Luke 10
1 After this, the Lord appointed seventy other disciples, and sent them in pairs to every town and place that he planned to visit.
Тунчи о Рай вытидя инке эхтадэш сытярнэн и бишалдя по дуй англал Пэстэ андэ всаворэ фороря и тхана, каринг камэлас Ежэно тэ жал.
2 “The harvest is large, but the number of workers is small,” he told them. “Pray to the Lord of the harvest to send workers to his harvest fields.
Вов пхэндя лэнди: — Пэ мал вся выбариля, трэбуй тэ стидэ, а бутярнэн цыра. Мангэн Хулас, кай Вов тэ выбишалэл бутярнэн пэ мал тэ стидэ вся, со бариля.
3 So get on your way: I'm sending you like sheep among wolves.
Жантэ! Мэ бишалав тумэн, сар бакрорэн машкар рува.
4 Don't take any money or a bag or extra sandals, and don't spend time chatting with people you meet.
На лэн пэса ни тышыла, ни траста, ни пэрналэ, и никаса пав дром на ашэн тэ дэн дума.
5 Whatever house you enter, first of all say, ‘May this house have peace.’
Кала авэна тэ зажан андо чер, майанглал пхэнэн: «Тэ авэн бахталэ».
6 If there's a peaceful person living there, then your peace will rest on them; if not, it will return to you.
Сар андэ кодва чер жувэл шаво бахтатиро, тунчи авэла пэр лэстэ бахт тумари, а сар на прилэла, тунчи тумари бахт рисавэла тумэндэ.
7 Stay in that house, eating and drinking whatever they give you, for a worker deserves to be paid. Don't go from house to house.
Андо кодва чер ашэнпэ, на пэрэжан андав чер черэстэ, хантэ и пэнтэ кода, со лэндэ исин. Ко терэл бути, вов ашэл, кай лэсти тэ потинэн.
8 If you enter a town and the people there welcome you, then eat what's set before you
Сар тумэ зажана андо форо и тумэн котэ прилэна, хантэ вся, со тумэнди дэна,
9 and heal those who are sick. Tell them, ‘God's kingdom has come to you.’
састярэн лэндирэ насвалэн, савэ котэ исин, тай пхэнэнтэ лэнди: «Тхагаримос лэ Дэвлэско пашыля тумэндэ».
10 But if you enter a town and the people there don't welcome you, go through their streets telling them,
Сар тумэ зажана андо екх форо и тумэн котэ на прилэна, жан пай гасы калэ форостирэ и пхэнэн:
11 ‘We are wiping off even the dust from your town that clings to our feet to show you our disapproval. But you should recognize this: God's kingdom has come.’
«И о прахо тумарэ форостар, саво приашыля кай амарэ пэрнэ, амэ обмарас пэр тумэндэ. Нэ жанэн: Тхагаримос Дэвлэско пашэ!»
12 I tell you, in the Day of Judgment it will be better for Sodom than for such a town.
Пхэнав тумэнди, со андо кодва дес Содомостирэ манушэнди авэла майлокхо, сар калэ форости.
13 Shame on you Korazin! Shame on you Bethsaida! For if the miracles you saw happen had happened in Tyre and Sidon they would have repented a long time ago, and they would be sitting in sackcloth and ashes.
Бида тути, форо Хоразино! Бида тути, форо Вифсаида! Сар андэ фороря Тиро и Сидоно тэ авэл тердо скачи диворя, сар тумэндэ, то дэлмут онэ урявдэпэ андэ кали йида и бэшэнас андо пепло, каисавэнас.
14 That's why in the judgment it will be better for Tyre and Sidon than for you.
Но Тирости и Сидоности авэла фэдэр по сындо, сар тумэнди.
И ту, Капернаумо, гындос, кай авэса вазгло кав болыбэн? Най, ту авэса сшуто андо адо. (Hadēs g86)
16 Anyone who hears you hears me, and anyone who rejects you rejects me. But anyone who rejects me rejects the one who sent me.”
