Proverbs 8
1 Doth not wisdom call, and understanding put forth her voice?
Czy mądrość nie woła i rozum nie wydaje swego głosu?
2 In the top of high places by the way, where the paths meet, she standeth;
Stoi na szczycie wysokich miejsc, przy drodze, na rozstajach dróg.
3 Beside the gates, at the entry of the city, at the coming in at the doors, she crieth aloud:
Przy bramach, przy wjeździe do miasta, przy wejściu, u drzwi woła:
4 'Unto you, O men, I call, and my voice is to the sons of men.
Do was wołam, o mężowie, mój głos [kieruję] do synów ludzkich.
5 O ye thoughtless, understand prudence, and, ye fools, be ye of an understanding heart.
Prości, uczcie się rozwagi, a wy, głupi, bądźcie rozumnego serca.
6 Hear, for I will speak excellent things, and the opening of my lips shall be right things.
Słuchajcie, bo będę mówił o rzeczach wzniosłych, a wargi moje otworzą się, aby [głosić] prawość.
7 For my mouth shall utter truth, and wickedness is an abomination to my lips.
Moje usta bowiem mówią prawdę, a niegodziwością brzydzą się moje wargi.
8 All the words of my mouth are in righteousness, there is nothing perverse or crooked in them.
Sprawiedliwe są wszystkie słowa moich ust; nie ma w nich nic fałszywego ani przewrotnego.
9 They are all plain to him that understandeth, and right to them that find knowledge.
Wszystkie są jasne dla rozumnego i prawe dla tych, którzy znajdują wiedzę.
10 Receive my instruction, and not silver, and knowledge rather than choice gold.
Przyjmijcie moje pouczenie zamiast srebra i wiedzę [raczej] niż wyborne złoto.
11 For wisdom is better than rubies, and all things desirable are not to be compared unto her.
Lepsza bowiem jest mądrość niż perły i żadna rzecz, której pragniesz, nie dorówna jej.
12 I wisdom dwell with prudence, and find out knowledge of devices.
Ja, mądrość, mieszkam z rozwagą i odkrywam wiedzę roztropności.
13 The fear of the LORD is to hate evil; pride, and arrogancy, and the evil way, and the froward mouth, do I hate.
Bojaźń PANA to nienawidzić zła. Ja nienawidzę pychy, wyniosłości, złej drogi i ust przewrotnych.
14 Counsel is mine, and sound wisdom; I am understanding, power is mine.
Moja [jest] rada i prawdziwa mądrość, ja [jestem] roztropnością i moja jest moc.
15 By me kings reign, and princes decree justice.
Dzięki mnie królowie rządzą i władcy stanowią sprawiedliwość.
16 By me princes rule, and nobles, even all the judges of the earth.
Dzięki mnie panują władcy i dostojnicy, wszyscy sędziowie ziemi.
17 I love them that love me, and those that seek me earnestly shall find me.
Miłuję tych, którzy mnie miłują, a ci, którzy szukają mnie pilnie, znajdą mnie.
18 Riches and honour are with me; yea, enduring riches and righteousness.
Przy mnie [jest] bogactwo i chwała, trwałe bogactwo i sprawiedliwość.
19 My fruit is better than gold, yea, than fine gold; and my produce than choice silver.
Mój owoc [jest] lepszy niż złoto, nawet najczystsze złoto, a moje plony [lepsze] niż wyborne srebro.
20 I walk in the way of righteousness, in the midst of the paths of justice;
Prowadzę ścieżką sprawiedliwości, pośród ścieżek sądu;
21 That I may cause those that love me to inherit substance, and that I may fill their treasuries.
Aby tym, którzy mnie miłują, dać w dziedzictwo majątek wieczny i napełnić ich skarbce.
22 The LORD made me as the beginning of His way, the first of His works of old.
PAN posiadł mnie na początku swej drogi, przed swymi dziełami, przed wszystkimi czasy.
23 I was set up from everlasting, from the beginning, or ever the earth was.
Przed wiekami zostałam ustanowiona, od początku; zanim powstała ziemia;
24 When there were no depths, I was brought forth; when there were no fountains abounding with water.
Gdy jeszcze nie było głębin, zostałam zrodzona, kiedy jeszcze nie było źródeł obfitujących w wody.
25 Before the mountains were settled, before the hills was I brought forth;
Zanim góry zostały założone, nim były pagórki, zostałam zrodzona.
26 While as yet He had not made the earth, nor the fields, nor the beginning of the dust of the world.
Gdy jeszcze nie stworzył ziemi ani pól, ani początku prochu okręgu ziemskiego;
27 When He established the heavens, I was there; when He set a circle upon the face of the deep,
Kiedy przygotowywał niebiosa, byłam tam; gdy odmierzał okrąg nad powierzchnią głębi;
28 When He made firm the skies above, when the fountains of the deep showed their might,
Gdy w górze utwierdzał obłoki i umacniał źródła głębin;
29 When He gave to the sea His decree, that the waters should not transgress His commandment, when He appointed the foundations of the earth;
Gdy wyznaczał morzu jego granice, by wody nie przekraczały jego rozkazu, kiedy ustalał fundamenty ziemi;
30 Then I was by Him, as a nursling; and I was daily all delight, playing always before Him,
Byłam wtedy przy nim [jak] wychowanka i byłam [jego] radością każdego dnia, ciesząc się zawsze przed nim;
31 Playing in His habitable earth, and my delights are with the sons of men.
Radując się na okręgu jego ziemi, rozkoszując się synami ludzkimi.
32 Now therefore, ye children, hearken unto me; for happy are they that keep my ways.
Teraz więc, synowie, słuchajcie mnie, bo błogosławieni są ci, którzy strzegą moich dróg.
33 Hear instruction, and be wise, and refuse it not.
Słuchajcie pouczeń, nabądźcie mądrości i nie odrzucajcie jej.
34 Happy is the man that hearkeneth to me, watching daily at my gates, waiting at the posts of my doors.
Błogosławiony człowiek, który mnie słucha, czuwając u moich wrót każdego dnia i strzegąc odrzwi moich bram.
35 For whoso findeth me findeth life, and obtaineth favour of the LORD.
Bo kto mnie znajduje, znajduje życie i otrzyma łaskę od PANA.
36 But he that misseth me wrongeth his own soul; all they that hate me love death.'
Ale kto grzeszy przeciwko mnie, wyrządza krzywdę swojej duszy; wszyscy, którzy mnie nienawidzą, miłują śmierć.
