähimmäisensä ja vie hänet tielle, joka ei ole hyvä.

Człowiek gwałtowny zwabia swego bliźniego i wprowadza go na drogę niedobrą.

30 Joka silmiänsä luimistelee, sillä on kavaluus mielessä; joka huulensa yhteen puristaa, sillä on paha valmiina.

Mruga swymi oczami, by knuć podstępy; rusza wargami i popełnia zło.

31 Harmaat hapset ovat kunnian kruunu; se saadaan vanhurskauden tiellä.

Siwa głowa [jest] koroną chwały, zdobywa się ją na drodze sprawiedliwości.

32 Pitkämielinen on parempi kuin sankari, ja mielensä hillitseväinen parempi kuin kaupungin valloittaja.

Lepszy jest nieskory do gniewu niż mocarz, a kto panuje nad swym duchem, [jest lepszy] niż ten, kto zdobywa miasto.

33 Helmassa pudistellen arpa heitetään, mutta Herralta tulee aina sen ratkaisu.

Losy wrzuca się w zanadrze, ale całe rozstrzygnięcie ich zależy od PANA.