Proverbs 15
1 A gentle answer turns away wrath, but a harsh word stirs up anger.
Мулайим җавап ғәзәпни басар; Қопал сөз аччиқни қозғар.
2 The tongue of the wise commends knowledge, but the mouths of fools gush out folly.
Ақиланиләрниң тили билимни җари қилар; Ахмақниң ағзи қуруқ гәп төкәр.
3 The LORD’s eyes are everywhere, keeping watch on the evil and the good.
Пәрвәрдигарниң көзи һәр йәрдә жүрәр; Яхши-яманларни көрүп турар.
4 A gentle tongue is a tree of life, but deceit in it crushes the spirit.
Шипа йәткүзгүчи тил худди бир «һаятлиқ дәриғи»дур; Тили әгирлик кишиниң роһини сундурар.
5 A fool despises his father’s correction, but he who heeds reproof shows prudence.
Ахмақ атисиниң тәрбийисигә писәнт қилмас; Лекин атисиниң тәнбиһигә қулақ салған зерәк болар.
6 In the house of the righteous is much treasure, but the income of the wicked brings trouble.
Һәққанийниң өйидә гөһәрләр көптур; Бирақ яманниң тапавити өзигә аваричилик тапар.
7 The lips of the wise spread knowledge; not so with the heart of fools.
Дананиң ләвлири билим тарқитар; Ахмақниң көңлидин һеч билим чиқмас.
8 The sacrifice made by the wicked is an abomination to the LORD, but the prayer of the upright is his delight.
Яманларниң қурбанлиғи Пәрвәрдигарға жиркиничликтур; Дурусларниң дуаси Униң хурсәнлигидур.
9 The way of the wicked is an abomination to the LORD, but he loves him who follows after righteousness.
Яманларниң йоли Пәрвәрдигарға жиркиничликтур; Лекин һәққанийәтни интилип издигүчини У яхши көрәр.
10 There is stern discipline for one who forsakes the way. Whoever hates reproof shall die.
Тоғра йолдин чиққанлар азаплиқ тәрбийини көрәр; Тәнбиһгә өч болғучи өләр.
11 Sheol (Sheol h7585) and Abaddon are before the LORD— how much more then the hearts of the children of men!
Тәһтисара вә һалакәт Пәрвәрдигарниң көз алдида очуқ турған йәрдә, Инсан көңлидики ой-пикирни қандақму Униңдин йошуралисун?! (Sheol h7585)
12 A scoffer does not love to be reproved; he will not go to the wise.
Һакавур тәнбиһ бәргүчини яқтурмас; У ақиланиләрдин несиһәт елишқа бармас.
13 A glad heart makes a cheerful face, but an aching heart breaks the spirit.
Көңүл шат болса, хуш чирай болар; Дәрд-әләм тартса, роһи сунар.
14 The heart of one who has understanding seeks knowledge, but the mouths of fools feed on folly.
Йорутулған көңүл билимни издәр; Әқилсизниң ағзи наданлиқни озуқ қилар.
15 All the days of the afflicted are wretched, but one who has a cheerful heart enjoys a continual feast.
Езилгәнләрниң һәммә күнлири тәстә өтәр; Бирақ шат көңүл һәр күнини һейттәк өткүзәр.
16 Better is little, with the fear of the LORD, than great treasure with trouble.
Зор байлиқ билән беарамлиқ тапқандин, Азға шүкүр қилип, Пәрвәрдигардин әймәнгән әвзәл.
17 Better is a dinner of herbs, where love is, than a fattened calf with hatred.
Нәпрәт ичидә йегән бордақ гөштә қилинған катта зияпәттин, Меһир-муһәббәт ичидә йегән көктат әвзәл.
18 A wrathful man stirs up contention, but one who is slow to anger appeases strife.
Териккәк киши җедәл чиқирар; Еғир-бесиқ талаш-тартишларни тиничландурар.
19 The way of the sluggard is like a thorn patch, but the path of the upright is a highway.
Һорунниң йоли тикәнлик қашадур, Дурус адәмниң йоли көтирилгән йолдәк дағдамдур.
20 A wise son makes a father glad, but a foolish man despises his mother.
Дана оғул атисини шат қилар; Әқилсиз адәм анисини кәмситәр.
21 Folly is joy to one who is void of wisdom, but a man of understanding keeps his way straight.
Әқли йоқ киши ахмақлиғи билән хуштур; Йорутулған киши йолини тоғрилап маңар.
22 Where there is no counsel, plans fail; but in a multitude of counselors they are established.
Мәслиһәтсиз иш қилғанда нишанлар әмәлгә ашмас; Мәслиһәтчи көп болғанда муддиалар әмәлгә ашурулар.
23 Joy comes to a man with the reply of his mouth. How good is a word at the right time!
Кишигә җайида бәргән җававидин хуш болар, Дәл вақтида қилған сөз нәқәдәр яхшидур!
24 The path of life leads upward for the wise, to keep him from going downward to Sheol (Sheol h7585).
Һаятлиқ йоли әқиллиқ кишини жуқуриға башлайдуки, Уни чоңқур тәһтисарадин қутқузар. (Sheol h7585)
25 The LORD will uproot the house of the proud, but he will keep the widow’s borders intact.
Пәрвәрдигар тәкәббурниң өйини жулуветәр; Бирақ У тул хотунларға пасилларни турғузар.
26 The LORD detests the thoughts of the wicked, but the thoughts of the pure are pleasing.
Яманларниң ой-пикри Пәрвәрдигарға жиркиничликтур; Бирақ сап дилниң сөзлири сөйүмлүктур.
27 He who is greedy for gain troubles his own house, but he who hates bribes will live.
Ач көз киши өз аилисигә аваричилик кәлтүрәр; Пара елишқа нәпрәтләнгән киши күн көрәр.
28 The heart of the righteous weighs answers, but the mouth of the wicked gushes out evil.
Һәққаний адәм қандақ җавап бериштә қайта-қайта ойлинар; Яман адәмниң ағзидин шумлуқ төкүләр.
29 The LORD is far from the wicked, but he hears the prayer of the righteous.
Пәрвәрдигар яман адәмдин жирақтур; Бирақ У һәққанийниң дуасини аңлар.
30 The light of the eyes rejoices the heart. Good news gives health to the bones.
Хуш көзләр көңүлни шатландурар; Хуш хәвәр устиханларға гөш-май қондурар.
31 The ear that listens to reproof lives, and will be at home among the wise.
Һаятлиққа елип баридиған тәнбиһкә қулақ салған киши даналарниң қатаридин орун алар.
32 He who refuses correction despises his own soul, but he who listens to reproof gets understanding.
Тәрбийәни рәт қилған өз җенини хар қилар; Тәнбиһгә қулақ салған йорутулар.
33 The fear of the LORD teaches wisdom. Before honor is humility.
Пәрвәрдигардин қорқуш адәмгә даналиқ үгитәр; Авал кәмтәрлик болса, андин шөһрәт келәр.
