Luke 9
1 Jesus called the Twelve together, and gave them power and authority over all demons, as well as to cure diseases.
İsa, Onikiler'i yanına çağırıp onlara bütün cinler üzerinde ve hastalıkları iyileştirmek için güç ve yetki verdi.
2 He sent them out as his Messengers, to proclaim the Kingdom of God, and to work cures.
Sonra onları Tanrı'nın Egemenliği'ni duyurmaya ve hastalara şifa vermeye gönderdi.
3 “Do not,” he said to them, “take anything for your journey; not even a staff, or a bag, or bread, or any silver, or a change of clothes with you.
Onlara şöyle dedi: “Yolculuk için yanınıza hiçbir şey almayın: Ne değnek, ne torba, ne ekmek, ne para, ne de yedek mintan.
4 Whatever house you go to stay in, remain there, and leave from that place.
Hangi eve girerseniz, kentten ayrılıncaya dek orada kalın.
5 If people do not welcome you, as you leave that town, shake even the dust off your feet, as a protest against them.”
Sizi kabul etmeyenlere gelince, kentten ayrılırken onlara uyarı olsun diye ayaklarınızın tozunu silkin.”
6 Then they set out and went from village to village, telling the Good News and curing people everywhere.
Onlar da yola çıktılar, her yerde Müjde'yi yayarak ve hastaları iyileştirerek köy köy dolaştılar.
7 Prince Herod heard of all that was happening, and was perplexed, because it was said by some that John must be risen from the dead.
Bölgenin kralı Hirodes bütün bu olanları duyunca şaşkına döndü. Çünkü bazıları Yahya'nın ölümden dirildiğini, bazıları İlyas'ın göründüğünü, başkaları ise eski peygamberlerden birinin dirildiğini söylüyordu.
8 Some again said that Elijah had appeared, and others that one of the old Prophets had risen again.
9 But Herod himself said: “John I beheaded; but who is this of whom I hear such things?” And he endeavoured to see him.
Hirodes, “Yahya'nın başını ben kestirdim. Şimdi hakkında böyle haberler duyduğum bu adam kim?” diyor ve İsa'yı görmenin bir yolunu arıyordu.
10 When the Apostles returned, they related to Jesus all that they had done. Then Jesus retired privately to a town called Bethsaida, taking the Apostles with him.
Elçiler geri dönünce, yaptıkları her şeyi İsa'ya anlattılar. Sonra İsa yalnızca onları yanına alıp Beytsayda denilen bir kente çekildi.
11 But the people recognised him and followed him in crowds; and Jesus welcomed them and spoke to them about the Kingdom of God, while he cured those who were in need of help.
Bunu öğrenen halk O'nun ardından gitti. İsa onları ilgiyle karşıladı, kendilerine Tanrı'nın Egemenliği'nden söz etti ve şifaya ihtiyacı olanları iyileştirdi.
12 The day was drawing to a close, when the twelve came up to him, and said: “Send the crowd away, so that they may make their way to the villages and farms round about, and find themselves lodgings and provisions, for we are in a lonely spot here.”
Günbatımına doğru Onikiler gelip O'na, “Halkı salıver de çevredeki köylere ve çiftliklere gidip kendilerine barınak ve yiyecek bulsunlar. Çünkü ıssız bir yerdeyiz” dediler.
13 But Jesus said: “It is for you to give them something to eat.” “We have not more than five loaves and two fishes,” they answered; “unless indeed we are to go and buy food for all these people.”
İsa, “Onlara siz yiyecek verin” dedi. “Beş ekmekle iki balıktan başka bir şeyimiz yok” dediler. “Yoksa bunca halk için yiyecek almaya biz mi gidelim?”
14 (For the men among them were about five thousand.) “Get them seated in companies,” was his reply, “about fifty in each.”
Orada yaklaşık beş bin erkek vardı. İsa öğrencilerine, “Halkı yaklaşık ellişer kişilik kümeler halinde yere oturtun” dedi.
15 This they did, and got all the people seated.
Öğrenciler öyle yapıp herkesi yere oturttular.
