< Proverbs 23 >

1 When you sit to eat with a ruler, consider diligently what is before you;
Аще сядеши вечеряти на трапезе сильнаго, разумно разумевай предлагаемая тебе,
2 put a knife to your throat if you are a man given to appetite.
и налагай руку твою, ведый, яко сицевая тебе подобает уготовити:
3 Don’t be desirous of his dainties, since they are deceitful food.
аще же несытнейший еси, не желай брашен его: сия бо имут живот ложен.
4 Don’t weary yourself to be rich. In your wisdom, show restraint.
Не распростирайся убог сый с богатым, твоею же мыслию удаляйся.
5 Why do you set your eyes on that which is not? For it certainly sprouts wings like an eagle and flies in the sky.
Аще устремиши на него око твое, никогдаже явится: соделаны бо суть ему крила яко орлу, и обращается в дом настоятеля своего.
6 Don’t eat the food of him who has a stingy eye, and don’t crave his delicacies,
Не вечеряй с мужем завистливым, ниже похощеши пищей его:
7 for as he thinks about the cost, so he is. “Eat and drink!” he says to you, but his heart is not with you.
имже бо образом аще кто поглотит власы, сице яст и пиет: ниже к себе да введеши его и снеси хлеб твой с ним:
8 You will vomit up the morsel which you have eaten and waste your pleasant words.
изблюет бо его и осквернит словеса твоя добрая.
9 Don’t speak in the ears of a fool, for he will despise the wisdom of your words.
Во ушию безумнаго ничтоже глаголи, да не когда поругает разумная словеса твоя.
10 Don’t move the ancient boundary stone. Don’t encroach on the fields of the fatherless,
Не прелагай предел вечных и в стяжание сирот не вниди:
11 for their Defender is strong. He will plead their case against you.
избавляяй бо их Господь крепок есть и разсудит суд их с тобою.
12 Apply your heart to instruction, and your ears to the words of knowledge.
Даждь в наказание сердце твое, ушеса же твоя уготовай словесем чувственным.
13 Don’t withhold correction from a child. If you punish him with the rod, he will not die.
Не преставай младенца наказовати: аще бо жезлом биеши его, не умрет (от него):
14 Punish him with the rod, and save his soul from Sheol. (Sheol h7585)
ты бо побиеши его жезлом, душу же его избавиши от смерти. (Sheol h7585)
15 My son, if your heart is wise, then my heart will be glad, even mine.
Сыне, аще премудро будет сердце твое, возвеселиши и мое сердце,
16 Yes, my heart will rejoice when your lips speak what is right.
и пребудут в словесех твои устне к моим устнам, аще права будут.
17 Don’t let your heart envy sinners, but rather fear the LORD all day long.
Да не ревнует сердце твое грешником, но в страсе Господни буди весь день:
18 Indeed surely there is a future hope, and your hope will not be cut off.
аще бо соблюдеши я, будут ти внуцы, и упование твое не отступит.
19 Listen, my son, and be wise, and keep your heart on the right path!
Слушай, сыне, и премудр бывай и исправляй мысли твоего сердца:
20 Don’t be amongst ones drinking too much wine, or those who gorge themselves on meat;
не буди винопийца, ниже прилагайся к сложением и купованием мяс:
21 for the drunkard and the glutton shall become poor; and drowsiness clothes them in rags.
всяк бо пияница и блудник обнищает, и облечется в раздранная и в рубища всяк сонливый.
22 Listen to your father who gave you life, and don’t despise your mother when she is old.
Слушай, сыне, отца родившаго тя, и не презирай, егда состареется мати твоя.
23 Buy the truth, and don’t sell it. Get wisdom, discipline, and understanding.
Истину стяжи и не отрини мудрости и учения и разума.
24 The father of the righteous has great joy. Whoever fathers a wise child delights in him.
Добре воспитовает отец праведен, о сыне же премудрем веселится душа его.
25 Let your father and your mother be glad! Let her who bore you rejoice!
Да веселится отец и мати о тебе, и да радуется рождшая тя.
26 My son, give me your heart; and let your eyes keep in my ways.
Даждь ми, сыне, твое сердце, очи же твои моя пути да соблюдают.
27 For a prostitute is a deep pit; and a wayward wife is a narrow well.
Сосуд бо сокрушен чуждий дом, и студенец тесен чуждий:
28 Yes, she lies in wait like a robber, and increases the unfaithful amongst men.
сей бо вскоре погибнет, и всякий законопреступник потребится.
29 Who has woe? Who has sorrow? Who has strife? Who has complaints? Who has needless bruises? Who has bloodshot eyes?
Кому горе? Кому молва? Кому судове? Кому горести и свары? Кому сокрушения вотще? Кому сини очи?
30 Those who stay long at the wine; those who go to seek out mixed wine.
Не пребывающым ли в вине? И не назирающым ли, где пирове бывают?
31 Don’t look at the wine when it is red, when it sparkles in the cup, when it goes down smoothly.
Не упивайтеся вином, но беседуйте ко человеком праведным, и беседуйте во проходех: аще бо на чашы и сткляницы вдаси очи твои, последи имаши ходити нажайший белилнаго древа:
32 In the end, it bites like a snake, and poisons like a viper.
последи же яко от змиа уязвен прострется, и якоже от кераста разливается ему яд.
33 Your eyes will see strange things, and your mind will imagine confusing things.
Очи твои егда узрят (жену) чуждую, уста твоя тогда возглаголют стропотная:
34 Yes, you will be as he who lies down in the middle of the sea, or as he who lies on top of the rigging:
и возляжеши яко в сердцы моря и якоже кормчий во мнозе волнении.
35 “They hit me, and I was not hurt! They beat me, and I don’t feel it! When will I wake up? I can do it again. I will look for more.”
Речеши же: биша мя, и не поболех, и поругашася ми, аз же не разумех: когда утро будет, да шед взыщу, с нимиже снидуся?

< Proverbs 23 >