Proverbs 8
1 Doth not wisdom cry? and understanding put forth her voice?
Czy mądrość nie woła i rozum nie wydaje swego głosu?
2 She standeth in the top of high places, by the way in the places of the paths.
Stoi na szczycie wysokich miejsc, przy drodze, na rozstajach dróg.
3 She crieth at the gates, at the entry of the city, at the coming in at the doors.
Przy bramach, przy wjeździe do miasta, przy wejściu, u drzwi woła:
4 Unto you, O men, I call; and my voice [is] to the sons of man.
Do was wołam, o mężowie, mój głos [kieruję] do synów ludzkich.
5 O ye simple, understand wisdom: and, ye fools, be ye of an understanding heart.
Prości, uczcie się rozwagi, a wy, głupi, bądźcie rozumnego serca.
6 Hear; for I will speak of excellent things; and the opening of my lips [shall be] right things.
Słuchajcie, bo będę mówił o rzeczach wzniosłych, a wargi moje otworzą się, aby [głosić] prawość.
7 For my mouth shall speak truth; and wickedness [is] an abomination to my lips.
Moje usta bowiem mówią prawdę, a niegodziwością brzydzą się moje wargi.
8 All the words of my mouth [are] in righteousness; [there is] nothing froward or perverse in them.
Sprawiedliwe są wszystkie słowa moich ust; nie ma w nich nic fałszywego ani przewrotnego.
9 They [are] all plain to him that understandeth, and right to them that find knowledge.
Wszystkie są jasne dla rozumnego i prawe dla tych, którzy znajdują wiedzę.
10 Receive my instruction, and not silver; and knowledge rather than choice gold.
Przyjmijcie moje pouczenie zamiast srebra i wiedzę [raczej] niż wyborne złoto.
11 For wisdom [is] better than rubies; and all the things that may be desired are not to be compared to it.
Lepsza bowiem jest mądrość niż perły i żadna rzecz, której pragniesz, nie dorówna jej.
12 I wisdom dwell with prudence, and find out knowledge of witty inventions.
Ja, mądrość, mieszkam z rozwagą i odkrywam wiedzę roztropności.
13 The fear of the LORD [is] to hate evil: pride, and arrogancy, and the evil way, and the froward mouth, do I hate.
Bojaźń PANA to nienawidzić zła. Ja nienawidzę pychy, wyniosłości, złej drogi i ust przewrotnych.
14 Counsel [is] mine, and sound wisdom: I [am] understanding; I have strength.
Moja [jest] rada i prawdziwa mądrość, ja [jestem] roztropnością i moja jest moc.
15 By me kings reign, and princes decree justice.
Dzięki mnie królowie rządzą i władcy stanowią sprawiedliwość.
16 By me princes rule, and nobles, [even] all the judges of the earth.
Dzięki mnie panują władcy i dostojnicy, wszyscy sędziowie ziemi.
17 I love them that love me; and those that seek me early shall find me.
Miłuję tych, którzy mnie miłują, a ci, którzy szukają mnie pilnie, znajdą mnie.
18 Riches and honour [are] with me; [yea], durable riches and righteousness.
Przy mnie [jest] bogactwo i chwała, trwałe bogactwo i sprawiedliwość.
19 My fruit [is] better than gold, yea, than fine gold; and my revenue than choice silver.
Mój owoc [jest] lepszy niż złoto, nawet najczystsze złoto, a moje plony [lepsze] niż wyborne srebro.
20 I lead in the way of righteousness, in the midst of the paths of judgment:
Prowadzę ścieżką sprawiedliwości, pośród ścieżek sądu;
21 That I may cause those that love me to inherit substance; and I will fill their treasures.
Aby tym, którzy mnie miłują, dać w dziedzictwo majątek wieczny i napełnić ich skarbce.
22 The LORD possessed me in the beginning of his way, before his works of old.
PAN posiadł mnie na początku swej drogi, przed swymi dziełami, przed wszystkimi czasy.
23 I was set up from everlasting, from the beginning, or ever the earth was.
Przed wiekami zostałam ustanowiona, od początku; zanim powstała ziemia;
24 When [there were] no depths, I was brought forth; when [there were] no fountains abounding with water.
Gdy jeszcze nie było głębin, zostałam zrodzona, kiedy jeszcze nie było źródeł obfitujących w wody.
25 Before the mountains were settled, before the hills was I brought forth:
Zanim góry zostały założone, nim były pagórki, zostałam zrodzona.
26 While as yet he had not made the earth, nor the fields, nor the highest part of the dust of the world.
Gdy jeszcze nie stworzył ziemi ani pól, ani początku prochu okręgu ziemskiego;
27 When he prepared the heavens, I [was] there: when he set a compass upon the face of the depth:
Kiedy przygotowywał niebiosa, byłam tam; gdy odmierzał okrąg nad powierzchnią głębi;
28 When he established the clouds above: when he strengthened the fountains of the deep:
Gdy w górze utwierdzał obłoki i umacniał źródła głębin;
29 When he gave to the sea his decree, that the waters should not pass his commandment: when he appointed the foundations of the earth:
Gdy wyznaczał morzu jego granice, by wody nie przekraczały jego rozkazu, kiedy ustalał fundamenty ziemi;
30 Then I was by him, [as] one brought up [with him: ] and I was daily [his] delight, rejoicing always before him;
Byłam wtedy przy nim [jak] wychowanka i byłam [jego] radością każdego dnia, ciesząc się zawsze przed nim;
31 Rejoicing in the habitable part of his earth; and my delights [were] with the sons of men.
Radując się na okręgu jego ziemi, rozkoszując się synami ludzkimi.
32 Now therefore hearken unto me, O ye children: for blessed [are they that] keep my ways.
Teraz więc, synowie, słuchajcie mnie, bo błogosławieni są ci, którzy strzegą moich dróg.
33 Hear instruction, and be wise, and refuse it not.
Słuchajcie pouczeń, nabądźcie mądrości i nie odrzucajcie jej.
34 Blessed [is] the man that heareth me, watching daily at my gates, waiting at the posts of my doors.
Błogosławiony człowiek, który mnie słucha, czuwając u moich wrót każdego dnia i strzegąc odrzwi moich bram.
35 For whoso findeth me findeth life, and shall obtain favour of the LORD.
Bo kto mnie znajduje, znajduje życie i otrzyma łaskę od PANA.
36 But he that sinneth against me wrongeth his own soul: all they that hate me love death.
Ale kto grzeszy przeciwko mnie, wyrządza krzywdę swojej duszy; wszyscy, którzy mnie nienawidzą, miłują śmierć.