16 Taking the five loaves and the two fishes, Jesus looked up to Heaven and said the blessing over them. Then he broke them in pieces, and gave them to his disciples to set before the people.
İsa, beş ekmekle iki balığı aldı, gözlerini göğe kaldırarak şükretti; sonra bunları böldü ve halka dağıtmaları için öğrencilerine verdi.
17 Every one had sufficient to eat, and what was left of the broken pieces was picked up — twelve baskets.
Herkes yiyip doydu. Artakalan parçalardan on iki sepet dolusu toplandı.
18 Afterwards, when Jesus was alone, praying, his disciples joined him, and he asked them this question — “Who do the people say that I am?”
Bir gün İsa tek başına dua ediyordu, öğrencileri de yanındaydı. İsa onlara, “Halk benim kim olduğumu söylüyor?” diye sordu.
19 “John the Baptist,” was their answer; “others, however, say that you are Elijah, while others say that one of the old Prophets has risen again.”
Şöyle yanıtladılar: “Vaftizci Yahya diyorlar. Ama kimi İlyas, kimi de eski peygamberlerden biri dirilmiş, diyor.”
20 “But you,” he went on, “who do you say that I am?” And to this Peter answered: “The Christ of God.”
İsa onlara, “Siz ne dersiniz” dedi, “Sizce ben kimim?” Petrus, “Sen Tanrı'nın Mesihi'sin” yanıtını verdi.
21 Jesus, however, strictly charged them not to say this to any one;
İsa, onları uyararak bunu hiç kimseye söylememelerini buyurdu.
22 he told them that the Son of Man must undergo much suffering, and be rejected by the Councillors, and Chief Priests, and Teachers of the Law, and be put to death, and rise on the third day.
İnsanoğlu'nun çok acı çekmesi, ileri gelenler, başkâhinler ve din bilginlerince reddedilmesi, öldürülmesi ve üçüncü gün dirilmesi gerektiğini söyledi.
23 And to all present he said: “If any man wishes to walk in my steps, let him renounce self, and take up his cross daily, and follow me.
Sonra hepsine, “Ardımdan gelmek isteyen kendini inkâr etsin, her gün çarmıhını yüklenip beni izlesin” dedi,
24 For whoever wishes to save his life will lose it, and whoever, for my sake, loses his life — that man shall save it.
“Canını kurtarmak isteyen onu yitirecek, canını benim uğruma yitiren ise onu kurtaracaktır.
25 What good does it do a man if, when he has gained the whole world, he has lost or forfeited himself?
İnsan bütün dünyayı kazanıp da canını yitirirse, canından olursa, bunun kendisine ne yararı olur?
26 Whoever is ashamed of me and of my teaching, the Son of Man will be ashamed of him, when he comes in his Glory and the Glory of the father and of the holy angels.
Kim benden ve benim sözlerimden utanırsa, İnsanoğlu da kendisinin, Babası'nın ve kutsal meleklerin görkemi içinde geldiğinde o kişiden utanacaktır.
27 Indeed, I tell you, some who are standing before me will not know death, till they have seen the Kingdom of God.”
Size gerçeği söyleyeyim, burada bulunanlar arasında, Tanrı'nın Egemenliği'ni görmeden ölümü tatmayacak olanlar var.”
28 About eight days after speaking these words, Jesus went up the mountain to pray, taking with him Peter, John, and James.
Bu sözleri söyledikten yaklaşık sekiz gün sonra İsa, yanına Petrus, Yuhanna ve Yakup'u alarak dua etmek üzere dağa çıktı.
29 As he was praying, the aspect of his face was changed, and his clothing became of a glittering whiteness.
İsa dua ederken yüzünün görünümü değişti, giysileri şimşek gibi parıldayan bir beyazlığa büründü.
30 And all at once two men were talking with Jesus; they were Moses and Elijah,
O anda görkem içinde beliren iki kişi İsa'yla konuşmaya başladılar. Bunlar Musa ile İlyas'tı. İsa'nın yakında Yeruşalim'de gerçekleşecek olan ayrılışını konuşuyorlardı.
