Jeremiah 51
1 The Lord has said: See, I will make a wind of destruction come up against Babylon and against those who are living in Chaldaea;
“Miingon si Yahweh niini: Tan-awa, pahuroson ko ang hangin sa kalaglagan batok sa Babilonia ug batok niadtong namuyo sa Leb Kamai.
2 And I will send men to Babylon to make her clean and get her land cleared: for in the day of trouble they will put up their tents against her on every side.
Magpadala ako ug mga langyaw ngadto sa Babilonia. Patibulaagon nila siya ug gun-obon ang iyang yuta, kay moabot sila gikan sa tanang bahin batok kaniya sa adlaw sa katalagman.
3 Against her the bow of the archer is bent, and he puts on his coat of metal: have no mercy on her young men, give all her army up to the curse.
Ayaw tugoti nga makabinat pa ang mga tigpana sa ilang mga pana; ayaw sila tugoti nga makasul-ob pa ug panagang. Ayaw saylohi ang iyang mga batan-on nga kalalakin-an; igahin ang tibuok niya nga kasundalohan alang sa kalaglagan.
4 And the dead will be stretched out in the land of the Chaldaeans, and the wounded in her streets.
Kay mangahagba ang samaran nga mga tawo diha sa yuta sa mga Caldeanhon; kadtong mangamatay mangahagba sa iyang kadalanan.
5 For Israel has not been given up, or Judah, by his God, by the Lord of armies; for their land is full of sin against the Holy One of Israel.
Kay wala gisalikway ang Israel ug ang Juda sa ilang Dios, ni Yahweh nga labawng makagagahom, bisan tuod nga napuno ang ilang yuta sa nabuhat nga mga kasaypanan batok kaniya nga Balaan sa Israel.
6 Go in flight out of Babylon, so that every man may keep his life; do not be cut off in her evil-doing: for it is the time of the Lord's punishment; he will give her her reward.
Kalagiw gikan sa taliwala sa Babilonia; tugoti nga luwason sa matag tawo ang iyang kaugalingon. Ayaw ug kalaglag sa iyang kasal-anan. Tungod kay mao na kini ang takna sa pagpanimalos ni Yahweh. Panimaslan niya kining tanan diha kaniya.
7 Babylon has been a gold cup in the hand of the Lord, which has made all the earth overcome with wine: the nations have taken of her wine, and for this cause the nations have gone off their heads.
Ang Babilonia usa ka kupa nga bulawan nga gigunitan ni Yahweh nga nakapahubog sa tibuok kalibotan; giinom sa mga nasod ang bino sa Babilonia ug nangabuang sila.
8 Sudden is the downfall of Babylon and her destruction: make cries of grief for her; take sweet oil for her pain, if it is possible for her to be made well.
Kalit lamang nga mahugno ug malaglag ang Babilonia. Pagdangoyngoy alang kaniya! Hatagi siya ug tambal alang sa iyang kasakit; tingali ug mamaayo siya.
9 We would have made Babylon well, but she is not made well: give her up, and let us go everyone to his country: for her punishment is stretching up to heaven, and lifted up even to the skies.
'Nangandoy kami nga maayo ang Babilonia, apan wala siya naayo. Mamiya kitang tanan ug mopahilayo kaniya, ngadto sa atong kaugalingon nga yuta. Kay misangko ngadto sa kalangitan ang iyang pagkasad-an; misangko na kini ngadto sa kapanganoran.
10 The Lord has made clear our righteousness: come, and let us give an account in Zion of the work of the Lord our God.
Gipahayag ni Yahweh ang atong pagka walay sala. Dali kamo, isugid nato sa Zion ang mga nabuhat ni Yahweh nga atong Dios.'
11 Make bright the arrows; take up the body-covers: the Lord has been moving the spirit of the king of the Medes; because his design against Babylon is its destruction: for it is the punishment from the Lord, the payment for his Temple.
Baira ang mga udyong ug dad-a ang mga taming. Gidasig ni Yahweh ang kasingkasing sa hari sa Medes diha sa laraw nga laglagon ang Babilonia. Alang kini sa pagpanimalos ni Yahweh, pagpanimalos alang sa pagkagun-ob sa iyang templo.
