Mudre Izreke 21

1 Kraljevo je srce u ruci Jahve kao voda tekućica; vodi ga kuda god hoće.

Ngoro ya mũthamaki ĩrĩ moko-inĩ ma Jehova; amĩroragia o kũrĩa ekwenda, o ta ũrĩa maaĩ moinithagĩrio mĩtaro-inĩ.

2 Svaki je put čovjeku pravedan u vlastitim očima, a Jahve ispituje srca.

Mũndũ oonaga mĩthiĩre yake yothe ĩrĩ mĩega, no Jehova athimaga ngoro.

3 Da se vrši pravda i čini pravo, draže je Jahvi nego žrtva.

Gwĩka ũrĩa kwagĩrĩire na ũrĩa ũrĩ kĩhooto nĩ gwĩtĩkagĩrwo nĩ Jehova gũkĩra kũruta igongona.

4 Ponosite oči i oholo srce i svjetiljka opakih - to je grijeh.

Maitho ma mwĩtũũgĩrio na ngoro ya mwĩtĩĩo, o icio tawa wa arĩa aaganu-rĩ, nĩ mehia!

5 Namisli marljivoga samo su na korist, a nagloga samo na siromaštvo.

Mĩbango ya arĩa marĩ kĩyo nĩĩrehaga uumithio, o ta ũrĩa ti-itherũ ihenya inene rĩrehaga ũthĩĩni.

6 Blago stečeno jezikom lažljivim nestalna je ispraznost onih koji traže smrt.

Kũgĩa na ũtonga na njĩra ya rũrĩmĩ rwa maheeni nĩ kĩbii gĩa gũthira, na nĩ mũtego wa gĩkuũ.

7 Opake će odnijeti nasilje njihovo jer ne žele činiti pravice.

Haaro ya andũ arĩa aaganu ĩkaamakururia, ĩmeherie, nĩgũkorwo nĩmaregaga gwĩka ũrĩa kwagĩrĩire.

8 Zapleten je put zločinca, a pravo je djelo čista čovjeka.

Njĩra ya mũndũ mũhĩtia nĩ njogomu, no mĩthiĩre ya mũndũ ũrĩa ũtarĩ mahĩtia nĩ mĩrũngarũ.

9 Bolje je živjeti pod rubom krova nego u zajedničkoj kući sa ženom svadljivom.

Nĩ kaba gũtũũra nyũmba-igũrũ, koine-inĩ, gũkĩra gũtũũra nyũmba thĩinĩ na mũtumia wa haaro.

10 Duša opakoga želi zlo: u njega nema samilosti ni za bližnjega.

Mũndũ ũrĩa mwaganu eriragĩria gwĩka o ũũru; ndaiguuagĩra mũndũ wa itũũra rĩake tha.

11 Kad se podsmjevač kazni, neiskusan postaje mudar, a mudri iz pouke crpe znanje.

Hĩndĩ ĩrĩa mũnyũrũrania aaherithio, arĩa maagĩte ũũgĩ nĩmohĩgaga; hĩndĩ ĩrĩa mũndũ mũũgĩ aataarwo nĩagĩĩaga na ũmenyo.

12 Na kuću opakoga pazi Svepravedni i opake strovaljuje u nesreću.

Ũrĩa Mũthingu, o we Ngai, nĩonaga nyũmba ya ũrĩa mwaganu, na akarehithĩria ũcio mwaganu mwanangĩko.

13 Tko zatvori uho svoje pred vikom siromaha, i sam će vikati, ali ga neće nitko uslišati.

Mũndũ angĩhinga matũ ndakaigue kĩrĩro kĩa arĩa athĩĩni-rĩ, o nake agaakaya na ndone wa kũmwĩtĩka.

14 Potajan dar utišava srdžbu, a poklon ispod ruke i žestoku jarost.

Kĩheo kĩheanĩtwo na hitho nĩkĩhooreragia marakara, na ihaki ihithe nguo-inĩ rĩhooreragia mangʼũrĩ manene.

15 Sud pravičan radost je pravedniku a užas zločincima.

Ituĩro rĩa kĩhooto rĩatuuo, rĩrehaga gĩkeno kũrĩ andũ arĩa athingu, no rĩrehaga kĩmako kũrĩ arĩa mekaga ũũru.

