Luke 12
1 Meanwhile when myriads of the multitudes were thronging around him so that they trod one upon another, he began to say to his disciples, first of all. "Beware of the leaven of the Pharisee, which is hypocrisy.
Dume, kiam la miriadoj de la homamaso kunkolektiĝis tiel, ke ili piedpremis unu la alian, li ekparolis al siaj disĉiploj, dirante unue: Gardu vin kontraŭ la fermentaĵo de la Fariseoj, kiu estas hipokriteco.
2 "There is nothing hidden which shall not be revealed; nothing concealed that shall not be known.
Sed estas nenio kovrita, kio ne estos elmontrita; kaj nenio kaŝita, kio ne estos sciata.
3 "So that what you have said in the dark shall be heard in the light; and what you have whispered in the inner chambers shall be proclaimed from the housetops.
Tial, kion vi diris en la mallumo, tio estos aŭdita en la lumo; kaj kion vi parolis en orelon en internaj ĉambroj, tio estos proklamita sur la tegmentoj.
4 "But I say to you who are my friends, do not be afraid of those who kill the body and after that have no more that they can do.
Kaj mi diras al vi, miaj amikoj: Ne timu tiujn, kiuj mortigas la korpon, kaj poste ne povas fari ion plu.
5 "I will warn you whom you ought to fear. Fear him who, after he was after he has killed, has power to throw you into Gehenna. Yes, I tell you, fear him. (Geenna g1067)
Sed mi montros al vi, kiun vi devas timi: Timu Tiun, kiu, mortiginte, plue havas aŭtoritaton enĵeti en Gehenan; jes, mi diras al vi: Tiun timu. (Geenna g1067)
6 "Are not five sparrows sold for two farthings? Yet not one of them is forgotten in the sight of God!
Ĉu oni ne vendas kvin paserojn por du asaroj? kaj eĉ unu el ili ne estas forgesita antaŭ Dio.
7 "But the very hairs of your head are all numbered. Fear not! You are of more value than many sparrow!
Sed eĉ la haroj de via kapo estas ĉiuj kalkulitaj. Ne timu; vi pli valoras ol multaj paseroj.
8 "And I tell you that whoever confesses me before men, the Son of man will confess him before the angels of God;
Kaj mi diras al vi: Ĉiun, kiu konfesos min antaŭ la homoj, la Filo de homo ankaŭ konfesos antaŭ la anĝeloj de Dio;
9 "and whoever disowns me before men, shall be disowned before the angels of God.
sed kiu malkonfesos min antaŭ la homoj, tiu estos malkonfesita antaŭ la anĝeloj de Dio.
10 "If any one shall speak a word against the Son of man it shall be forgiven him; but he who is blasphemes against the Holy Spirit shall not be forgiven.
Kaj por ĉiu, kiu parolos vorton kontraŭ la Filo de homo, estos pardono; sed por tiu, kiu blasfemas kontraŭ la Sankta Spirito, ne estos pardono.
11 "And when they are bringing you before the synagogues and the rulers and authorities, do not worry about how or what you shall answer; or what you shall say;
Kaj kiam oni kondukos vin antaŭ la sinagogojn kaj regantojn kaj aŭtoritatulojn, ne zorgu, kiel aŭ kion respondi, aŭ kion diri;
12 "for the Holy Spirit will teach you in that hour what you ought to say."
ĉar la Sankta Spirito instruos al vi en tiu horo mem tion, kion vi devas diri.
13 Then one of the crowd said to him, "Master, tell my brother to give me my share of our inheritance."
Kaj unu el la homamaso diris al li: Majstro, diru al mia frato, ke li dividu kun mi la heredaĵon.
14 "Man," said he, "who made me a judge or arbitrator over you?"
Sed li diris al li: Ho viro, kiu starigis min super vi kiel juĝanton aŭ dividanton?
