Job 28

1 Truly there is a mine for silver, and a place where gold is washed out.

Sigurado gayod nga adunay minahan sa plata, ang dapit diin nila ginalunsay ang bulawan.

2 Iron is taken out of the earth, and stone is changed into brass by the fire.

Ginakuha ang puthaw gikan sa yuta; Pulpogon nila ang bato ug tunawon aron mogawas ang tumbaga gikan sa bato.

3 Man puts an end to the dark, searching out to the farthest limit the stones of the deep places of the dark.

Ang tawo modala ug suga sa ngitngit nga dapit ug magapangita, sa kinalayoan nga kinutoban, ang mga bato sa hilit ug baga nga kangitngit.

4 He makes a deep mine far away from those living in the light of day; when they go about on the earth, they have no knowledge of those who are under them, who are hanging far from men, twisting from side to side on a cord.

Giablihan niya ang sigpit nga lungag layo sa puy-anan sa mga tawo, dapit nga wala matultoli ni bisan kinsang tiil. Magkumbitay siya layo gikan sa mga tawo; nagalabyog siya padulong ug pabalik.

5 As for the earth, bread comes out of it; but under its face it is turned up as if by fire.

Alang sa yuta, gikan niini ang tinapay, apan ingon nga gibaliktad kini pinaagi sa kalayo.

6 Its stones are the place of sapphires, and it has dust of gold.

Sa mga bato niini ang dapit kung asa makita ang safiro, ug ang abog niini adunay bulawan.

7 No bird has knowledge of it, and the hawk's eye has never seen it.

Walay dumadagit nga langgam ang nasayod niini nga dalan, ni wala kini nakita sa mata sa banog.

8 The great beasts have not gone over it, and the cruel lion has not taken that way.

Ang magarbohon nga mga mananap wala nilakaw niini nga dalan, ni ang bangis nga liyon wala nakaagi didto.

9 Man puts out his hand on the hard rock, overturning mountains by the roots.

Gigunitan sa tawo ang gahi nga bato; gilintuwad niya ang mga bukid hangtod sa mga gamot.

10 He makes deep ways, cut through the rock, and his eye sees everything of value.

Nagkalot siyag kanal taliwala sa mga bato; ang iyang mga mata nakakita sa mga bililhong mga butang didto.

11 He keeps back the streams from flowing, and makes the secret things come out into the light.

Sampongan niya ang mga tubod aron nga dili kini makaagas; kung unsa ang nakatago didto dalahon niya sa kahayag.

12 But where may wisdom be seen? and where is the resting-place of knowledge?

Asa man makaplagan ang kaalam? Asa man ang dapit sa panabot?

13 Man has not seen the way to it, and it is not in the land of the living.

Wala nasayod ang tawo sa kantidad niini; ni makita kini sa yuta sa mga buhi.

14 The deep waters say, It is not in me: and the sea says, It is not with me.

Ang lawom nga mga tubig ilalom sa yuta moingon, 'Wala kini kanako'; ang dagat moingon, 'Wala kini uban kanako.'

15 Gold may not be given for it, or a weight of silver in payment for it.

Dili kini makuha pinaagi sa bulawan; ni ang plata timbangon aron mahimong makatupong sa kantidad niini.

16 It may not be valued with the gold of Ophir, with the onyx of great price, or the sapphire.

Dili kini bililhon uban ang bulawan sa Ophir, uban ang bililhon nga onyx o safiro.

17 Gold and glass are not equal to it in price, and it may not be exchanged for jewels of the best gold.

Ang bulawan ug kristal dili makatupong sa bili niini; ni ibaylo kini alang sa mga alahas nga hinimo sa lunsay nga bulawan.

18 There is no need to say anything about coral or crystal; and the value of wisdom is greater than that of pearls.

Wala pa naingon ang kabililhon sa mga coral o haspe; sa pagkatinuod, ang kantidad sa kaalam labaw pa kay sa mga rubi.

19 The topaz of Ethiopia is not equal to it, and it may not be valued with the best gold.

Ang topaz sa Ethiopia wala nakatandi niini; ni kini mahimong sama ka bililhon sa lunsay nga bulawan.

20 From where then does wisdom come, and where is the resting-place of knowledge?

Asa man gikan ang kaalam? Asa man ang dapit sa panabot?

21 For it is kept secret from the eyes of all living, unseen by the birds of the air.

Ang kaalam dili makita sa mga mata sa tanang buhing butang ug dili makita sa mga langgam sa kalangitan.

22 Destruction and Death say, We have only had word of it with our ears.

Ang Pagkaguba ug Kamatayon moingon, 'Nadungog namo ang hungihong mahitungod niini sa among mga dalunggan.'

23 God has knowledge of the way to it, and of its resting-place;

Nakasabot ang Dios niini nga paagi; nakakita siya niini nga dapit.

24 For his eyes go to the ends of the earth, and he sees everything under heaven.

Kay siya nagtan-aw sa kinatumyan sa yuta ug nakakita ang tanan nga anaa sa ilalom sa kalangitan.

25 When he made a weight for the wind, measuring out the waters;

Kaniadto, gihimo niya ang hangin ug gibahinbahin ang katubigan pinaagi sa taksanan.

26 When he made a law for the rain, and a way for the thunder-flames;

Naghimo siya ug balaod sa mga ulan ug agianan sa kilat ug dalugdog.

27 Then he saw it, and put it on record; he gave it its fixed form, searching it out completely.

Unya nakita niya ang kaalam ug nagpasayod niini; gipahiluna niya kini, tinuod, ug gisuta niya kini.

28 And he said to man, Truly the fear of the Lord is wisdom, and to keep from evil is the way to knowledge.

Miingon siya ngadto sa mga tawo, 'Tan-awa, ang kahadlok sa Ginoo—mao ang kaalam; ang pagpahilayo sa daotan mao ang panabot.”