31 who appeared in a glorified state, and spoke of his departure, which was destined to take place at Jerusalem.
32 Peter and his companions had been overpowered by sleep but, suddenly becoming wide awake, they saw Jesus glorified and the two men who were standing beside him.
Petrus ile yanındakilerin üzerine uyku çökmüştü. Ama uykuları iyice dağılınca İsa'nın görkemini ve yanında duran iki kişiyi gördüler.
33 And, as Moses and Elijah were passing away from Jesus, Peter exclaimed: “Sir, it is good to be here; let us make three tents, one for you, and one for Moses, and one for Elijah.” He did not know what he was saying;
Bunlar İsa'nın yanından ayrılırken Petrus İsa'ya, “Efendimiz” dedi, “Burada bulunmamız ne iyi oldu! Üç çardak kuralım: Biri sana, biri Musa'ya, biri de İlyas'a.” Aslında ne söylediğinin farkında değildi.
34 and, while he was speaking, a cloud came down and enveloped them; and they were afraid, as they passed into the cloud;
Petrus daha bunları söylerken bir bulut gelip onlara gölge saldı. Bulut onları sarınca korktular.
35 and from the cloud came a voice which said — “This is my Son, the Chosen One; him you must hear.”
Buluttan gelen bir ses, “Bu benim Oğlum'dur, seçilmiş Olan'dır. O'nu dinleyin!” dedi.
36 And, as the voice ceased, Jesus was found alone. The Apostles kept silence, and told no one about any of the things that they had seen.
Ses kesilince İsa'nın tek başına olduğu görüldü. Öğrenciler bunu gizli tuttular ve o günlerde hiç kimseye gördüklerinden söz etmediler.
37 The next day, when they had come down from the mountain, a great crowd met Jesus.
Ertesi gün dağdan indikleri zaman, İsa'yı büyük bir kalabalık karşıladı.
38 And just then a man in the crowd shouted out: “Teacher, I entreat you to look at my son, for he is my only child;
Kalabalığın içinden bir adam, “Öğretmenim” diye seslendi, “Yalvarırım, oğlumu bir gör, o tek çocuğumdur.
39 all at once a spirit will seize him, suddenly shriek out, and throw him into convulsions till he foams, and will leave him only when he is utterly exhausted.
Bir ruh onu yakalıyor, o da birdenbire çığlık atıyor. Ruh onu, ağzından köpükler gelene dek şiddetle sarsıyor. Bedenini yara bere içinde bırakarak güçbela ayrılıyor.
40 I entreated your disciples to drive the spirit out, but they could not.”
Ruhu kovmaları için öğrencilerine yalvardım, ama başaramadılar.”
41 “O faithless and perverse generation!” Jesus exclaimed; “how long must I be with you and have patience with you? Lead your son here.”
İsa şöyle karşılık verdi: “Ey imansız ve sapmış kuşak! Sizinle daha ne kadar kalıp size katlanacağım? Oğlunu buraya getir.”
42 While the boy was coming up to Jesus, the demon dashed him down and threw him into convulsions. But Jesus rebuked the foul spirit, and cured the boy, and gave him back to his father.
Çocuk daha İsa'ya yaklaşırken cin onu yere vurup şiddetle sarstı. Ama İsa kötü ruhu azarladı, çocuğu iyileştirerek babasına geri verdi.
43 And all present were struck with awe at the majesty of God. In the midst of the general astonishment at all that Jesus was doing, he said to his disciples:
Herkes Tanrı'nın büyük gücüne şaşıp kaldı. Herkes İsa'nın bütün yaptıkları karşısında hayret içindeyken, İsa öğrencilerine, “Şu sözlerime iyice kulak verin” dedi. “İnsanoğlu, insanların eline teslim edilecek.”
44 “Listen carefully to my words. For the Son of Man is destined to be betrayed into the hands of his fellow men.”
45 But the disciples did not understand the meaning of this; it had been concealed from them so that they did not see it, and they were afraid to question him as to what he meant.