12 Let the flag be lifted up against the walls of Babylon, make the watch strong, put the watchmen in their places, make ready a surprise attack: for it is the Lord's purpose, and he has done what he said about the people of Babylon.
Iisa ang bandera diha sa mga paril sa Babilonia; lig-ona ang pagbantay; ipahiluna ang mga tigbantay; andama ang mga pagbanhig; tungod kay pagabuhaton sa GINOO ang iyang giingon mahitungod sa mga lumolupyo sa Babilonia.
13 O you whose living-place is by the wide waters, whose stores are great, your end is come, your evil profit is ended.
Kamong katawhan nga namuyo daplin sa daghan nga mga sapa, kamong katawhan nga adunahan sa mga bahandi, moabot na ang inyong kataposan. Mubo na lamang karon ang hut-ong sa inyong kinabuhi.
14 The Lord of armies has taken an oath by himself, saying, Truly, I will make you full with men as with locusts, and their voices will be loud against you.
Misaad si Yahweh nga labawng makagagahom pinaagi sa kaugalingon niyang kinabuhi, 'Pun-on ko ikaw sa imong mga kaaway, sama sa hampak sa panon sa mga dulon; magpatugbaw sila ug singgit sa pagpakiggubat batok kanimo.'
15 He has made the earth by his power, he has made the world strong in its place by his wisdom, and by his wise design the heavens have been stretched out:
Gibuhat niya ang kalibotan pinaagi sa iyang gahom; gipahimutang niya ang kalibotan pinaagi sa iyang kaalam. Pinaagi sa iyang panabot gipahalapad niya ang kalangitan.
16 At the sound of his voice there is a massing of the waters in the heavens, and he makes the mists go up from the ends of the earth; he makes the thunder-flames for the rain and sends out the wind from his store-houses.
Sa dihang magpadalugdog siya, adunay pagdahunog sa katubigan diha sa kalangitan, kay gipasaka niya ang alisngaw gikan sa kinatumyan sa kalibotan. Nagpakilat siya alang sa ulan ug nagpadala ug hangin gikan sa iyang mga lawak nga tipiganan.
17 Then every man becomes like a beast without knowledge; every gold-worker is put to shame by the image he has made: for his metal image is deceit, and there is no breath in them.
Nahimong walay alamag ang matag tawo, mga walay kahibalo. Naulawan ang matag tigpanday sa puthaw pinaagi sa iyang mga diosdios. Tungod kay dili tinuod ug walay kinabuhi ang iyang hinimo nga mga larawan.
18 They are nothing, a work of error: in the time of their punishment, destruction will overtake them.
Wala kini mga pulos, ang binuhat sa mga bugalbugalon; mangahanaw kini sa takna nga pagasilotan na kini.
19 The heritage of Jacob is not like these; for the maker of all things is his heritage: the Lord of armies is his name.
Apan ang Dios, nga Dios ni Jacob, dili sama niini, tungod kay siya man ang naghulma sa tanang mga butang. Ang Israel mao ang tribo sa iyang panulondon; ang iyang ngalan mao si Yahweh nga labawng makagagahom.
20 You are my fighting axe and my instrument of war: with you the nations will be broken; with you kingdoms will be broken;
Ikaw ang akong martilyo sa gubat, ang akong hinagiban alang sa gubat. Pinaagi kanimo pagadugmokon ko ang mga kanasoran ug laglagon ang mga gingharian.
21 With you the horse and the horseman will be broken; with you the war-carriage and he who goes in it will be broken;
Pinaagi kanimo pagadugmokon ko ang mga kabayo ug ang mga nagsakay niini; pinaagi kanimo pagadugmokon ko ang mga karwahe ug ang mga nagpadagan niini.
22 With you man and woman will be broken; with you the old man and the boy will be broken; with you the young man and the virgin will be broken;
Pinaagi kanimo pagadukmokon ko ang matag lalaki ug babaye; pinaagi kanimo pagadugmokon ko ang mga tigulang ug ang mga batan-on. Pinaagi kanimo pagadugmokon ko ang mga batan-on nga mga kalalakin-an ug ang mga babayeng ulay.
