Spreuken 20

1 De wijn is een spotter, de sterke drank is woelachtig; al wie daarin dwaalt, zal niet wijs zijn.

Wino [jest] szydercą, mocny trunek – wrzaskliwy, a każdy, kto zostaje zwiedziony przez nie, jest niemądry.

2 De schrik des konings is als het brullen eens jongen leeuws; die zich tegen hem vergramt, zondigt tegen zijn ziel.

Strach, [który budzi] król, jest jak ryk lwa; kto go rozgniewa, grzeszy przeciwko swojej duszy.

3 Het is eer voor een man, van twist af te blijven; maar ieder dwaas zal er zich in mengen.

Zaprzestać sporu jest zaszczytem dla człowieka, ale [każdy] głupiec się w niego wdaje.

4 Om den winter zal de luiaard niet ploegen; daarom zal hij bedelen in den oogst, maar er zal niet zijn.

Leniwy nie orze z powodu zimna; dlatego będzie żebrać we żniwa, ale nic nie [otrzyma].

5 De raad in het hart eens mans is als diepe wateren; maar een man van verstand zal dien uithalen.

Rada w sercu człowieka jest jak głęboka woda, lecz człowiek roztropny zaczerpnie jej.

6 Elk van de menigte der mensen roept zijn weldadigheid uit; maar wie zal een recht trouwen man vinden?

Większość ludzi przechwala się swoją dobrocią, ale wiernego człowieka któż znajdzie?

7 De rechtvaardige wandelt steeds in zijn oprechtheid; welgelukzalig zijn zijn kinderen na hem.

Sprawiedliwy postępuje uczciwie, błogosławione [są] po nim jego dzieci.

8 Een koning, zittende op den troon des gerichts, verstrooit alle kwaad met zijn ogen.

Król siedzący na swoim sędziowskim tronie rozprasza swoimi oczami wszelkie zło.

9 Wie kan zeggen: Ik heb mijn hart gezuiverd, ik ben rein van mijn zonde?

Któż może powiedzieć: Oczyściłem swoje serce, jestem czysty od swego grzechu?

10 Tweeerlei weegsteen, tweeerlei efa is den HEERE een gruwel, ja die beide.

Dwojakie odważniki i dwojaka miara – obydwa budzą odrazę w PANU.

11 Een jongen zal ook door zijn handelingen zich bekend maken, of zijn werk zuiver, en of het recht zal wezen.

Nawet dziecko poznaje się po uczynkach, czy jego czyn jest czysty i prawy.

12 Een horend oor, en een ziend oog heeft de HEERE gemaakt, ja, die beide.

Ucho, które słyszy, i oko, które widzi, oba uczynił PAN.

13 Heb den slaap niet lief, opdat gij niet arm wordt; open uw ogen, verzadig u met brood.

Nie kochaj spania, byś nie zubożał; otwórz oczy, a nasycisz się chlebem.

14 Het is kwaad, het is kwaad! zal de koper zeggen; maar als hij weggegaan is, dan zal hij zich beroemen.

[To] liche, [to] liche, mówi kupujący, ale chwali się, gdy odchodzi.

15 Goud is er, en menigte van robijnen; maar de lippen de wetenschap zijn een kostelijk kleinood.

Istnieje złoto i obfitość pereł, ale wargi rozumne są kosztownym klejnotem.

16 Als iemand voor een vreemde borg geworden is, neem zijn kleed; en pand hem voor de onbekenden.

Zabierz szatę tego, [który ręczył] za obcego, a od tego, [który ręczył] za cudzą kobietę, zabierz zastaw.

17 Het brood der leugen is den mens zoet; maar daarna zal zijn mond vol van zandsteentjes worden.

Chleb oszustwa smakuje człowiekowi, ale potem jego usta będą napełnione piaskiem.

18 Elke gedachte wordt door raad bevestigd, daarom voer oorlog met wijze raadslagen.

Zamysły są utwierdzone dzięki radzie, a wojnę prowadź z rozwagą.

19 Die als een achterklapper wandelt, openbaart het heimelijke; vermeng u dan niet met hem, die met zijn lippen verlokt.

Plotkarz zdradza tajemnice; dlatego nie zadawaj się z tym, który pochlebia wargami.

20 Wie zijn vader of zijn moeder vloekt, diens lamp zal uitgeblust worden in zwarte duisternis.

Kto złorzeczy swemu ojcu albo matce, tego pochodnia zgaśnie w gęstych ciemnościach.

21 Als een erfenis in het eerste verhaast wordt, zo zal haar laatste niet gezegend worden.

Dziedzictwo prędko nabyte na początku nie będzie błogosławione na końcu.

22 Zeg niet: Ik zal het kwaad vergelden; wacht op den HEERE, en Hij zal u verlossen.

Nie mów: Odpłacę złem. Czekaj na PANA, a wybawi cię.

23 Tweeerlei weegsteen is den HEERE een gruwel, en de bedriegelijke weegschaal is niet goed.

Dwojakie odważniki budzą odrazę w PANU, a fałszywa waga nie jest dobra.

24 De treden des mans zijn van den HEERE; hoe zou dan een mens zijn weg verstaan?

Od PANA pochodzą drogi człowieka; jakże może człowiek zrozumieć własną drogę?

25 Het is een strik des mensen, dat hij het heilige verslindt, en na gedane geloften, onderzoek te doen.

Sidłem dla człowieka jest pożreć to, co święte, i zastanowić się dopiero po złożeniu ślubów.

26 Een wijs koning verstrooit de goddelozen, en hij brengt het rad over hen.

Mądry król rozprasza niegodziwych i wywiera na nich zemstę.

27 De ziel des mensen is een lamp des HEEREN, doorzoekende al de binnenkameren des buiks.

Duch człowieka [jest] pochodnią PANA, [która] bada wszystkie skrytości wnętrza.

28 Weldadigheid en waarheid bewaren den koning; en door weldadigheid ondersteunt hij zijn troon.

Miłosierdzie i prawda strzegą króla, a jego tron oparty jest na miłosierdziu.

29 Der jongelingen sieraad is hun kracht, en der ouden heerlijkheid is de grijsheid.

Chlubą młodzieńców jest ich siła, a ozdobą starców – sędziwość.

30 Gezwellen der wonde zijn in den boze een zuivering, mitsgaders de slagen van het binnenste des buiks.

Siność ran oczyszcza zło, a razy – głębię wnętrza.