15 And to the people he said, "Take heed and guard yourselves from all covetousness, for a man’s life does not consist in the abundance of the things which he possesses."
Kaj li diris al ili: Zorgu, kaj gardu vin kontraŭ ĉia avideco, ĉar la vivo de homo ne konsistas en la abundeco de liaj posedaĵoj.
16 Then he spoke to them in a parable. "The ground of a certain rich man bore heavy crops.
Kaj li parolis al ili parabolon, dirante: La bieno de unu riĉulo donis abunde;
17 "So he debated with himself saying, ‘What shall I do? for I have no place in which to store my crops.’
kaj li konsideris, dirante: Kion mi faru, ĉar mi ne havas lokon, kie mi povas amasigi miajn fruktojn?
18 "And he said to himself. ‘This is what I will do. I will pull down my barns and build larger ones in which I will store all my wheat and my goods.
Kaj li diris: Jen kion mi faros: mi disbatos miajn grenejojn kaj konstruos pli grandajn, kaj tie mi amasigos mian grenon kaj miajn posedaĵojn.
19 "‘And I will say to my soul, "‘Soul, you have many goods laid up for many years! Take your ease, eat, drink, and be merry.’
Kaj mi diros al mia animo: Animo, vi havas multajn posedaĵojn, provizitajn por multaj jaroj; ripozu, manĝu, trinku, estu gaja.
20 "But God said to him. ‘Foolish man! This very night your soul is wanted! And these things you have prepared, whose shall they be?
Sed Dio diris al li: Ho senprudentulo! ĉi tiun nokton oni postulas de vi vian animon; kies estos tio, kion vi preparis?
21 "So is he that lays up treasures for himself and is not rich toward God."
Tia estas tiu, kiu kolektas por si trezoron, kaj ne estas riĉa rilate Dion.
22 Then he said to his disciples. "For this is the reason I say to you. Be not anxious for your life, what you shall eat; nor yet your body what shall you wear.
Kaj li diris al siaj disĉiploj: Tial mi diras al vi: Ne zorgu pri via vivo, kion vi manĝu; nek pri via korpo, kion vi surmetu.
23 "For the life is more than food, and the body is more than clothes.
Ĉar la vivo estas pli ol nutraĵo, kaj la korpo pli ol vestaĵo.
24 "Consider the ravens; they neither sow nor reap; they have no storehouse nor barn. And yet God feeds them. How much more are you worth than the birds?
Pripensu la korvojn, ke ili ne semas, nek rikoltas, kaj ne havas provizejon nek grenejon; kaj Dio nutras ilin; kiom pli vi valoras, ol la birdoj!
25 "And which of you by taking anxious thought can add a cubit to his height?
Kaj kiu el vi per zorgado povas aldoni unu ulnon al sia staturo?
26 "If then you cannot do even that which is least, why are you anxious concerning the rest?
Se do vi ne povas fari eĉ la plej malgrandan aferon, kial vi zorgas pri la ceteraj?
27 "Consider the lilies how they grow! They toil not, neither do they spin, yet I say to you that even Solomon in all his glory was not arrayed like one of these.
Pripensu la liliojn, kiel ili kreskas; ili ne laboras, nek ŝpinas; tamen mi diras al vi: Eĉ Salomono en sia tuta gloro ne estis ornamita tiel, kiel unu el ĉi tiuj.
28 "Now if God so clothe the grass in the field, which today is, and tomorrow is cast into the oven, will he not much more clothe you, O you of little faith?
Sed se Dio tiel vestas la kampan herbaĵon, kiu hodiaŭ ekzistas, kaj morgaŭ estos ĵetata en fornon, kiom pli certe Li vestos vin, ho malgrandfiduloj!
29 "So do not be asking what ye shall eat, or what ye shall drink, and be not of doubtful mind.
Kaj ne serĉu, kion vi manĝos, kaj kion vi trinkos, kaj ne estu dubemaj.