23 With you the keeper of sheep with his flock will be broken, and with you the farmer and his oxen will be broken, and with you captains and rulers will be broken.
Pinaagi kanimo pagadukmokon ko ang mga magbalantay sa mga karnero ug ang mga panon sa ilang mga karnero; pinaagi kanimo pagadugmokon ko ang mga magdadaro nga mga kalalakin-an ug ang ilang mga pundok. Pinaagi kanimo pagadugmokon ko ang mga gobernador ug ang mga opisyal.
24 And I will give to Babylon, and to all the people of Chaldaea, their reward for all the evil they have done in Zion before your eyes, says the Lord.
Panimaslan ko ang Babilonia ug ang tanan nga mga lumolupyo sa Caldea diha sa imong atubangan tungod sa tanang daotan nga mga butang nga ilang gibuhat sa Zion—mao kini ang gipahayag ni Yahweh.
25 See, I am against you, says the Lord, O mountain of destruction, causing the destruction of all the earth: and my hand will be stretched out on you, rolling you down from the rocks, and making you a burned mountain.
Tan-awa, batok ako kanimo, bukid sa kalaglagan—mao kini ang gipahayag ni Yahweh—nga molaglag sa tibuok kalibotan. Iisa ko ang akong kamot batok kaninyo, ug ipaligid ko kamo paubos gikan sa mga pangpang, ug pagaugdawon ko ang kabukiran.
26 And they will not take from you a stone for the angle of a wall or the base of a building; but you will be a waste place for ever, says the Lord.
Busa dili na sila mokuha ug bisan unsa nga bato diha kanimo aron sa pagtukod sa suok o sa patukoranan sa dako nga balay; tungod kay maguba ka hangtod sa kahangtoran—mao kini ang gipahayag ni Yahweh.
27 Let a flag be lifted up in the land, let the horn be sounded among the nations, make the nations ready against her; get the kingdoms of Ararat, Minni, and Ashkenaz together against her, make ready a scribe against her; let the horses come up against her like massed locusts.
Iisa ang usa ka bandera ibabaw sa kalibotan. Patingoga ang budyong ngadto sa mga nasod. Tawga ang mga nasod sa pagsulong kaniya: Ararat, Mini, ug Ashkenaz. Pagpili ug usa ka pangulo aron sa pagsulong kaniya; pagdala ug mga kabayo sama sa nagpanon nga mga dulon.
28 Make the nations ready for war against her, the king of the Medes and his rulers and all his captains, and all the land under his rule.
Andama ang mga nasod aron sa pagsulong kaniya: Ang mga hari sa Medes ug ang mga gobernador niini, ang tanan nga mga opisyal niini ug ang tanan nga mga yuta nga ilalom sa iyang pagdumala.
29 And the land is shaking and in pain: for the purposes of the Lord are fixed, to make the land of Babylon an unpeopled waste.
Kay matay-og ug mag-agulo ang yuta, sanglit magapadayon man ang mga laraw ni Yahweh batok sa Babilonia, aron nga mahimong awaaw ang yuta sa Babilonia diin wala nay magpuyo.
30 Babylon's men of war have kept back from the fight, waiting in their strong places; their strength has given way, they have become like women: her houses have been put on fire, her locks are broken.
Mihunong sa pagpakig-away ang mga kasundalohan sa Babilonia; nagpabilin lamang sila sa ilang mga kota. Nawad-an sila ug umoy; nahimo silang mga babaye—nangasunog ang iyang mga balay, nangaguba ang mga babag sa iyang mga ganghaan.
31 One man, running, will give word to another, and one who goes with news will be handing it on to another, to give word to the king of Babylon that his town has been taken from every quarter:
Midagan ang mensahero aron sa pagbalita ngadto sa lain pa nga mensahero, ug gisultihan sa tighatod ug balita ang lain nga tighatod sa balita aron ibalita ngadto sa hari sa Babilonia nga nailog na ang tibuok niyang siyudad.
32 And the ways across the river have been taken, and the water-holes ... burned with fire, and the men of war are in the grip of fear.
