Luke 14
1 One Sabbath Jesus went to have a meal at the home of one of the leaders of the Pharisees where they watched him closely.
I stało się, gdy wszedł Jezus w dom niektórego przedniejszego Faryzeusza w sabat, aby jadł chleb, że go oni podstrzegali.
2 A man was there whose arms and legs were swollen.
A oto człowiek niektóry opuchły był przed nim.
3 So Jesus asked the experts in religious law and the Pharisees, “Does the law allow healing on the Sabbath, or not?”
A odpowiadając Jezus, rzekł do zakonników, i do Faryzeuszów, mówiąc: Godzili się w sabat uzdrawiać?
4 But they kept quiet. Jesus touched the man, healed him, and sent him on his way.
A oni milczeli. Tedy on ująwszy go, uzdrowił i odprawił.
5 Then Jesus said to them, “If your son or your ox happened to fall into a well on the Sabbath, wouldn't you go and pull him out immediately?”
A odpowiadając rzekł do nich: Któregoż z was osieł albo wół wpadnie w studnię, a nie wnet go wyciągnie w dzień sabatu?
6 They weren't able to give an answer.
I nie mogli mu na to odpowiedzieć.
7 So he told a story to the guests, noticing how they'd chosen to sit in places of honor.
Powiedział też i wezwanym podobieństwo, (bacząc, jako przedniejsze miejsca obierali, ) mówiąc do nich:
8 “When you're invited to a wedding reception, don't take the place of honor, because someone more important than you may have been invited,” he began.
Gdybyś był od kogo wezwany na wesele, nie siadajże na przedniejszem miejscu, by snać zacniejszy nad cię nie był wezwany od niego;
9 “Your host who invited you both will come and tell you, ‘Give this man your place.’ Then in embarrassment you'll have to move to whatever place is left.
A przyszedłszy ten, który ciebie i onego wezwał, rzekłby tobie: Daj temu miejsce: a tedy byś ze wstydem począł siedzieć na pośledniem miejscu.
10 Instead, when you're invited, take the lowest place, so that when your host comes in, he'll tell you, ‘My friend, please move to a better seat.’ Then you'll be honored before all the guests sitting with you.
Ale gdybyś był wezwany, szedłszy, usiądź na pośledniem miejscu; a gdyby przyszedł ten, który cię wezwał, rzekłby tobie: Przyjacielu! posiądź się wyżej; tedy będziesz miał cześć przed spółsiedzącymi z tobą.
11 For those who exalt themselves will be humbled, and those who humble themselves will be exalted.”
Bo wszelki, kto się wywyższa, poniżony będzie, a kto się poniża, wywyższony będzie.
12 Then he said to the man who had invited him, “When you give a lunch or a dinner, don't invite your friends, or your brothers, or your relatives, or your rich neighbors, for they may invite you back, and then you'd be repaid.
Mówił też i onemu, który go był wezwał: Gdy sprawujesz obiad albo wieczerzę, nie wzywajże przyjaciół twoich, ani braci twoich, ani krewnych twoich, ani sąsiadów bogatych, żeby cię snać i oni zasię nie wezwali, a stałaby ci się nagroda.
13 Instead, when you give a banquet, invite the poor, the crippled, the lame, the blind,
Ale gdy sprawujesz ucztę, wezwijże ubogich, ułomnych, chromych i ślepych,
14 and you will be blessed, for they have nothing to repay you with, and you'll be rewarded at the resurrection of the good.”
A będziesz błogosławionym; bo nie mają tobie czem nagrodzić, ale ci będzie nagrodzono przy zmartwychwstaniu sprawiedliwych.
15 When one of them eating at the table with Jesus heard this, he said to Jesus, “How wonderful it will be for those who feast in the kingdom of God!”
A usłyszawszy to niektóry z spółsiedzących, rzekł mu: Błogosławiony, który je chleb w królestwie Bożem.
16 “Once there was a man who prepared a great banquet, and invited many guests,” Jesus replied.
A on mu rzekł: Człowiek niektóry sprawił wieczerzę wielką i zaprosił wielu;
17 “When it was time to eat he sent his servant out to tell everyone who had been invited, ‘Come, because the banquet's ready.’
I posłał sługę swego w godzinę wieczerzy, żeby rzekł zaproszonym: Pójdźcie! bo już wszystko gotowe.