Тунчи Вов пхэндя сытярнэнди: — Ко ашунэл тумэн, ашунэл Ман, а ко отпхэндёл тумэндар, и Мандар отпхэндёл. А ко отпхэндёл Мандар, отпхэндёл Колэстар, ко бишалдя Ман.
17 The seventy disciples returned in great excitement, saying, “Lord, even the demons do what we tell them in your name!”
Эхтадэш сытярнэн рисайле кав Исусо радомаса: — Рай, — пхэнэнас онэ, — и бэнга кандэн амэн, кала амэ припхэнас лэнди Тирэ алавэса!
18 Jesus replied, “I saw Satan fall like lightning from heaven.
Исусо пхэндя: — Мэ дикхлем, сар о Сатана пэля пав болыбэн, сар молния!
19 Yes, I have given you power to tread on snakes and scorpions, and to overcome all the enemy's strength, and nothing will harm you.
Акэ, Мэ дав тумэнди баримос тэ тасавэн сапэн и скорпионон, тай всавори вражымастири зор, ай тумэнди нико на терла бида.
20 But don't take delight that the spirits do what you tell them—just be glad that your names are written in heaven.”
Нэ радосавэн на колэсти, со духоря кандэн тумэн, ай радосавэн колэсти, со тумарэ алава запистросардэ по болыбэн.
21 At that moment Jesus was filled with the joy of the Holy Spirit, and said, “I thank you Father, Lord of heaven and earth, for you hid these things from the wise and clever people and revealed them to children! Yes, Father, you were pleased to do it in this way.
Андэ кодья вряма Исусо радосайля андо Свэнто Духо и пхэндя: — Мэ лашарав Тут, Дадэ, Рай Дэл по болыбэн и пэ пхув, пала кода, со Ту гаравдян када годявэр и сытярнэ манушэндар и отпхэрнадян када бэяцэнди. Кадя, Дадэ, када сас Тири лащи воля!
22 My Father has handed over everything to me. No one understands the Son except the Father, and no one understands the Father except the Son, and those to whom the Son chooses to reveal him.”
Дад отдя Манди вся. Нико на жанэл, ко исин Шаво, качи о Дад. И нико на жанэл, ко исин Дад, сар качи о Шаво и кодва, касти Шаво камэл тэ отпхэрнавэл Лэс.
23 When they were by themselves Jesus turned to the disciples and told them, “Those who see what you're seeing should be really happy!
Тунчи Вов обрисайля кай Пэстирэ сытярнэ, пхэндя кадя: — Бахталэ якха, савэ дикхэн кода, со тумэ дикхэн!
24 I tell you, many prophets and kings have wanted to see what you're seeing, but they didn't see, and wanted to hear the things you're hearing, but didn't hear.”
Мэ пхэнав тумэнди, со бут пророкоря и тхагара камэнас тэ дикхэн кода, со тумэ дикхэн, и на дикхле, и камэнас тэ шунэн кода, со тумэ ашунэн, и на ашундэ.
25 Once an expert in religious law stood up and tried to trap Jesus. “Teacher,” he asked, “What do I have to do to gain eternal life?” (aiōnios g166)
Катэ вщиля екх сытяримари Законоско и пушля кав Исусо, камля тэ астарэл Лэс по лав. — Сытяримари, со манди тэ терав, кай мэ тэ лав жувимос вакоско? (aiōnios g166)
26 “What is written in the law? How do you read it?” asked Jesus.
— А со пхэнэлпэ андо Законо? — пушля лэстар Исусо. — Со ту котэ бинэс?
27 “You shall love the Lord your God with your whole heart, and your whole spirit, and your whole strength, and your whole mind; and love your neighbor as yourself,” the man replied.
Вов пхэндя: — Кам Раес, Дэвлэс тирэс, всаворэ водеса тирэса, и всаворэ жувимаса тирэса, и всаворя зораса тиряса, и годяса тиряса. И кам пашэс тирэс, сар ежэно пэс.
28 “You're right,” Jesus told him. “Do this, and you will live.”