Busa nailog na ang mga tabokanan sa suba; gisunog sa kaaway ang kabugangan nga anaa sa huyonghuyong nga yuta ug naglibog na ang mga kalalakin-an nga manggugubat nga gikan sa Babilonia.
33 For these are the words of the Lord of armies, the God of Israel: The daughter of Babylon is like a grain-floor when it is stamped down; before long, the time of her grain-cutting will come.
Kay miingon si Yahweh nga labawng makakagahom, nga Dios sa Israel: Sama sa giokanan ang anak nga babaye sa Babilonia. Mao na kini ang takna nga tunob-tunoban siya. Sa dili madugay moabot na ang takna sa pag-ani kaniya.
34 Nebuchadrezzar, king of Babylon, has made a meal of me, violently crushing me, he has made me a vessel with nothing in it, he has taken me in his mouth like a dragon, he has made his stomach full with my delicate flesh, crushing me with his teeth.
Gilamoy ako ni Nebucadnezar nga hari sa Babilonia; gilibog niya ako. Ug gihimo akong tibod nga walay sulod; gilamoy niya ako sama sa mapintas nga mananap; gibusog niya ang iyang tiyan pinaagi sa lamian nako nga mga pagkaon; gihugasan niya ako.'
35 May the violent things done to me, and my downfall, come on Babylon, the daughter of Zion will say; and, May my blood be on the people of Chaldaea, Jerusalem will say.
Siya nga nagpuyo sa Zion moingon, 'Hinaot nga maanaa sa Babilonia ang kadaot nga gibuhat kanako ug sa akong unod. 'Moingon ang Jerusalem, 'Hinaot nga maanaa sa mga lumolupyo sa Caldea ang akong dugo.'
36 For this reason the Lord has said: See, I will give support to your cause, and take payment for what you have undergone; I will make her sea dry, and her fountain without water.
Busa miingon si Yahweh niini: Tan-awa, dapigan ko ang inyong mga kahimtang ug manimalos ako alang kaninyo. Kay pahubason ko ang katubigan sa Babilonia ug mohunong sa pagdagayday ang iyang mga tubod.
37 And Babylon will become a mass of broken walls, a hole for jackals, a cause of wonder and surprise, without a living man in it.
Mahimong tinapok sa ginuba ang Babilonia, puloy-anan sa ihalas nga mga iro, kahadlokan, talamayon, diin walay mga lumolupyo.
38 They will be crying out together like lions, their voices will be like the voices of young lions.
Magdungan ug ngulob ang mga taga Babilonia sama sa batan-on nga mga liyon. Magngulob sila sama sa batang laki nga liyon.
39 When they are heated, I will make a feast for them, and overcome them with wine, so that they may become unconscious, sleeping an eternal sleep without awaking, says the Lord.
Sa dihang magmainiton sila uban sa pagkahakog, maghimo ako ug kumbira alang kanila; hubogon ko sila aron nga mangalipay sila pag-ayo, ug unya matulog sa walay kataposan nga pagkatulog ug dili na gayod makamata—mao kini ang gipahayag ni Yahweh—
40 I will make them go down to death like lambs, like he-goats together.
ipadala ko sila sama sa mga karnero ngadto sa ihawanan, sama sa toro nga mga karnero uban sa laki nga mga kanding.
41 How is Babylon taken! and the praise of all the earth surprised! how has Babylon become a cause of wonder among the nations!
Nailog na gayud ang Babilonia! Busa gisakmit ang tanang pagdayeg sa tibuok kalibotan. Tan-awa napukan na gayud ang dapit sa Babilonia taliwala sa mga kanasoran.
42 The sea has come up over Babylon; she is covered with the mass of its waves.
Mitungha ang dagat ibabaw sa Babilonia! Natabonan siya sa hampak sa mga balod.
43 Her towns have become a waste, a dry and unwatered land, where no man has his living-place and no son of man goes by.
Nahimong biniyaan ang iyang mga siyudad, usa ka mala nga yuta ug usa ka kamingawan, usa ka yuta nga wala gayoy nagpuyo, ug walay tawo nga moagi.
44 And I will send punishment on Bel in Babylon, and take out of his mouth what went into it; no longer will the nations be flowing together to him: truly, the wall of Babylon will come down.