16 Čovjek koji skreće s puta razbora počivat će u zboru mrtvačkom.

Mũndũ ũrĩa ũtiganaga na njĩra ya ũũgĩ, akaahurũkĩra kĩũngano-inĩ kĩa arĩa akuũ.

17 Tko ljubi veselje, postaje siromah, i tko ljubi vino i mirisno ulje, ne obogati se.

Mũndũ ũrĩa mwendi ikeno nĩagathĩĩna; ũrĩa wothe mwendi ndibei na maguta-rĩ, gũtirĩ hĩndĩ agaatonga.

18 Opak čovjek otkup je za pravednika, i bezbožnik stupa na mjesto pravednog.

Mũndũ ũrĩa mwaganu atuĩkaga irĩhi rĩa gũkũũra ũrĩa mũthingu, na ũrĩa ũtarĩ mwĩhokeku agatuĩka irĩhi rĩa gũkũũra ũrĩa mũrũngĩrĩru.

19 Bolje je živjeti u pustinji nego sa ženom svadljivom i gnjevljivom.

Nĩ kaba gũtũũra werũ-inĩ, gũkĩra gũtũũra na mũtumia wa haaro na kũrakara narua.

20 Krasno je blago i ulje u stanu mudroga, a bezuman ih čovjek rasipa.

Thĩinĩ wa nyũmba ya mũndũ mũũgĩ nĩ kũrĩ mĩthemba yothe ya irio njega o na maguta, no mũndũ mũkĩĩgu arĩĩaga kĩrĩa gĩothe arĩ nakĩo.

21 Tko teži za pravdom i dobrohotnošću, nalazi život i čast.

Mũndũ ũrĩa ũthingataga ũthingu na wendani nĩagĩĩaga na muoyo, na ũgaacĩru, na gĩtĩĩo.

22 Mudrac nadvladava i grad pun ratnika i krši silu u koju su se uzdali.

Mũndũ mũũgĩ atharĩkagĩra itũũra inene rĩa andũ arĩa njamba, na akamomora kĩĩhitho kĩa hinya kĩrĩa mehokete.

23 Tko čuva usta i jezik svoj, čuva sebe od nevolje.

Mũndũ ũrĩa ũmenyagĩrĩra kanua gake na rũrĩmĩ rwake nĩeyeheragia mũtino-inĩ.

24 Drzovitom i oholici ime je “podsmjevač”; on sve radi s prekomjernom drskošću.

Mũndũ mwĩtĩĩi na mwĩgereri, etagwo “Mũnyũrũria”; ekaga maũndũ make na mwĩtĩĩo mũnene.

25 Lijenčinu ubija želja njegova jer mu ruke bježe od posla.

Merirĩria ma mũndũ kĩgũũta nĩmo makaamũũraga, tondũ moko make matiendaga kũruta wĩra.

26 Opak po cio dan živo želi, a pravednik daje i ne škrtari.

Mũthenya wothe eriragĩria o makĩria, no arĩa athingu maheanaga mategũtara.

27 Mrska je žrtva opakih, osobito kad se požudno prinosi.

Igongona rĩa mũndũ mwaganu nĩ kĩndũ kĩrĩ magigi: ĩ rĩtikĩrĩ magigi makĩria hĩndĩ ĩrĩa rĩrehetwo na ũhinga ngoro-inĩ!

28 Lažljiv svjedok propada, a čovjek koji sluša, opet će govoriti.

Mũira wa maheeni nĩgũthira agaathira, nake ũrĩa ũmũthikagĩrĩria akaanangwo nginya tene.

29 Opaki pokazuju drsko lice, a poštenjak učvršćuje put svoj.

Mũndũ mwaganu erũagĩrĩra na ũrũme, no mũndũ mũrũngĩrĩru nĩeciiragia ũhoro wa mĩthiĩre yake.

30 Nema mudrosti i nema razuma i nema savjeta protiv Jahve.

Gũtirĩ ũũgĩ, kana ũmenyi, kana kĩrĩra o na kĩrĩkũ kĩngĩhota gũũkĩrĩra Jehova.

31 Konj se oprema za dan boja, ali Jahve daje pobjedu.

Mbarathi nĩĩharagĩrio nĩ ũndũ wa mũthenya wa mbaara, no ũhootani uumaga kũrĩ Jehova.