— Чячес ту пхэндян, — пхэндя лэсти Исусо. — Тер кадя, и ту авэса тэ жувэс.
29 But the man wanted to vindicate himself, so he asked Jesus, “And who is my neighbor?”
Сытяримари Законоско камля тэ допхэнэл, кай вов на ужыло, пхэндя Исусости: — А ко мэрно пашо?
30 Jesus replied, saying, “A man was going down from Jerusalem to Jericho. He was attacked by robbers who stripped him and beat him, and left him for dead.
Пэ када пхэндя Исусо: — Екх мануш жалас андав Иерусалимо андо Иерихоно. Пав дром пэр лэстэ хукле прахаря, савэ злинэ пар лэстэ йида, мардэ фартэ и ужыле, ашадэ лэс тэ мэрэ.
31 It so happened that a priest was going the same way. He saw the man, but he passed by on the other side of the road.
Кадя прижыляпэ, пав кода дром жалас рашай. Сар удикхля калэ манушэс, обжыля лэс пай авэр риг дром.
32 Then a Levite came along. But when he got to the place and saw the man, he also passed by on the other side.
Кадя ж тердя и левито: дожыля кай кадва тхан, удикхля лэс и обжыля ригаса.
33 Finally a Samaritan man came along. As he passed by, he saw the man and felt sorry for him.
Колэ дромэса прожалас и самарянино, удикхля лэс и тангосардя.
34 He went over and treated the man's wounds with oil and wine, and bandaged them. Then he placed the man on his own donkey and took him to an inn where he took care of him.
Вов поджыля, прохаладя и помакхля оливково дзэтоса и молэса раноря, пэрэпхангля лэн. Тунчи тходя лэс пэ пэско осло, андя лэс андэ гостиница и котэ инке додикхэлас пала лэстэ.
35 The next day he gave two denarii to the innkeeper and told him, ‘Take care of him, and if you spend more than this, I'll pay you back when I return.’
Пэ авэр дес, кала вов уладэлас, дя хуласти андай гостиница дуй динария и пхэндя: «Придикх пала лэстэ, ай сар мэ авава тэ рисавав, сар ту потинэса майбут, мэ роспотиндювава туса».
36 Which one of these three do you think was a neighbor to the man who was attacked by robbers?”
Ко андай кала трин, пав тиро, сас майпашэ калэсти манушэсти, саво попэля кай прахаря?
37 “The one who showed him kindness,” the man replied. “Go and do the same,” Jesus told him.
Сытяримари Законоско пхэндя: — Кодва, ко сикадя лэсти тангимос. Тунчи Исусо пхэндя лэсти: — Жа и ту тер кадя ж.
38 While they were on their way, Jesus arrived at a village, and a woman called Martha invited him to her home.
Пав дром Исусо лэ сытярнэнца зажыля андэ екх гав. Котэ жувли, савя акхарэнас Марфа, акхардя Лэс андо пэско чер.
39 She had a sister called Mary, who sat at the Lord's feet and listened to his teaching.
Латэ сас пхэй, савя акхарэнас Мария. Вой бэшля пашай пэрнэ Раестирэ и шунэлас, со Вов пхэнэлас.
40 Martha was concerned about all that needed to be done to prepare the meal, so she came to Jesus and said, “Master, don't you care that my sister has left me to do all the work by myself? Tell her to come and help me!”
Марфа прастэлас кордэ палпалэ, терэлас и подэлас о хамос пэ мэсали. Вой поджыля кав Исусо и пхэндя: — Рай! Ту на дикхэс, кай мэрни пхэй екха ман ашадя тэ терав бути? Пхэн лати, кай вой тэ поможысарэл манди!
41 “Martha, Martha,” the Lord replied, “you're worried and upset about all this.
— Марфо, Марфо, — пхэндя Рай, — ту гындос и терэс бут со.
42 But only one thing is really necessary. Mary has chosen the right thing, and it shall not be taken away from her.”
А трэбуй качи екх. Мария вытидя, со майфэдэр, и када латар на залэлапэ.