Onlar bu sözü anlamadılar. Sözü kavramasınlar diye anlamı kendilerinden gizlenmişti. Üstelik İsa'ya bu sözle ilgili soru sormaktan korkuyorlardı.
46 A discussion arose among the disciples as to which of them was the greatest;
Öğrenciler, aralarında kimin en büyük olduğunu tartışmaya başladılar.
47 and Jesus, knowing of the discussion that was occupying their thoughts, took hold of a little child, and placed it beside him,
Akıllarından geçeni bilen İsa, küçük bir çocuğu tutup yanına çekti ve onlara şöyle dedi: “Bu çocuğu benim adım uğruna kabul eden, beni kabul etmiş olur. Beni kabul eden de beni göndereni kabul etmiş olur. Aranızda en küçük kim ise, işte en büyük odur.”
48 and then said to them: “Any one who, for the sake of my Name, welcomes even this little child is welcoming me; and any one who welcomes me is welcoming him who sent me as his Messenger. For whoever is lowliest among you all — that man is great.”
49 Thereupon John said: “Sir, we saw a man driving out demons by using your name, and we tried to prevent him, because he does not follow you with us.”
Yuhanna buna karşılık, “Efendimiz” dedi, “Senin adınla cin kovan birini gördük, ama bizimle birlikte seni izlemediği için ona engel olmaya çalıştık.”
50 “None of you must prevent him,” Jesus said to John; “he who is not against you is for you.”
İsa, “Ona engel olmayın!” dedi. “Size karşı olmayan, sizden yanadır.”
51 As the days before his being taken up to Heaven were growing few, Jesus set his face resolutely in the direction of Jerusalem; and he sent on messengers in advance.
Göğe alınacağı gün yaklaşınca İsa, kararlı adımlarla Yeruşalim'e doğru yola çıktı.
52 On their way, they went into a Samaritan village to make preparations for him,
Kendi önünden haberciler gönderdi. Bunlar, kendisi için hazırlık yapmak üzere gidip Samiriyeliler'e ait bir köye girdiler.
53 but the people there did not welcome him, because his face was set in the direction of Jerusalem.
Ama Samiriyeliler İsa'yı kabul etmediler. Çünkü Yeruşalim'e doğru gidiyordu.
54 When James and John saw this, they said: “Master, do you wish us to call for fire to come down from the heavens and consume them?”
Öğrencilerden Yakup'la Yuhanna bunu görünce, “Rab, bunları yok etmek için bir buyrukla gökten ateş yağdırmamızı ister misin?” dediler.
55 But Jesus turned and rebuked them.
Ama İsa dönüp onları azarladı.
56 And they made their way to another village.
Sonra başka bir köye gittiler.
57 And, while they were on their way, a man said to Jesus: “I will follow you wherever you go.”
Yolda giderlerken bir adam İsa'ya, “Nereye gidersen, senin ardından geleceğim” dedi.
58 “Foxes have holes,” he replied, “and wild birds their roosting-places, but the Son of Man has nowhere to lay his head.”
İsa ona, “Tilkilerin ini, kuşların yuvası var, ama İnsanoğlu'nun başını yaslayacak bir yeri yok” dedi.
59 To another man Jesus said: “Follow me.” “Let me first go and bury my father,” said the man.
Bir başkasına, “Ardımdan gel” dedi. Adam ise, “İzin ver, önce gidip babamı gömeyim” dedi.
60 But Jesus said: “Leave the dead to bury their dead; but go yourself and carry far and wide the news of the Kingdom of God.”
İsa ona şöyle dedi: “Bırak ölüleri, kendi ölülerini kendileri gömsün. Sen gidip Tanrı'nın Egemenliği'ni duyur.”
61 “Master,” said another, “I will follow you; but first let me say good-bye to my family.”
Bir başkası, “Ya Rab” dedi, “Senin ardından geleceğim ama, izin ver, önce evimdekilerle vedalaşayım.”
62 But Jesus answered: “No one who looks back, after putting his hand to the plough, is fitted for the Kingdom of God.”
İsa ona, “Sabanı tutup da geriye bakan, Tanrı'nın Egemenliği'ne layık değildir” dedi.