30 "For all these things the nations of the world are seeking; but your Father knows that you have need of these things.
Ĉar pri ĉio tio serĉas la nacioj de la mondo; sed via Patro scias, ke vi tion bezonas.
31 "But seek his kingdom, and these things shall be added to you.
Sed celu Lian regnon, kaj ĉio tio estos aldonita al vi.
32 "Fear not, little flock, for it is your Father’s good pleasure to give you the kingdom.
Ne timu, malgranda grego; ĉar bone plaĉis al la Patro doni al vi la regnon.
33 "Sell what you have and give alms. Provide yourselves with purses which do not grow old, a treasure inexhaustible in the heavens, where no thief draws near, nor does moth destroy.
Vendu viajn posedaĵojn, kaj donu almozon; faru por vi monujojn, kiuj ne fariĝos malnovaj, trezoron ne mankontan en la ĉielo, kie ŝtelisto ne alproksimiĝas kaj tineo ne detruas.
34 "For where your treasure is there will your heart be also.
Ĉar kie estas via trezoro, tie estos ankaŭ via koro.
35 "Let your loins be girded about and your lamps burning;
Viaj lumboj estu zonitaj, kaj viaj lampoj estu brulantaj;
36 "and be yourselves like men who are looking for the Lord, on his return from a wedding banquet, so that when he comes and knocks they may at once open the door for him.
kaj vi mem estu similaj al viroj, kiuj atendas sian sinjoron, kiam li revenos de la edziĝa festo; por ke ili tuj malfermu al li, kiam li venos kaj frapos.
37 "Happy are those slaves whom their master shall find watching when he comes. I tell you truly that will gird himself, and make them sit down to meat, and come and serve them.
Feliĉaj estas tiuj servistoj, kiujn la sinjoro, kiam li venos, trovos viglaj; vere mi diras al vi, ke li sin zonos, kaj sidigos ilin por manĝi, kaj mem venos kaj servos al ili.
38 "And whether it be in the second watch, or in the third, that he comes, and so finds them, happy are those slaves.
Kaj se li alvenos nokte dum la dua gardoparto, aŭ dum la tria gardoparto, kaj tiel ilin trovos, feliĉaj estas tiuj servistoj.
39 "However, you know this, that if the master of the house had known in what hour the thief would come, he would have watched and not have allowed his house to be broken into.
Sed sciu, ke se la domomastro scius, je kioma horo la ŝtelisto venos, li maldormus kaj ne lasus sian domon trafosiĝi.
40 "Do you also be ready, for in an hour that you think not the Son of man is coming."
Vi ankaŭ estu pretaj, ĉar en tiu horo, kiun vi ne pripensas, la Filo de homo venos.
41 "Master," said Peter, "are you speaking this parable to us or to all alike?"
Kaj Petro diris: Sinjoro, ĉu vi parolas ĉi tiun parabolon por ni, aŭ ankaŭ por ĉiuj?
42 The Lord answered. "Who then is that faithful steward, the wise man whom his Lord will put in charge of the rations in due time?
Kaj la Sinjoro diris: Kiu do estas la fidela kaj saĝa administranto, kiun lia sinjoro starigos super sia servantaro, por doni al ili ĝustatempe ilian porcion da nutraĵo?
43 "Blessed is that slave whom his master on his coming shall find so doing.
Feliĉa estas tiu servisto, kiun lia sinjoro, veninte, trovos aganta tiel.
44 "Of a truth I tell you that he will put him in charge of his possessions.
Vere mi diras al vi, ke li starigos lin super ĉio, kion li havas.