18 But they all started to make excuses. The first said, ‘I've just bought a field and I have to go and see it. Please excuse me.’
I poczęli się wszyscy jednostajnie wymawiać. Pierwszy mu rzekł: Kupiłem wieś, i muszę iść, a oglądać ją, proszę cię, miej mię za wymówionego.
19 Another said, ‘I've just bought five pairs of oxen and have to go and try them out. Please excuse me.’ Still another said,
A drugi rzekł: Kupiłem pięć jarzm wołów, i idę, abym ich doświadczył: proszę cię, miej mię za wymówionego.
20 ‘I've just got married, so I can't come.’
A drugi rzekł: Żonęm pojął, a dlatego przyjść nie mogę.
21 The servant returned and told his master what they'd said. The home-owner became angry and told his servant, ‘Quickly, go out into the streets and alleys of the town, and bring in the poor and crippled and blind and lame.’
A wróciwszy się on sługa, oznajmił to panu swemu. Tedy się gospodarz rozgniewawszy, rzekł słudze swemu: Wynijdź prędko na ulice i na drogi miejskie, a ubogie i ułomne i chrome i ślepe wprowadź tu.
22 Then the servant said, ‘Master, I did what you told me, but there are still empty places.’
I rzekł sługa: Panie! stało się, jakoś rozkazał, a jeszcze miejsce jest.
23 So the master told the servant, ‘Go out on the country roads and lanes, and make people come—I want my house to be full.
I rzekł Pan do sługi: Wynijdź na drogi i między opłotki, a przymuś wnijść, aby był napełniony dom mój.
24 I tell you, not a single one of those people I invited will get a taste of my banquet.’”
Albowiem powiadam wam, że żaden z onych mężów, którzy byli zaproszeni, nie ukusi wieczerzy mojej.
25 A large crowd was accompanying Jesus. He turned to them and said,
I szedł z nim wielki lud; a obróciwszy się, rzekł do nich:
26 “If you want to follow me but you don't hate your father and mother, and wife and children, and brothers and sisters—even your own life—you can't be my disciple.
Jeźli kto idzie do mnie, a nie ma w nienawiści ojca swego, i matki, i żony, i dzieci, i braci, i sióstr, nawet i duszy swojej, nie może być uczniem moim.
27 If you don't carry your cross and follow me, you can't be my disciple.
A ktokolwiek nie niesie krzyża swego, a idzie za mną, nie może być uczniem moim.
28 If you planned to build a tower, wouldn't you first work out how much it would cost, and see if you had enough money to complete it?
Bo któż z was jest, chcąc zbudować wieżę, aby pierwej usiadłszy, nie obrachował nakładu, mali to, czemby jej dokończył?
29 Otherwise, if after laying the foundation you weren't able to finish it, everyone who saw it would laugh at you, saying,
Aby snać, gdyby założył fundament, a dokończyć nie mógł, wszyscy którzy by to widzieli, nie poczęli się naśmiewać z niego,
30 ‘Look at him: he started building but he couldn't finish it.’
Mówiąc: Ten człowiek począł budować, a nie mógł dokończyć.
31 What king goes to war with another king without first sitting down with his advisors to work out whether he and his ten thousand can defeat the one marching against him with twenty thousand?
Albo który król jadąc na wojnę, potykać się z drugim królem, pierwej usiadłszy, nie radzi się, mógłliby się w dziesięć tysięcy spotkać z onym, który we dwadzieścia tysięcy jedzie przeciwko niemu?
32 If he can't, he'll send representatives to ask for peace while the other king is still a long way off.
A jeźli nie, gdy on jeszcze jest daleko od niego, posły wyprawiwszy do niego, prosi o to, co należy do pokoju.
33 In the same way every one of you who doesn't give up everything can't be my disciple.
Takżeć i każdy z was, kto by się nie wyrzekł wszystkich majętności swoich, nie może być uczniem moim.
34 Salt is good, but if it loses its taste, how can you make it salty again?
Dobrać jest sól; lecz jeźli sól zwietrzeje, czemże ją naprawią?
35 It's no good for the soil or for fertilizer—you just toss it out. Whoever has ears, then listen!”
Nie przygodzi się ani do ziemi ani do gnoju, ale ją precz wyrzucają. Kto ma uszy ku słuchaniu, niechaj słucha.