Busa silotan ko si Bel nga anaa sa Babilonia; ipasuka ko kaniya ang iyang nalamoy, ug dili na modagayday ang kanasoran diha kaniya uban sa ilang mga halad. Mangalumpag ang mga paril sa Babilonia.
45 My people, go out from her, and let every man get away safe from the burning wrath of the Lord.
Gawas sa iyang taliwala, akong katawhan. Tugoti nga luwason sa matag usa kaninyo ang iyang kaugalingon nga kinabuhi gikan sa akong nagdilaab nga kapungot.
46 So that your hearts may not become feeble and full of fear because of the news which will go about in the land; for a story will go about one year, and after that in another year another story, and violent acts in the land, ruler against ruler.
Ayaw tugoti nga maluya o mahadlok ang inyong mga kasingkasing sa balita nga nadungog diha sa yuta, kay moabot ang balita sulod sa usa ka tuig. Human niini sa sunod nga tuig aduna pay moabot nga balita, ug maanaa ang kasamok sa yuta. Makigbatok ang magmamando sa ubang magmamando.
47 For this cause, truly, the days are coming when I will send punishment on the images of Babylon, and all her land will be shamed, and her dead will be falling down in her.
Busa, tan-awa, moabot ang mga adlaw nga pagasilotan ko na ang mga kinulit nga mga diosdios sa Babilonia. Maulawan ang tibuok niyang yuta, ug mangahagba sa iyang taliwala ang tanan niyang katawhan nga gipamatay.
48 And the heaven and the earth and everything in them, will make a song of joy over Babylon: for those who make her waste will come from the north, says the Lord.
Unya magmaya ang kalangitan ug ang kalibotan, ug ang tanan nga anaa niini atubangan sa Babilonia. Kay moabot alang kaniya ang tiglaglag gikan sa habagatan—mao kini ang gipahayag ni Yahweh.
49 As Babylon had the dead of Israel put to the sword, so in Babylon the dead of all the land will be stretched out.
“Ingon nga gipahagba sa Babilonia ang tanan niyang mga gipatay sa Israel, busa mangahagba ang tanang mga gipamatay sa iyang yuta diha sa Babilonia.
50 You who have got away safe from the sword, go, waiting for nothing; have the Lord in memory when you are far away, and keep Jerusalem in mind.
Pahilayo! kamong mga nakalingkawas sa espada, Ayaw pagpabilin dinhi. Hinumdomi si Yahweh sa halayo nga dapit; tugoti nga mahinumdoman ang Jerusalem.
51 We are shamed because bitter words have come to our ears; our faces are covered with shame: for men from strange lands have come into the holy places of the Lord's house.
Naulawan kami, tungod kay nakadungog kami ug mga pagbiaybiay; mitabon sa among mga panagway ang mga pagbugalbugal, tungod kay nakasulod man ang mga langyaw sa balaan nga mga dapit sa balay ni Yahweh.
52 For this reason, see, the days are coming, says the Lord, when I will send punishment on her images; and through all her land the wounded will be crying out in pain.
Busa, tan-awa, moabot na ang mga adlaw—mao kini ang gipahayag ni Yahweh—sa dihang silotan ko na ang iyang kinulit nga mga diosdios, ug mag-agulo ang mga tawong samaran sa tibuok niyang yuta.
53 Even if Babylon was lifted up to heaven, even if she had the high places of her strength shut in with walls, still I would send against her those who will make her waste, says the Lord.
Kay bisan pa ug moadto sa kalangitan ang Babilonia o lig-onon ang mga tag-as niya nga mga kota, moabot ang tiglaglag nga gikan kanako ngadto kaniya—mao kini ang gipahayag ni Yahweh.
54 There is the sound of a cry from Babylon, and of a great destruction from the land of the Chaldaeans:
Miabot ang usa ka singgit sa kasakit gikan sa Babilonia, usa ka hilabihan nga pagkahugno gikan sa yuta sa mga Caldeanhon.