45 "But if that slave should say to himself, ‘My master delays his coming,’ and should begin to beat the men and the maids, and to eat and drink and to get drunk,
Sed se tiu servisto diros en sia koro: Mia sinjoro prokrastas sian alvenon; kaj komencos bati la knabojn kaj la knabinojn, kaj manĝos kaj trinkos kaj ebriiĝos,
46 "that slave’s master will arrive on a day when he is not expecting him, and at an hour when he knows not, and will surely scourge him, and appoint him his portion with the unfaithful.
la sinjoro de tiu servisto alvenos en tago, kiam li ne atendas, kaj en horo, pri kiu li ne scias; kaj tranĉe skurĝos lin, kaj difinos por li parton kun la senfiduloj.
47 "The slave who knew his Lord’s will, and made not ready, nor did according to his will, will be beaten with many lashes,
Kaj tiu servisto, kiu sciis la volon de sia sinjoro, kaj nenion pretigis, nek faris laŭ lia volo, suferos multajn batojn;
48 "but he who did not know, but did things worthy of a beating, will receive few lashes. To whom much has been given, from him much will be required, and to whom much is entrusted, of him they will ask the more.
sed tiu, kiu ne sciis, kaj laŭ siaj agoj meritis batojn, suferos malmultajn batojn. Kaj al kiu multo estas donita, el tiu estos multo postulata; kaj al kiu oni multon komisiis, el tiu oni des pli multon postulos.
49 "I came to build a fire upon the earth; what is my desire?
Mi alvenis, por ĵeti fajron sur la teron; kaj kion mi volas, se jam ĝi ekbrulis?
50 "Would it were already kindled! But I have a baptism to be baptized with, and how am I straitened till it is accomplished!
Sed mi havas bapton, per kiu esti baptita; kaj kiel mi premiĝas, ĝis ĝi estos plenumita!
51 "Do you think that I am come to make peace on the earth? No, I tell you, but rather dissension.
Ĉu vi supozas, ke mi alvenis, por doni pacon sur la tero? Mi diras al vi: Ne; sed pli vere disigon;
52 "From this time there will be five in one house divided, three against two and two against three;
ĉar de nun estos kvin el unu domo disigitaj, tri kontraŭ du, kaj du kontraŭ tri.
53 "father against son and son against father; mother against daughter and daughter against her mother; mother-in-law against her daughter- in-law and daughter-in-law against her mother-in-law."
Estos disigitaj patro kontraŭ filo, kaj filo kontraŭ patro; patrino kontraŭ filino, kaj filino kontraŭ patrino; bopatrino kontraŭ bofilino, kaj bofilino kontraŭ bopatrino.
54 Then he said to the crowd also. "When you see a cloud rising in the west you at once say, ‘There is going to be a shower,’ and it comes to pass.
Kaj li diris al la homamasoj: Kiam vi vidas nubon leviĝantan en la okcidento, vi tuj diras: Venos pluveto; kaj tiel fariĝas.
55 "And when you feel the south winds blowing you say, ‘There will be a hot wind,’ and it comes to pass.
Kaj kiam blovas la suda vento, vi diras: Estos varmego; kaj tiel fariĝas.
56 "Hypocrites! you know how to read the face of the earth and of the sky; but how is it that you do not know how to read the signs of the present time?
Ho hipokrituloj! vi scias esplori la aspekton de la tero kaj de la ĉielo; sed kial vi ne scias esplori ĉi tiun tempon?
57 "And why do you not, even yourselves, judge what is right?
Kaj kial eĉ per vi mem vi ne juĝas, kio estas justa?
58 "For as you go before the magistrate with your opponent do your utmost to get quit of him, lest he drag you before the judge, and the judge delivers you over to the officer, and the officer cast you into prison.
Ĉar dum vi iradas kun via kontraŭulo al la reganto, survoje klopodu liberiĝi de li; por ne lasi, ke li trenu vin al la juĝisto, kaj la juĝisto vin transdonu al la oficisto de la tribunalo, kaj la oficisto vin ĵetu en malliberejon.
59 "You shall by no means come out of there until you have paid the very last farthing."
Mi diras al vi: Vi neniel el tie eliros, ĝis vi pagos la lastan lepton.