55 For the Lord is making Babylon waste, and putting an end to the great voice coming out of her; and her waves are thundering like great waters, their voice is sounding loud:
Tungod kay laglagon ni Yahweh ang Babilonia. Gipahanaw niya ang kusog nga tingog sa Babilonia. Naninggit sama sa mga balod sa daghang katubigan ang ilang mga kaaway; mikusog ug maayo ang ilang tingog.
56 For the waster has come on her, even on Babylon, and her men of war are taken, their bows are broken: for the Lord is a rewarding God, and he will certainly give payment.
Kay miabot na ang mga tiglaglag batok kaniya—batok sa Babilonia! —ug nabihag ang iyang mga manggugubat. Nangabali ang ilang mga udyong, tungod kay si Yahweh mao ang Dios sa pagpanimalos; sigurado gayod nga ipahamtang niya kini nga pagpanimalos.
57 And I will make her chiefs and her wise men, her rulers and her captains and her men of war, overcome with wine; their sleep will be an eternal sleep without awaking, says the King; the Lord of armies is his name.
Kay pagahubogon ko ang iyang mga prinsipe, ang iyang mga magtatambag, ang iyang mga opisyal, ug ang iyang mga kasundalohan, ug mangatulog sila sa walay kataposan nga pagkatulog ug dili na gayod makamata—mao kini ang gipahayag sa Hari: si Yahweh nga labawng makagagahom ang iyang ngalan.
58 The Lord of armies has said: The wide walls of Babylon will be completely uncovered and her high doorways will be burned with fire; so peoples keep on working for nothing, and the weariness of nations comes to an end in the smoke.
Miingon si Yahweh nga labawng makagagahom niini: Lumpagon gayod sa hingpit ang mga lig-ong paril sa Babilonia, ug pagasunogon ang iyang tag-as nga mga ganghaan. Unya mahimong walay pulos ang pagtabang sa mga tawo nga moduol kaniya; mangasunog ang tanang butang nga gisulayan sa pagbuhat sa mga nasod alang kaniya.”
59 The order which Jeremiah the prophet gave to Seraiah, the son of Neriah, the son of Mahseiah, when he went with Zedekiah, the king of Judah, to Babylon in the fourth year of his rule. Now Seraiah was the chief controller of the house.
Mao kini ang pulong ni Jeremias nga propeta nga gimando ngadto kang Seraya nga anak nga lalaki ni Neria nga anak nga lalaki ni Masea sa dihang miadto siya sa Babilonia uban ni Zedekia nga hari sa Juda sa ikaupat nga tuig sa iyang paghari. Karon si Seraya usa ka pangulong opisyal.
60 And Jeremiah put in a book all the evil which was to come on Babylon.
Kay gisulat ni Jeremias diha sa linukot nga basahon ang mahitungod sa tanang katalagman nga moabot sa Babilonia—Kining tanan nga mga pulong nga nahisulat mahitungod kini sa Babilonia.
61 And Jeremiah said to Seraiah, When you come to Babylon, see that you give them all these words;
Miingon si Jeremias kang Seraya, “Inig adto nimo sa Babilonia, nan makita ug basahon nimo sa makusog kining mga pulonga.
62 And after reading them, say, O Lord, you have said about this place that it is to be cut off, so that no one will be living in it, not a man or a beast, but it will be unpeopled for ever.
Unya moingon ka, 'Yahweh, ikaw mismo ang nagpahayag nga laglagon mo kining dapita, ug nga wala nay tawo o mananap ang mopuyo niini, ug mabiniyaan kini hangtod sa kahangtoran.'
63 And it will be that, when you have come to an end of reading this book, you are to have a stone fixed to it, and have it dropped into the Euphrates:
Unya sa dihang matapos mo na pagbasa kining linukot nga basahon, hikti kini uban ang bato ug ilabay kini ngadto sa tungatunga sa Eufrates.
64 And you are to say, So Babylon will go down, never to be lifted up again, because of the evil which I will send on her: and weariness will overcome them. So far, these are the words of Jeremiah.
Pag-ingon, 'Maunlod ang Babilonia sama niini. Dili kini makabangon tungod sa katalagman nga akong ipadala batok niini, ug mangahagba sila.”' Dinhi natapos ang mga pulong ni Jeremias.
